Në Prishtinë simpoziumi “Edikti i Milanos- Kostantini i Madh” e 10 vjetori i Lumturimit
të Nënë Terezës
Nga data 4 deri më 5 shtator në Prishtinë mbahet simpoziumi “Edikti i Milanos- Kostantini
i Madh”, i organizuar nga Kisha katolike e Kosovës, Instituti i Historisë, Instituti
Albanologjik, Universiteti i Prishtinës “Hasan Prishtina” dhe Instituti i Arkeologjisë.
Ky simpozium është organizuar me rastin e 1700-vjetorit të Ediktit të Milanos,
një dokument i lëshuar nga Kostantini i Madh, i cili sundoi pjesën perëndimore të
Perandorisë Romake, dhe Licinius, i cili sundoi Ballkanin. Ky dokument shënoi vendimin
e Perandorisë Romake për të mbështetur lirinë fetare për të gjithë, duke i dhënë fund
kështu persekutimit të të krishterëve. Simpoziumi i mbështetur nga Ministria e
Jashtme e Kosovës ka në program një ekspozitë të hartave historike që ofron një pasqyrë
të kartografisë së vjetër, e cila lidhet me Kostantinin dhe Ediktin e Milanos. Ekspozita
është hapur nga zëvendësministri i Punëve të Jashtme i Kosovës, Petrit Selimi. E veçanta
e kësaj ngjarjeje është harta Tabula Militaris Itineraria, e njohur edhe si Tabula
Picta, në të cilën shfaqen rrugët e vjetra në Perandorinë Romake në shekullin e IV-të.
Ekspozita në Bibliotekën Kombëtare në Prishtinë, do të jetë e hapur nga 3 deri
më 7 shtator 2013. Don Lush Gjergji, Vikar i Përgjithshëm i Kishës katolike në
Kosovë, tha: “Kjo ‘hartë’ tejet e rrallë në hartografinë e botës, shënon rrugët e
ndryshme në Perandorinë Romake me tri qendra të njohura e të famshme të kohës së lashtë:
Romën, Kostandinopojën e Antiokinë. Në këtë hartografi shënohet faza e kalimit nga
paganizmi në fenë e krishterë, pas Ediktit të Milanos akti i Kostandinit i vitit
313, dhe është shtypur për herë të parë më 1793 në dymbëdhjetë folie më gjatësi 8
metra. Si dokument i rrallë i asaj periudhe historike është shumë i çmuar edhe për
botën tonë iliro - shqiptare.“ Arben Arifi nga Instituti i Historisë së Prishtinës
tha: “Një anë shumë pozitive ishte jeta e Konstandinit të Madh i cili perceptoi themelet
e krishterimit si fe zyrtare të Perandorisë Romake. Ai në këtë mënyrë dramatike, befas
ndryshoi ngjyrën e ujit të lumit të civilizimit perëndimor. Kjo ishte një nga transformimet
më të fuqishme të historisë.” Dita e dytë e simpoziumit u hap nga ministri i Punëve
të Jashtme të Kosovës, Enver Hoxhaj. Po ashtu, historianë dhe ekspertë të shquar
nga Italia, Kroacia, Shqipëria e Franca flasin mbi në një varg temash, duke përfshirë
rëndësinë historike të Ediktit të Milanos dhe personalitetin, arritjet e trashëgiminë
e Kostandinit të Madh. Simpoziumi mbyllet nesër më 5 shtator me një vizitë në qytetin
antik romak të Ulpianës dhe me Meshës solemne e cila do kremtohet në Kishën Katedrale
të Prishtinës kushtuar së Lumes Nënë Terezë.