Profecia e Kishës në Azinë e periferive: Papa Françesku në Kore
Kisha në Kore lindi me nismën e laikëve koreanë, në vitin 1784, pa ndihmën e drejtpërdrejt
të misionarëve. Asokohe Koreja varej nga Kina. E në oborrin perandorak të Kinës qenë
mbledhur shumë evropianë, specialistë në gjeografi, astronomi e në shkencat e ndryshme
të epokës, përfshirë edhe fenë. Ndëmjet tyre kishte edhe priftërinj katolikë. Koreja
kulturalisht ishte “mbretëri vetmitare”, e mbyllur hermetikisht, ku nuk mund të depërtonte
asnjë ndikim i huaj. Një grup laikësh, intelektualë, letrarë e filozofë, që formonin
“Gang-Hak-Hwe (Grupin e dialogut për shkencën), në kërkim të përmasës fetare të jetës
e përplot me etjen e mendjes njerëzore për të gjetur të vërtetën, duke përballuar
një rrezik të madh, u lidh me Pekinin. Atje flitej për një fe të re, me të cilën koreanët
u njohën duke lexuar katekizmin e disa libra të krishterë, shkruar në gjuhën kineze
dy shekuj më parë, nga Mateo Riçi e disa jezuitë të tjerë. Kështu, një farë Hong Yu-han,
i mahnitur nga këto lexime, pa u takuar me asnjë të krishterë e pa e marrë pagëzimin,
nisi të lutej sipas mënyrës së vet, të kremtonte një herë në javë “ditën e Zotit”
e të ndante edhe pasuritë e veta me të varfrit. Dy shekuj para tij, disa misionarë
të huaj, pas një sulmi japonez, kishin pagëzuar disa koreanë, por këta besimtarë të
parë qenë zhdukur pa lënë asnjë gjurmë.
Kështu, qindra laikë, burra e gra,
për më se pesëdhjetë vjet, pa ndihmën e priftërinjve, me përjashtim të pranisë, për
pak kohë, të ndonjë prifti kinez, e përhapën Ungjillin në vendin e tyre, deri më 1836,
kur këtu erdhën misionarët francezë. Dhuruan edhe jetën për Krishtin, duke përballuar
martirizimin me qetësinë e gëzimin, që të kujton martirët e krishterë të shekujve
të parë. Themelues i Kishës në Kore ishte Lee Byeok. Tejet i interesuar për krishterimin,
iu lut një miku, Lee Seung-hun, i cili shoqëronte të atin, si sekretar ambasade,
në Pekin, t’i gjente libra të tjerë të krishterë në kinezçe dhe e nxiti të pagëzohej.
Ai takoi, në Pekin, tre jezuitë, një portugez e dy francezë, me të cilët mundi të
komunikonte me shkrim, përmes një numri të caktuar shkronjash kineze. Pas një muaj
mësimesh fillestare, atë Grammont e pagëzoi me emrin Pjetër. Duke u kthyer nga
Kina, në janar 1784, Pjetër Lee Seung-hun solli me vete libra të astronomisë, matematikës,
gjeometrisë e besimit. Lee Byeok, me miqtë e tij, nisën ta studiojnë krishterimin
me të gjitha forcat. Kështu, disa prej tyre, arritën të pagëzohen nga Pjetër Lee.
Pastaj të pagëzuarit e parë u dhanë mësime edhe të tjerëve, duke i shoqëruar deri
tek Gurra e Pagëzimit. Librat, posaçërisht ato të lutjeve, nisën të përkthehen në
gjuhën koreane e të përhapen gjërësisht, me frymë të thellë misionare. Lee Byeok realizoi
një përmbledhje të Besëlidhjes së Vjetër e të Re në formë lirike, ndërsa Jeong Yak
Jong përktheu në vargje Dhjetë urdhërimet e Tënzot. U hartua edhe një kalendar hënor
për ditët shenjta të Zotit, kushtuar lutjes, kundrimit, agjërimit.
Por nisën
persekutimet e gjaku i martirëve lagu truallin korean. I pari, Gjon Batista Lee Byeok,
u burgos në shtëpinë e familjes së tij, e dëshmoi fenë me agjërim për shumë e shumë
ditë, derisa vdiq, duke hapur, më 1785, faqen e parë të listës së gjatë të martirëve
koreanë.
Me rritjen e numrit të besimtarëve, nisën të zgjidhen disa priftërinj.
Madje edhe një ipeshkëv. U pyet, për këtë zgjedhje, bashkësia e edhe ipeshkvi i Pekinit,
e përgjigjja qe negative. Por ipeshkvi i Pekinit premtoi të dërgonte një prift. Prifti
i ri kinez, Jacques Chu, erdhi më 1794 në Kore, ku jetoi i fshehur, duke mbarështuar
sakramentet e duke i asistuar të krishterët natën. Kështu për gjashtë vjet e katër
muaj numri i besimtarëve nga katër mijë, arriti në dhjetë mijë. Policia nisi t’i arrestojë
e t’i torturojë të krishterët, duke u kërkuar të tregonin ku fshihej prifti. Atëherë
ai u dorëzua vullnetarisht e, si e torturuan mizorisht, e vranë, më 1801.
Ipeshkvi
i Pekinit i porositi besimtarët koreanë të hiqnin dorë nga kulti i të parëve, e ata
iu bindën, ndonëse kjo do t’u kushtonte shtrenjtë. Për 20 herë, gjatë 30 vjetëve,
laikët e martirët koreanë shtegtonin, duke përshkuar 1200 kilometra, për të arritur
në Pekin, ku mund të takoheshin me meshtarët. Kishin nevojë të domosdoshme për priftërinj.
Kërkesa e tyre, më në fund, ra në vesh të Papës së Romës, Gregorit XVI, i cili u kërkoi
‘Missions Étrangères’(Misioneve të Huaja) të Parisit të nisnin misionarë drejt Koresë.
Kisha pati, më në fund, një ipeshkëv dhe disa priftërinj, për 50 mijë katolikë. Ishte
viti 1836.
Në vitin 1839 nisi një persekutim i ri kundër misionarëve francezë
dhe krerëve laikë koreanë, si Pal Jeong Ha-Sang e Agostin Yoo Jin-Ghil, themelues
të dioqezës së Cho-Seon (krijuar më 1831).
Misionarët francezë nisën disa të
rinj në Makao, që të përgatiteshin për rrugën e meshtarisë. I pari, që u shugurua,
qe Andre Kim Dae-Gheon, që u martirizua sapo u rikthye në Kore, në vitin 1846. Persekutimet
vijuan, pa prerë, deri tek i fundmi, më i tmerrshmi, ai i vitit 1866: më se 20 mijë
martirë ndërmjet shekujve XVIII e XIX. Posaçërisht laikët qëndruan si burrat para
flijimit të madh, duke dhënë shembuj të shkëlqyer, gjë që ndikoi fuqimisht në përhapjen
e mëtejshme të fesë si dhe në fuqizimin e Kishës në këtë vend, të larë me gjak. Të
gjithë katolikët e sotëm koreanë janë të bindur se, në udhën e tyre të fesë, mbështeten
fuqimisht nga paraardhësit e tyre martirë.