Liturgjia e Fjalës së Zotit - Pagëzimi i Jezu Krishtit
Me festën e pagëzimit të Jezusit mbyllet cikli i dëftimeve të Zotit, filluar me Krishtlindjen.
Në fillim të shërbesës së vet publike, Jezusi u pagëzua nga Gjoni në lumin Jordan.
Pagëzimi, që merr, për të përmbushur çdo drejtësi, është pagëzim i pendesës, për pastrimin
e shpirtit e të jetës. Me këtë rast, Jezusi zbulohet para Gjonit e para popullit të
Izraelit, si Mesia i shumëpritur. Populli i Izraelit ishte në pritje. Kjo pritje nuk
duronte më, prandaj Ungjilli i Gjonit e shpall si të përmbushur. Prej këndej, ftesa
e ngutshme për pendesë, sepse “Ai që do të pagëzojë me zjarr e me Shpirtin e Shenjtë”
është tashmë afër. Megjithatë, pranë lumit Jordan, Jezusi dëftohet me një përvujtëri
të jashtëzakonshme. Është përvujtëria, që kishte karakterizuar lindjen e tij dhe që
do të shenjojë edhe ditët e fundit të ekzistencës së tij tokësore, kur, në dhomën
e darkës së fundit, do t’u lajë këmbët apostujve dhe, mbi të gjitha, kur do të shkojë
drejt poshtërimit të skajshëm të vdekjes në kryq. Jezusi përzihet me turmën e mëkatarëve,
që shkojnë tek Gjoni për të marrë pagëzimin. Në të, Hyji, “i pasur me mëshirë”, “i
ngadaltë në zemërim e i madh në dashuri”, tregon afërsinë e vet me mëkatarët dhe me
më të fundmit e tokës. Në Jezusin e zbritur në ujrat e Jordanit, Hyji përkulet mbi
njerëzimin e vuajtur, të poshtëruar nga mëkati, dhe merr përsipër sëmundjen e tij,
i lidh plagët dhe kujdeset për lëndimet e zemrës së tij të copëtuar (khs Is 61,1).
Në Jezusin, Hyji solidarizohet me njeriun dhe me gjendjen e tij vdekatare. Për këtë
arsye, duke u pagëzuar në Jordan, Jezusi i paraprin në mënyrë simbolike mundimit të
vet dhe vdekjes në kryq, të pësuar për ne “kur ishim ende mëkatarë” (khs. Rom 5,8).
Ai, në të vërtetë, ka marrë përsipër mëkatet e njeriut, që njeriu të mund të rilindte
nga uji dhe nga Shpirti i Shenjtë (Gj 3,5), për të kremtuar lindjen e tij si i shpëtuar.
Uji “pastron trupin dhe Shpirti vulos shpirtin. Mund t’i afrohemi Hyjit me trupin
e pastruar me ujin e kulluar dhe me zemrën e ujitur nga Shpirti” (Cirili i Jeruzalemit,
Katekezat pagëzimore, III, 3-4). Duke dalë nga uji, Jezusi “pa qiejt duke u çarë e
duke u hapur, ata qiej që Adami i kishte mbyllur përmbi vete dhe përmbi të gjithë
pasardhësit e tij” (Gregori i Naxianxit, Fjalimi 39 për pagëzimin e Zotit). Në jezusin,
“plot hir e të vërtetë”, njeriu ka marrë “hir mbi hir” (Gj 1,14.16) dhe ka njohur,
më në fund, fytyrën e Atit, sepse “vetëm në misterin e Fjalës së mishëruar gjen dritën
e vërtetë misteri i njeriut... Krishti, që është Adami i ri, pikërisht duke zbuluar
misterin e Atit dhe të dashurisë së tij, i zbulon plotësisht vetveten njeriut dhe
i shfaq thirrjen e tij më të lartë” (GS 22). Të vërtetën e këtij misteri, që është
bërë objekt i riprodhimeve artistike më të ndryshme e të larmishme, e gjejmë në një
kanavacë të pikturuar në vitin 2009 nga piktori italian Guido Veroi e nga një bashkëpunëtore
e tij. Piktura përshkruan pagëzimin e Krishtit. Krishti gjendet përballë, në qendër
të pikturës, me shikimin e ngulur tek shikuesi. Në të djathtë gjendet Shën Gjoni,
që mban në dorë një kallam me një pëlhurë, të ngjashme me një flakë të gjatë, që valëvitet,
me mbishkrimin: “Ecce Agnus Dei”, dhe është duke u bërë gati për të hedhur ujë mbi
Jezusin. Në të majtën e shikuesit të pikturës gjendet një engjëll, që mban një peshqir,
të cilin ia jep Jezusit, simbol i mundimeve që e presin. Figura thatime e Jezusit
është e zhytur në ujin e lumit, me duart e bashkuara, sepse Ai është biri i dashur,
me të cilin Ati është i kënaqur. Shpirti i Shenjtë, në formën e pëllumbit, zbret mbi
të dhe shndrit me dritë të mbinatyrshme të gjithë skenën e përshkruar me ngjyra të
gjallërishme. Nga Shpirti buron një “lumë me ujë të gjallë” (Gj 7,38), që shëron dhe
ripërtërin jetën, e cila është më e fortë se vdekja. Në pagëzimin e Krishtit, shfaqet
“dashuria e madhe që na ka dhënë Hyji”, saqë “quhemi bij të Hyjit” dhe jemi me të
vërtetë të tillë (khs 1Gj 3,1). Për këtë arsye ne, qysh tani jemi bijtë e Hyjit, por
çfarë do të jemi nuk është zbuluar ende. Megjithatë e dimë se kur ai të zbulohet,
do të jemi të ngjashëm me të, sepse do ta shohim siç është. Kushdo që e ka këtë shpresë
në të, pastrohet, sikurse Ai është i pastër” (1Gj 3,2-3). Ati zbulon misionin e
Birit Në brigjet e Jordanit, Gjoni predikon heqjen dorë nga mëkati, për të pranuar
mbretërinë e Hyjit, që është afër. Jezusi zbret në ujë me turmën, për t’u pagëzuar.
Pagëzimi ishte një rit pendestar për hebrenjtë, prandaj kush pagëzohej domethënë se
i kishte pranuar mëkatet e veta. Por pagëzimi që merr Jezusi nuk është vetëm pagëzimi
për pendesë: zbritja e Shpirtit të Shenjtë dhe dëshmia e Atit i japin një domethënie
të saktë. Jezusi shpallet “Biri i dashur” dhe mbi të zbret Shpirti, që e ngarkon
me misionin e profetit (ai shpall lajmin e shpëtimit), të meshtarit (ai është flija
e vetme e pëlqyeshme për Atin) dhe të mbretit (Mesia i pritur si shpëtimtar). Pagëzimi
i Krishtit është pagëzimi ynë Ungjijtë e paraqesin pagëzimin e Jezusit si pagëzimin
e “popullit të ri të Hyjit”, si pagëzimin e Kishës. Në librin e Daljes, Izraeli është
biri i parëlindur, që çlirohet nga Egjipti, për t’i shërbyer Hyjit dhe për t’i kushtuar
flinë (Dal 4,22); është populli që kalon mes mureve të Detit të Kuq dhe në shtegun
e thatë, përmes lumit Jordan. Krishti është Biri i dashur, që i kushton të vetmen
fli të pëlqyeshme Atit; Krishti, që del nga uji, është populli i ri, i çliruar përfundimisht:
shpirti jo vetëm që zbret mbi Krishtin, por mbetet me të, “që njerëzit të njohin tek
Ai Mesinë, të dërguar për t’u shpallur të varfërve lajmin e gëzueshëm”. Shpirti, që
nuk e kishte pasur më banesën mes njerëzve, tani mbetet përgjithmonë, nëpërmjet Krishtit,
në Kishë. Misioni i Krishtit gjendet i përshkruar në figurën e Shërbëtorit të vuajtur
të Isaisë. “Shërbëtori i Jahvesë” është ai që mbar mbi vete mëkatet e popullit. Në
Krishtin, që i nënshtrohet aktit publik të pendesës, shohim solidaritetin e Atit,
të Birit e të Shpirtit të Shenjtë me historinë tonë. Jezusi nuk rri larg njerëzimit
mëkatar, përkundrazi, bashkohet me të, për të shfaqur më mirë misterin e pastrimit
të ri dhe angazhimet që burojnë prej tij, si veprimi apostolik. Në zbulim të pagëzimit
personal Të krishterët e lindur e të mësuar me fenë e Kishës kanë nevojë të zbulojnë
madhështinë dhe kërkesat e thirrjes, që buron nga pagëzimi. Është paradoksale që pagëzimit,
i cili e bën njeriun gjymtyrë të gjallë të Trupit të Krishtit, nuk i jepet shumë rëndësi
në vetëdijen e të krishterit dhe që shumica e besimtarëve nuk e përjetojnë hyrjen
në Kishë me anë të pagëzimit si momentin vendimtar të jetës së tyre. Pagëzimi,
që na është dhënë në emër të Krishtit, është shfaqja e dashurisë pararendëse të Atit,
pjesëmarrje në misterin e pashkëve të Birit, komunikim i jetës së re në Shpirtin e
Shenjtë; ai na bashkon me Hyjin, na integron në familjen e tij; është kalimi nga solidariteti
në mëkat tek solidariteti në dashuri. Shpirti i Shenjtë ka ngjallur në Kishë një ndjeshmëri
të re për pagëzimin: sot më shumë se kurrë, në bashkësitë e krishtera, jeta e krishterë
paraqitet si “përjetim i pagëzimit”. Tek të rriturit ndjehet më shumë nevoja për të
përshkuar etapat e pagëzimit dhe për të ripërtërirë përvojën e hirit, që marrim me
anë të këtij sakramenti. Pagëzimi i fëmijëve Vendimi për të pagëzuar fëmijët
është shumë i diskutueshëm sot, jo për vlerën e efekteve që jep tek fëmijët, sa për
dobinë e tij në shoqërinë e sotme. Jemi në një epokë të karakterizuar nga pluralizmi
dhe nga vlerat e vëllazërisë dhe përgjegjësisë personale. Familja nuk ka më ndikimin
përcaktues të dikurshëm; prindërit nuk mund të marrin më vendime përfundimtare për
bijtë; shndërrimi i shoqërisë me ritme të shpejta e bën më të vështirë edukimin në
fe. Për më shumë, statistikat dhe përvoja tregojnë se një pjesë e mirë e fëmijëve
të pagëzuar nuk i marrin mësimet e nevojshme për edukimin në fe. Arsyet pse shumë
prindër duan t’i pagëzojnë fëmijët mund të jenë të natyrës shoqërore, për të respektuar
traditën familjare apo për shkak të besëtytnive. Zgjidhja e këtij problemi nuk është
e lehtë dhe eksperimentimet e kohëve të fundit mund të shkaktojnë keqkuptime, habi
e refuzim. Ky problem duhet parë në një kornizë baritore më të gjerë, në të cilën
katekeza përgatitore e pagëzimit duhet rishikuar, duke e përfshirë të gjithë familjen
në jetën fetare të atij që pagëzohet. Ajo që ka rëndësi nuk është caktimi i datës
së pagëzimit të fëmijës, por përgatitja për të jetuar me fe. Pagëzimi i Jezusit Nga
“Fjalimet” e Shën Gregorit të Nazianzit, ipeshkëv (Fjalimi 36)
Krishti,
në Pagëzim, bëhet dritë. Të hyjnë edhe ne në shkëlqimin e tij. Krishti merr pagëzimin.
Të hyjmë, me të, në thellësitë e humnerës, që të mund të ringrihemi me të në lavdi.
Gjoni jep pagëzimin. Jezusi i afrohet atij, ndoshta për të shenjtëruar atë prej të
cilit merr pagëzimin me ujë, por sigurisht edhe për të varrosur përfundimisht nën
ujë njeriun e vjetër. E shenjtëron Jordanin para se të na shenjtërojë ne dhe e shenjtëron
për ne. E, meqë ishte shpirt e trup, shenjtëron me anë të Shpirti e të ujit. Gjon
Pagëzuesi nuk e pranon kërkesën, por Jezusi ngulmon. “Unë jam ai që duhet të pagëzohem
prej teje” (Mt 3,14), kështu i thotë zhapini diellit; zëri Fjalës; miku dhëndrit;
ai, që është më i madhi ndër bijtë e grave, atij që është i parëlinduri para çdo krijese;
ai që në barkun e nënës kërceu nga gëzimi, atij që, ende i fshehur në gjirin e nënës,
u adhurua prej tij; ai që paraprinte dhe do të paraprinte ende, atij që ishte shfaqur
tashmë e do të shfaqej përsëri, kur të vinte koha. “Unë duhet të pagëzohem prej
teje” dhe, shton gjithashtu, “në emrin tënd”. E dinte, në të vërtetë, se do të pagëzohej
me anë të martirizimit ose se, si Pjetri, do të lahej i tëri e nuk do të lante vetëm
këmbët. Jezusi del nga ujërat e mbart me vete tërë kozmosin. I sheh qiejt e shqyer
e të hapur, ata qiej që Adami i kishte mbyllur mbi vete e mbi pasardhësit e tij, ata
qiej të mbyllur e të ndryrë, siç ishte e mbyllur parajsa, me shpatën e përflakur.
Dhe Shpirti dëshmon hyjninë e Krishtit: paraqitet simbolikisht sipër atij me të
cilin është krejtësisht i barabartë. Nga thellësitë e qiejve del një zë, po nga ato
thellësi prej së cilës vinte edhe Ai që po merrte dëshminë. Shpirti i Shenjtë shfaqet
si pëllumb dhe, në këtë mënyrë, nderon edhe trupin e hyjnizuar, pra Hyjin. Nuk duhet
harruar se shumë kohë më parë një pëllumb e kishte lajmëruar përfundimin e përmbytjes.
Ta nderojmë, pra, në këtë ditë, pagëzimin e Krishtit, dhe ta kremtojmë si duhet
këtë festë. Dëliruni krejtësisht dhe përparoni në këtë dëlirësi. Hyji nuk gëzohet
për asgjë më shumë sesa për ruajtjen e shpëtimit tek njeriu. Për njeriun janë shqiptuar
të gjitha fjalët hyjnore dhe për të janë përmbushur misteret e zbulimit. Gjithçka
është bërë që ju të mund të bëheni si diej, forcë plot jetë për njerëzit e tjerë.
Jini drita të përsosura përballë asaj drite të pafundme. Do të mbusheni me shkëlqimin
e tij të mbinatyrshëm. Do të mbërrijë tek ju, e kulluar dhe e drejtpërdrejtë, drita
e Trinisë, prej së cilës deri tani nuk keni marrë veçse një rreze, që buron nga Hyji
i vetëm, përmes Krishtit Jezus, Zotit tonë, të cilit i takon lavdia dhe pushteti në
shekuj të shekujve. Amen.