Qe një tërmet i tmerrshëm për gjithë botën komuniste, zgjedhja e një kardinali polak
në krye të Kishës Katolike. E sidomos, zgjedhja e një kardinali si Karol Vojtila.
Në librin “Kam jetuar me një shenjt” të kardinalit Stanislau Xhivish, që u përgjigjet
pyetjeve të gazetarit italian Gian Franco Svidercoschi, tregohet se në mbledhjen e
Komitetit Qendror të Partisë Komuniste, në Varshavë, një nga drejtuesit, kur i thanë
në telefon emrin e Papës së ri, doli nga dhoma duke sharë me nënë e me babë. Kremlini
dhe kryeqytetet e tjera të perandorisë së kuqe heshtën për një javë, në përpjekjen
për të treguar se e injoronin ngjarjen. Vetëm Praga, si zakonisht, shpërtheu fishekzjarret
e saj të propagandës së zakonshme, duke e kërcënuar Papën Gjon Pali II të mos ndërhynte
në punët e brendshme. Por zgjedhja e Konklavit nuk ishte e rastësishme. Gjatë
mbledhjeve të mëparshme të kardinajve, të ashtuquajturat “Kongregacione të përgjithshme”,
ishin të shumtë ata, që kishin mbetur të prekur nga fjalimi i kardinalit Stefan Vishinski,
që pati folur për komunizmin në krizë, pikërisht kur mbretëronte Ostpolitika e kardinalit
Kazaroli, që e konsideronte rrjedhën e historisë të pakthyeshme tashmë. Vetëm pak
ditë pas zgjedhjes, kujton ish-sekretari i veçantë e Gjon Palit II, në Asizi, vetë
Papa tha se “Kisha e heshtjes nuk ekzistonte më”, sepse tani do të fliste me vetë
zërin e Atit të Shenjtë. E më tej, ai personalisht, nënvizon kardinali Xhivish, vendosi
t’i drejtohej nga Otranto Shqipërisë, për t’i kujtuar botës se ai komb ekzistonte,
i harruar nga të gjithë e, se atje, besimtarët, jo vetëm katolikët, persekutoheshin
ashpërsisht. Hutimi i parë i hierarkëve komunistë, u pasua nga një shqetësim gjithnjë
e më i madh. Sekretaria e Partisë Komuniste Sovjetike hartoi një raport sekret mbi
rrezikun e destabilizimit, që do të sillte Karol Vojtila. Filluan veprime për ta kontrolluar
e penguar Gjon Palin II, përmes diplomatëve të ambasadës, që ishin spiunë të policisë
sekrete polake. Por Papa kishte përvojë për ndërhyrjet e tyre, që nga koha kur ishte
kryeipeshkëv i Krakovit. Shkoi në Meksikë, në udhëtimin e tij të parë, përveç të tjerave,
edhe me shpresën se, nëse ia hapte dyert një qeveri antiklerikale, qeveria komuniste
e Polonisë nuk do t’i thoshte jo. Pavarësisht se ia kishte ndryshuar faqen Ostpolitikës
së Vatikanit, “teoricienin” e saj, kardinalin Kazaroli, e pati mbajtur afër, pasi
ishte i bindur në mirëbesimin e tij e të Sekretarisë së Shtetit. Por, ai që e njihte
komunizmin personalisht, kërkoi që, në çdo marrëveshje të ardhshme me shtetet e Evropës
Lindore, Selia e Shenjtë të pretendonte respektimin e të drejtave themelore të njeriut.
Natyrisht, drejtuesit komunistë nuk e pritën mirë këtë lajm. Në Poloni bënë ç’ishte
e mundur të mos e lejonin Papën Gjon Pali II të udhëtonte drejt atdheut të vet, nxorrën
lloj-lloj vicklash, por ndërmjetësimi i sekretarit të ipeshkvijve polakë për zgjidhjen
e problemeve, bëri t’i hapeshin dyert. “E kujtoj atë udhëtim, sikur të ishte sot
– shkruan kardinali Xhivish. E kujtoj sidomos, ditën e parë në Varshavë. Ishte pragu
i Rrëshajëve. Ndjeva lutjen e Atit të Shenjtë e pyeta veten, si mundte vallë Zoti
të mos e dëgjonte atë thirrje aq të madhe: ‘Të zbresë Shpirti Yt! Të zbresë Shpirti
Yt! E ta gjallërojë fytyrën e tokës. Të kësaj toke!’. Në ditën e dytë, etapa e
Gnieznos, ku Gjon Pali II u prononcua në mbrojtje të kombeve sllave, të së drejtës
së tyre për liri. Pa, në mes të turmës, një parrullë në gjuhën çeke: ‘Kujtoji o Atë
i Shenjtë, bijtë e tu çekë’, e ai improvizoi: ‘Nuk mundet ky Papë, që mbart mbi supe
trashëgiminë e Adalbertit, t’i harrojë këta bij’… E pastaj, Çestokova. E Aushvici…
E së fundi, Krakovi, ku i ftoi të gjithë polakët të jenë të fortë, të marrin forcë
nga feja: ‘Ju lutem mos e humbni kurrë besimin, mos e lëshoni veten, mos u shkurajoni;
mos i prisni kurrë vetë rrënjët, nga të cilat kemi zanafillën’”. Natyrisht, bota
komuniste reagoi ashpër, si një trup i vetëm, por si iu përgjigj kësaj fushate Papa
Gjon Pali II do ta mësojmë në emisionin e ardhshëm.