Sứ Điệp Của Đức Thánh Cha Nhân Ngày Quốc Tế Giới Trẻ 2014
VATICAN. Hôm 6.2, Đức Thánh Cha đã cho công bố Sứ Điệp của ngài nhân Ngày Quốc Tế
Giới Trẻ 2014, với đề tài “Phúc cho ai có tinh thần nghèo khó vì Nước Trời
là của họ” (Mt 5:3). Bài sứ điệp của ngài có bốn điểm nhỏ, trong đó, ngài lấy
cái nghèo làm trọng tâm cho những ý tưởng chia sẻ. Xuất phát từ việc chiêm ngắm Đức
Kitô đã từ chỗ giàu sang phú quý của Thiên Chúa nhưng đã trở nên nghèo vì ta, ngài
nhắn gửi đến các bạn trẻ hãy noi gương Người để có thể mang Tin Mừng đến cho người
khác.
Sau đây là nguyên văn sứ điệp của ngài:
“Các bạn trẻ thân
mến,
Buổi gặp gỡ mà chúng ta đã có ở Rio de Janeiro nhân Ngày Quốc Tế Giới
Trẻ lần thứ 28 vẫn còn ghi dấu đậm trong trí nhớ của tôi: Đó là một buổi lễ lớn của
niềm tin và tình huynh đệ! Những người dân Brazil tuyệt vời đã đón tiếp chúng ta với
những cánh tay rộng mở, hệt như tượng Chúa Kitô Cứu Chuộc nhìn xuống từ đồi Corcovado,
trên dải đất thơ mộng của bãi biển Copacabana. Trên bãi biển, Đức Giêsu đã lặp lại
vời mọi gọi của Người muốn từng người chúng ta trở thành những môn đệ truyền giáo,
khám phá ra nơi ấy một kho tàng quý báu cho cuộc sống của chúng ta và chia sẻ sự phong
phú ấy cho người khác xa gần, kể cả những người ở những vùng ngoại biên xa xôi về
địa lý và về tính hiện sinh của thời đại chúng ta.
Điểm dừng tiếp theo
trên cuộc hành hương giới trẻ liên lục địa sẽ là ở Krakow vào năm 2016. Như một cách
thức đồng hành với nhau trên chuyến hành trình, trong ba năm tiếp, tôi muốn suy tư
với các bạn về Các Mối Phúc Thật trong Tin Mừng theo thánh Matthêu (5:1-12). Năm nay
chúng ta sẽ bắt đầu với việc suy tư về Mối Phúc thứ nhất: “Phúc cho ai có tinh thần
nghèo khó, vì Nước Trời là của họ” (Mt 5:3). Đối với năm 2015, tôi đề nghị là: “Phúc
cho ai có tâm hồn trong sạch vì họ sẽ được nhìn thấy Thiên Chúa (Mt 5:8). Và năm 2016,
chủ đề của chúng ta là: “Phúc cho ai xót thương người vì họ sẽ được Thiên Chúa xót
thương” (Mt 5:7)
1. Sức mạnh mang tính cách mạng của Các Mối Phúc
Chúng
ta thường cảm nghiệm thấy một niềm vui khôn tả khi đọc và suy tư về Các Mối Phúc!
Đức Giêsu đã công bố những điều này trong bài giảng lớn đầu tiên của mình, tại biển
hồ Galilê. Có một đám người đông đảo, vì thế Đức Giêsu phải đứng trên núi để giảng
dạy các môn đệ. Đó là lý do tại sao, Các Mối Phục cũng được gọi là “Bài Giảng Trên
Núi”. Trong Kinh Thánh, núi được xem như là nơi mà Thiên Chúa mặc khải chính mình.
Qua việc rao giảng trên núi, Đức Giêsu mặc khải chính mình như là một bậc thầy thiêng
liêng, một Môse mới. Ngài nói với chúng ta điều gì? Ngài nói với chúng ta về con đường
dẫn đến sự sống, con đường mà chính Ngài cũng sẽ đi qua. Hơn hết, chính Ngài là con
đường, và Ngài giới thiệu con đường này như còn lối đi dẫn tới hạnh phúc đích thực.
Xuyên suốt cuộc sống của mình, từ lúc hạ sinh trong chuồng bò ở Bêlem đến cái chết
trên thập giá và sự phục sinh, Đức Giêsu luôn là hiện thân của Các Mối Phúc. Tất cả
lời hứa của Vương Quốc Thiên Chúa được kiện toàn trong Ngài.
Khi công
bố Các Mối Phúc, Đức Giêsu mời gọi chúng ta hãy theo Ngài và đi với Ngài trên hành
trình tình yêu, hành trình duy nhất dẫn tới cuộc sống vĩnh cửu. Đây không phải là
một hành trình dễ dàng, tuy nhiên Thiên Chúa hứa sẽ ban cho chúng ta ân sủng và Ngài
không bao giờ bỏ rơi chúng ta. Chúng ta đối diện với rất nhiều thử thách trong cuộc
sống: nghèo đói, đau buồn, sỉ nhục, chiến đấu cho công bình, bắt bớ, khó khăn hoán
cải hàng ngày, nỗ lực giữ lòng trung tín với lời mời gọi nên thánh và nhiều điều khác.
Nhưng nếu chúng ta mở cửa cho Đức Giêsu, để cho ngài đi vào trong lịch sử chúng ta,
nếu chúng ta chia sẻ niềm vui và nỗi buồn với Ngài, chúng ta sẽ cảm nghiệm được sự
bình an và một niềm vui mà chỉ có Thiên Chúa, Đấng là tình yêu miên viễn, mới có thể
trao ban.
Các mối phúc của Đức Giêsu mang chúng ta đến một cuộc cách mạng
mới, một kiểu mẫu hạnh phúc ngược lại với những gì thường được các phương tiện
truyền thông và lối nghĩ thịnh hành thông truyền. Lối suy nghĩ trần tục sẽ cho
là điên rồ khi Thiên Chúa trở nên một trong chúng ta và chết trên thập giá! Theo cái
luận lý của thế giới này, những ai mà Đức Giêsu tuyên bố là có phúc được xem, “những
người chịu mất mát”, những người yếu thế. Cái được xem là vinh quang phải là thành
công bằng mọi giá, sự giàu có, đỉnh cao quyền lực và được người khác nhìn nhận mình.
Các
bạn trẻ thân mến, Đức Giêsu thách thức chúng ta hãy đáp lại lời mời gọi hướng đến
sự sống của Ngài và quyết định đâu là con đường mà chúng ta muốn đi để có được niềm
vui đích thực. Đây là một thách đố to lớn của đức tin. Đức Giêsu thẳng thắn hỏi các
môn đệ là liệu họ có thật sự muốn theo Ngài không hay họ thích một con đường khác
(x. Ga 6:67). Simon Phêrô đã dũng cảm đáp lại rằng: “Thưa Thầy, bỏ Thầy chúng con
biết đến với ai? Chỉ có Thầy mới có những lời đem lại sự sống đời đời” (Ga 6:68).
Nếu các bạn cũng có thể nói “vâng” với Đức Giêsu, cuộc sống của các sẽ trở nên ý nghĩa
và sinh nhiều hoa trái.
2. Can đảm để có hạnh phúc
Nhưng
“Phúc thay” có nghĩa là gì (trong tiếng Hy Lạp makarioi)? Được chúc phúc, nghĩa
là có được hạnh phúc. Hãy nói cho tôi biết: các bạn có thực sự muốn được hạnh phúc
không? Những khi chúng ta bị lôi kéo bởi những ảo tưởng có vẻ là hạnh phúc, chúng
ta đang liều mình tự hài lòng với những cái nhỏ bé, với một chút ý tưởng “vụn vặt”
của cuộc sống. Hãy mở ra với những cái lớn hơn! Hãy mở con tim mình ra! Như chân phước
Piergiorgio Frassati có lần đã nói “sống mà không có niềm tin, không có gia tài để
bảo vệ, không có nguồn nâng đỡ trong cuộc chiến trường kỳ bảo vệ chân lý: đó không
phải là sống, chỉ là tồn tại cho qua ngày. Chúng ta đừng bao giờ chỉ tồn tại cho qua
ngày, nhưng hãy sống” (Thư gửi I.Bonini, 27.2.1925). Trong bài giảng vào ngày lễ phong
chân phước cho ngài (20.5.1990), Đức Gioan Phaolo II đã gọi ngài là “con người của
các Mối Phúc” (AAS 82 [1990], 1518)
Nếu các bạn thật sự mở ta cho những
rung động sâu thẳm nhất của con tim mình, các bạn sẽ nhận ra rằng có một khao khát
cháy bỏng về niềm hạnh phúc và điều này cho phép các bạn loại trừ và gạt bỏ tất cả
những gì “kém giá trị” chung quanh các bạn. Khi chúng ta tìm kiếm thành công,
thỏa mãn và sở hữu theo kiểu ích kỷ, và chúng ta hướng những điều đó đến các thần
tượng, có thể chúng ta sẽ có những khoảng khắc phấn chấn, một cảm giác thỏa mãn thăng
hoa, nhưng rốt cuộc, chúng ta trở thành nô lệ, bị lôi kéo phải đi tìm để có hơn nữa.
Thật là một điều đáng buồn khi thấy một bạn trẻ “có tất cả” nhưng lại yếu ớt.
Khi
viết cho những người trẻ, thánh Gioan đã dạy bảo họ rằng: “Anh em là những người ạnh
mẽ; lời Thiên Chúa ở lại trong anh em và anh em đã thắng ác thần.” (1Ga 2:14). Những
bạn trẻ nào chọn lựa Đức Kitô là những con người mạnh mẽ: họ được lời Người nuôi dưỡng
và họ không cần phải “nhồi nhét” mình với những điều khác! Hãy có dũng lực
để đi ngược dòng! Hãy có dũng lực để có hạnh phúc đích thực! Nói không với nền văn
hóa phù du, hời hợt và loại trừ, một nền văn hóa cho rằng bạn không thể mang lấy trách
nhiệm và không thể đối mặt với những thử thách lớn lao của cuộc sống.
3.
Phúc thay ai có tinh thần nghèo khó…
Mối phúc đầu tiên, chủ đề cho
Ngày Quốc Tế Giới Trẻ sắp tới, nói rằng những ai có tinh thần nghèo khó thì được
phúc phúc vì Nước Trời là của họ. Khi mà có quá nhiều người đang chịu khổ do hệ
quả của cuộc khủng hoảng tài chính, thật là lạ khi nối kết nghèo khổ với hạnh phúc.
Làm sao chúng ta có thể xem nghèo đói là một mối phúc?
Trước hết, chúng
ta hãy cố hiểu ý nghĩa của từ “tinh thần nghèo khó”. Khi Con Thiên Chúa làm
người, Ngài chọn cho mình con đường nghèo khó và tự hủy ra không. Như Thánh Phaolô
nói trong thư gửi cho các tín hữu Philipphê: “ Giữa anh em với nhau, anh em hãy
có những tâm tình như chính Ðức Kitô Giêsu. Ðức Giêsu Kitô vốn dĩ là Thiên Chúa mà
không nghĩ phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đã hoàn
toàn trút bỏ vinh quang mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân sống như người
trần thế. (Pl 2:5-7). Đức Giêsu là Thiên chúa trút bỏ hết mọi vinh quang. Ở đây chúng
ta thấy chọn lựa trở nên nghèo hèn của Thiên Chúa: ngài giàu sang nhưng đã trở nên
nghèo để làm cho chúng ta trở nên giàu có nhờ cái nghèo của Người ( x. 1Cor 8:9).
Đây là mầu nhiệm mà chúng ta chiêm ngắm nơi hang đá khi chúng ta thấy Con Thiên Chúa
nằm trong máng cỏ, và sau đó là trên thánh giá, nơi sự tự hủy của Người đạt đến đỉnh
cao nhất.
Tính từ ptochós (nghèo) của tiếng Hy lạp không chỉ có
nghĩa đơn thuần mang tính vật chất. Nó có nghĩa là “một người hành khất”. Cần phải
liên kết nó với ý niệm anawim của người Do Thái, nghĩa là “người nghèo của
Thiên Chúa”, nói đến sự thấp bé, ý thức những giới hạn và điều kiện mang tính hiện
sinh của riêng con người. Một anawin luôn tin tưởng vào Thiên Chúa và họ biết
rằng họ có thể bám vào Người.
Như thánh Teresa Hài Đồng Giêsu đã thấy
rõ, qua việc nhập thể, Đức Giêsu đã đến giữa chúng ta như một người hành khất nghèo,
cầu xin tình thương của chúng ta. Giáo Lý Hội Thánh Công Giáo nói về con người
là một “người hành khất trước mặt thiên Chúa (số 2559) và lời cầu nguyện là sự gặp
gỡ giữa khao khát của Thiên Chúa với khao khát của chúng ta (số 2560)
Thánh
Phanxicô Assisi cũng đã hiểu rõ bí mật của Mối Phúc dành cho người nghèo trong tinh
thần. Thật vậy, khi Đức Giêsu nói với ngài thông qua người cùi và tượng khổ nạn, thánh
nhân đã nhận ra sự cao cả của Thiên Chúa và điều kiện thập bé của mình. Trong lời
cầu nguyện của mình, Người Nghèo thành Assisi đã dùng nhiều giờ để hỏi Thiên Chúa:
“Ngài là ai? Con là ai?” Ngài đã từ bỏ một cuộc sống giàu có và thảnh thơi để kết
hôn với “Bà Chúa Nghèo”, để noi gương Đức Giêsu và theo sát mặt chữ Tin Mừng. Thánh
Phanxicô đã sống trong sự noi gương Đức Kitô trong khó nghèo và trong tình
yêu dành cho người nghèo – đối với ngài, hai điều này nối kết chặt chẽ
với nhau – giống như hai mặt của một đồng tiền.
Các bạn có thể hỏi tôi:
Một cách cụ thể chúng ta có thể làm gì để làm cho tinh thần nghèo khó trở thành
một lối sống, một cách cụ thể trong cuộc sống của riêng chúng ta? Tôi sẽ trả lời qua
ba điều.
Trước hết, hãy cố gắng tự do với những của cải vật chất.
Thiên Chúa kêu gọi chúng ta sống một đời sống theo Tin Mừng, được đánh dấu bằng sự
giản dị, bằng việc từ bỏ khao khát sống nền văn hóa tiêu thụ. Nghĩa là chỉ tìm kiếm
những gì thiết yếu và học cách cởi bỏ khỏi mình những gì không cần thiết vây quanh
chúng ta. Chúng ta hãy học cách tách ra khỏi những sở hữu và tôn sùng bạc tiền và
những chi tiêu hoang phí. Chúng ta hãy đặt Đức Giêsu lên trên hết. Ngài có thể giải
phóng chúng ta khỏi những thứ tôn thờ ngẫu tượng là những cái biến chúng ta thành
nô lệ cho nó. Hãy đặt niềm tín thác vào Thiên Chúa, hỡi các bạn trẻ thân mến! Ngài
biết và yêu chúng ta, và Ngài không bao giờ lãng quên chúng ta. Cũng giống như việc
Ngài đã chăm lo cho hoa huệ ngoài đồng thế nào (x. Mt 6:28), thì Ngài cũng đảm bảo
rằng chúng ta không thiếu cái gì. Cũng như để vượt qua cuộc khủng hoảng tài chính,
cần phải sẵn sàng thay đổi lối sống và tránh những phung phí quá đáng. Cũng như chúng
ta cần sự can đảm để được hạnh phúc, chúng ta cũng cần sự can đảm để sống giản dị.
Thứ
hai, nếu chúng ta sống mối phúc này, tất cả chúng ta cần trải nghiệm cuộc hoán
cải trong cách thức chúng ta nhìn đến người nghèo. Chúng ta phải quan tâm
đến họ và nhạy cảm trước những nhu cầu thiêng liêng và vật chất của họ. Những bạn
trẻ thân mến, tôi trao phó các bạn, một cách đặc biệt, nhiệm vụ phục hồi lại tình
liên đới nơi trọng tâm của văn hóa con người. Đối mặt với những hình thức nghèo đói
cũ và mới – thất nghiệp, di dân và nghiện ngập dưới nhiều hình thức – chúng ta có
nhiệm vụ phải cảnh giác và thận trọng, tránh những cám dỗ giữ thái độ lãnh đạm. Chúng
ta có nghĩa vụ phải nhớ đến tất cả những người cảm thấy mình không được yêu mến, những
ai không có niềm hy vọng vào tương lai và những ai buông xuôi cuộc sống do nhụt chí,
thất vọng hay sợ hãi. Chúng ta phải học cách ở bên cạnh người nghèo, chứ không chỉ
buông ra những hùng biện về người nghèo! Chúng ta hãy đi ra để nhìn họ, nhìn vào đôi
mắt họ và lắng nghe họ. Người nghèo cho chúng ta một cơ hội cụ thể để nhìn thấy chính
Đức Giêsu, và đụng chạm đến thân xác đau khổ của Người.
Tuy nhiên – và
đây là điểm thứ ba – người nghèo không chỉ là người mà chúng ta bố thí cho cái gì
đó. Họ có nhiều điều để cho chúng ta và dạy chúng ta. Có rất nhiều điều có
tể học được từ sự khôn ngoan của người nghèo! Các bạn hãy nhớ rằng vào thế kỷ 18,
Benedict Joseph Labre, người đã sống trên các ngã đường ở Rôma nhờ của bố thí mà ông
nhận được, đã trở thành một người hướng dẫn thiêng liêng cho tất cả mọi loại người,
kể cả những người chức cao vọng trọng và các linh mục. Theo một nghĩa nào đó, người
nghèo giống như thầy dạy của chúng ta. Họ dạy chúng ta thấy rằng giá trị của con người
không hệ ở sự sở hữu hay bằng số tiền họ có trong ngân hàng. Một người nghèo, một
người thiếu đi của cải vật chất, vẫn luôn có nhân phẩm của mình. Người nghèo có thể
dạy chúng ta rất nhiều về sự khiêm nhường và lòng tín thác vào Thiên Chúa. Trong dụ
ngôn người Pharisêu và người thu thuế (x. Lc 18:9-149, Đức Giêsu đã đặt người thu
thuế như một kiểu mẫu vì sự khiêm nhường và thái độ thừa nhận mình là một tội nhân
của ông. Người góa phụ dâng cúng 2 đồng bạc nhỏ nhoi cho đền thờ cũng là một ví dụ
về lòng quảng đại cho những ai hầu như không có gì nhưng đã cho đi những gì mình có
(Lc 21:1-4)
4. Vì nước trời là của họ
Đề tài trọng
tâm của Tin Mừng là Nước Thiên Chúa. Đức Giêsu là Vương Quốc của Thiên Chúa nơi con
người; ngài là Emmanuel, là Thiên-Chúa-Ở-Cùng-Chúng-Ta. Và chính nơi cõi lòng con
người mà Vương quốc, vương quyền của Thiên Chúa được hình thành và lớn lên. Nước Thiên
Chúa vừa là món quà, vừa là lời hứa. Nó đã được ban cho chúng ta nơi Đức Giêsu, nhưng
nó chưa đi đến sự kiện toàn. Đó là lý do vì sao chúng ta cầu nguyện Kinh Lạy Cha mỗi
ngày: “Nước Cha trị đến”.
Có một sự nối kết rất sâu sắc giữa nghèo khó
với việc loan báo Tin Mừng, giữa đề tài của Ngày Quốc Tế Giới Trẻ lần trước –“Hãy
đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ Thầy!” (Mt 28:19) – và chủ đề của năm nay:
“Phúc thay ai có tinh thần nghèo khó vì nước trời là của họ” (Mt 5:3). Thiên Chúa
muốn một Giáo Hội nghèo khó truyền giảng Tin Mừng cho người nghèo. Khi Đức Giêsu sai
nhóm Mười Hai đi rao giảng, Ngài nói với họ: “Đừng sắm vàng, bạc, hay tiền đồng để
giắt lưng. Đi đường, đừng mang bao bị, đừng mặc hai áo, đừng đi giày hay cầm gậy,
vì thợ thì đáng được nuôi ăn” (Mt 10:9 -10). Sự nghèo khó mang tính tin mừng là một
điều kiện cơ bản để Nước Thiên Chúa được lan tỏa. Những diễn tả niềm vui tự nhiên
và tuyệt đẹp nhất mà tôi đã thấy trong đời mình chính là với người nghèo, những người
chỉ có một chút ít để nắm giữ. Việc Tin Mừng hóa trong thời đại chúng ta sẽ chỉ có
thể diễn ra như là hệ quả của việc lan tỏa niềm vui đến cho người khác.
Chúng
ta đã thấy rằng Mối Phúc khó nghèo trong tinh thần định hướng cho tương quan của chúng
ta với Thiên Chúa, với của cải vật chất và với người nghèo. Trước những ví dụ và lời
nói của Đức Giêsu, chúng ta nhận ra là mình cần phải được hoán cải biết bao nhiêu,
để luận lý “là hơn nữa” vượt lên trên luận lý “có hơn nữa”. Các
thánh là những người có thể giúp chúng ta hiểu tốt nhất ý nghĩa sâu sắc của Các mối
Phúc. Lễ phong thánh cho Đức Gioan Phaolô II, sẽ diễn ra vào Chúa Nhật thứ II Phục
Sinh, theo ý hướng này, sẽ là một sự kiện đánh dấu một niềm vui to lớn trong con tim
chúng ta. Ngài sẽ là đấng bảo trợ cao cả cho các Ngày Giới Trẻ Thế Giới mà chính ngài
đã khởi sự và luôn ủng hộ. Trong sự hiệp thông với các thánh, ngài sẽ luôn là một
người cha và người bạn của tất cả các bạn.
Tháng Tư này cũng là tháng
kỷ niệm 30 năm việc trao Thánh Giá Năm Thánh Cứu Chuộc cho người trẻ. Hành vi biểu
tượng này của Đức Gioan Phaolô II đã khởi đầu cho chuyến hành hương giới trẻ to lớn
vẫn còn tiếp tục thực thi khắp năm châu. Nhiều người vẫn còn nhớ những lời của ngài
vào dịp Chúa Nhật Phục Sinh năm 1984, cùng với cử chỉ của ngài: “Các bạn trẻ thân
mến, vào dịp kết thúc Năm Thánh, tôi trao cho các bạn một dấu chỉ của Năm Thánh: Thánh
Giá Đức Kitô! Hãy mang nó vào thế giới như một dấu chỉ của tình yêu Chúa Giêsu dành
cho con người, và công bố cho mọi người rằng chỉ trong Đức Kitô, Đấng đã chết và phục
sinh từ cõi chết, chúng ta mới có thể tìm thấy ơn cứu độ và sự cứu chuộc.”
Các
bạn thân mến, bài ca Magnificat, bài ca tán dương của Mẹ Maria, người có tinh
thần nghèo khó, cũng là một bài ca của những ai sống các mối phúc. Niềm vui của Tin
Mừng trỗi lên từ một con tim nghèo khó, đã vui mừng và kinh ngạc trước những công
trình của Chúa, như trái tim của Đức Trinh Nữ Maria, Đấng mà muôn thế hệ sẽ khen là
“diễm phúc” (x. Lc 1:48). Nguyện xin Mẹ Maria, Mẹ của người nghèo và là vì sao của
công cuộc Tân Phúc Âm hóa giúp chúng ta sống Tin Mừng, giúp chúng ta sống các mối
phúc và có được sự can đảm để luôn được hạnh phúc.
Từ Vatican, 21.1.2014,
lễ kính thánh Agnese, trinh nữ-tử đạo Phancicô, Giáo Hoàng