Bài phỏng vấn Đức Thánh Cha Phanxicô dành cho các nhà báo trên chuyến bay từ Rio de
Janeiro về Roma (2/2)
Chúng tôi đã gửi tới qúy vị và các bạn phần đầu bài phỏng vấn dài Đức Thánh Cha Phanxicô
đã dành cho các nhà báo quốc tế tháp tùng ngài trên chuyến bay từ Rio de Janeiro về
Roma ngày 29-7-2013. Sau đây là phần hai của bài phỏng vấn này.
Cha Federico
Lombardi, Giám đốc Phòng báo chí Tòa Thánh, kiêm Tổng giám đốc
đài phát thanh Vaticăng, là người điều hợp giới thiệu các nhà báo với Đức Thánh Cha.
Tới phiên anh Marcio Campos nhà báo người Brasil.
Anh hỏi: Thưa
Đức Thánh Cha, cùng với các nhà báo Brasil của tờ Diaro, Estado và đài truyền hình
Globo con muốn cám ơn Đức Thánh Cha. Đồng hành với Đức Thánh Cha thật là khó, rất
khó. Chúng con tất cả đều mệt nhoài, Đức Thánh Cha thì khỏe, còn chúng con thì mệt
quá... Tại Brasil trong các năm qua Giáo Hội công giáo đã mất giáo dân. Phong trào
Canh Tân Đặc Sủng Thánh Linh có phải là một khả thể giúp tránh cảnh các tín hữu công
giáo đi theo Giáo Hội Pentecotist hay các Giáo hội Pentecostal khác hay không. Xin
cám ơn sự hiện diện của Đức Thánh Cha giữa chúng con.
Đáp: Rất
đúng điều mà anh nói liên quan tới số tín hữu giảm sút: đúng thế, đúng thế. Nhưng
có các thống kê. Chúng tôi đã nói chuyện với các Giám Mục Brasil về vấn đề này, trong
một cuộc họp ngày hôm qua. Anh hỏi về Phong trào Canh Tân Đặc Sủng Thánh Linh, nhưng
tôi xin nói với các anh các chị một điều. Vào cuối thập niên 70 đầu thập niên 80 tôi
đã có thể trông thấy các tín hữu này. Có một lần tôi đã nói về họ như sau: ”Các người
này lẫn lộn một buổi cử hành phụng vụ với một trường dậy nhảy samba!” Tôi đã nói vậy.
Và tôi đã hối hận. Rồi tôi đã hiểu biết hơn. Cũng đúng là phong trào đã đi trên con
đường tốt với các phụ tùng tốt. Và giờ đây nói chung tôi tin rằng phong trào đã đem
lại nhiều thiện ích cho Giáo Hội. Tại Buenos Aires tôi đã thường họp họ lại, và mỗi
năm một lần tôi dâng thánh lễ với tất cả mọi người trong nhà thờ chính tòa. Tôi đã
luôn luôn tạo thuận tiện cho họ, khi chính tôi đã được hoán cải vì trông thấy điều
thiện họ làm. Bởi vì trong lúc này - ở đây tôi xin mở rộng câu trả lời một chút -
tôi tin rằng các phong trào cần thiết. Các phong trào là một ơn của Chúa Thánh Thần.
Nhưng mà làm sao có thể điều hành một ”phong trào tự do” như vậy. Cả Giáo Hội cũng
tự do. Chúa Thánh Thần làm điều Ngài muốn. Người làm công việc của sự hài hòa, nhưng
tôi tin rằng các phong trào là một ơn; các phong trào ấy có tinh thần của Giáo Hội.
Vì thế tôi tin rằng phong trào Canh Tân Đặc Sủng Thánh Linh không chỉ giúp vài tín
hữu tránh gia nhập các nhóm pentecostal mà thôi, nhưng phục vụ chính Giáo Hội! Nó
canh tân chúng ta. Và mỗi người tìm phong trào của mình theo đặc sủng riêng như Chúa
Thánh Thần dẫn đưa họ.
Tiếp theo đó cha Lombardi giới thiệu ông Jean Marie
Guénois, phóng viên của nhật báo Pháp Le Figaro Người thợ cạo.
Ông
hỏi: Thưa Đức Thánh Cha, cùng với phóng viên tờ La Croix con xin có câu hỏi: Đức
Thánh Cha đã nói rằng không có phụ nữ, Giáo Hội mất đi sức phong phú của mình. Vậy
Đức Thánh Cha sẽ có các biện pháp cụ thể nào? Chẳng hạn như cho phép nữ giới làm phó
tế, hay đặt để nột phụ nữ làm đầu một Bộ của Tòa Thánh? Và thêm một câu hỏi kỹ thuật
rất nhỏ: Đức Thánh Cha nói là ngài mệt. Đức Thánh Cha có một trang bị đặc biệt nào
cho chuyến bay trở về không? Xin cám ơn Đức Thánh Cha.
Đáp: Chúng ta
hãy bắt đầu với câu hỏi cuối cùng. Chiếc máy bay này không có các trang bị đặc biệt.
Tôi ngồi ở phía trước trong một chiếc ghế lớn, nhưng là loại thông thường thôi, như
mọi người. Tôi đã viết một lá thư và gọi điện thoại để nói rằng tôi không muốn các
trang bị đặc biệt trên máy bay. Đã rõ chưa? Thứ hai, phụ nữ. Một Giáo Hội không có
các phụ nữ, thì giống như Đoàn Tông Đồ không có Mẹ Maria. Vai trò của nữ giới trong
Giáo Hội không chỉ là chức làm mẹ, mẹ gia đình, mà còn mạnh mẽ hơn nữa: họ chính là
hình ảnh của Đức Trinh Nữ, của Đức Mẹ, là Đấng giúp Giáo Hội lớn lên. Qúy vị hãy nghĩ
coi, Đức Mẹ thì quan trọng hơn các Tông Đồ chứ. Mẹ quan trọng hơn. Giáo Hội là nữ
giới: là Giáo Hội, là hiền thê, là Mẹ. Nhưng mà nữ giới trong Giáo Hội không phải
chỉ là... tôi không biết phải nói trong tiếng Ý làm sao... vai trò của phụ nữ trong
Giáo Hội không phải chỉ là mẹ, là người làm việc, bị hạn hẹp... Không! Nó là một chuyện
khác... Các Giáo Hoàng, Đức Phaolô VI đã viết một điều rất hay đẹp về các phụ nữ,
nhưng tôi tin là phải đi xa hơn trong việc trình bầy rõ ràng vai trò này và đặc sủng
của nữ giới. Không thể hiểu một Giáo Hội không có phụ nữ, nhưng mà phụ nữ hoạt động
trong Giáo Hội, với chân dung của họ, họ làm cho Giáo Hội tiến lên. Tôi nghĩ tới một
thì dụ không liên quan gì tới Giáo Hội, nhưng là một thí dụ lịch sử ở bên châu Mỹ
Latinh, tại Paraguay. Đối với tôi phụ nữ Paraguay là phụ nữ vinh danh nhất châu Mỹ
Latinh. Bạn có phải người Paraguay không? Sau chiến tranh, cứ bẩy phụ nữ mới có một
người đàn ông, và các phụ nữ đó đã làm một quyết định hơi khó khăn: họ chọn có con
để cứu vãn tổ quốc, nền văn hóa, đức tin và tiếng nói. Trong Giáo Hội phải nghĩ tới
nữ giới trong viễn tượng này: lựa chọn liều lĩnh nhưng như là phụ nữ. Điều này cần
được giải thích tốt hơn. Tôi tin rằng chúng ta đã chưa có một nền thần học sâu sắc
về nữ giới trong Giáo Hội. Cho tới nay phụ nữ đã chỉ làm cái này cái nọ: giúp lễ,
đọc sách, chủ tịch hội Caritas ... Nhưng mà còn có điều hơn nữa! Cần phải đưa ra một
nền thấn học về nữ giới. Đó là điều tôi nghĩ.
Nhóm Tây Ban Nha có một nhà
báo khác là anh Pablo Ordas phóng viên của nhật báo El Pais nêu lên câu hỏi:
Con xin chào Đức Thánh Cha, chúng con muốn biết đâu là tương quan làm việc của Đức
Thánh Cha, chứ không phải chỉ là tương quan tình bạn và cộng tác với Đức
Thánh Cha Biển Đức XVI. Từ trước tới nay chưa bao giờ có tình huống như
hiện tại... Đức Thánh Cha có các tiếp xúc thường xuyên với với Đức Biển Đức XVI hay
không? Ngài có giúp Đức Thánh Cha trong công việc giáo hoàng hay không?
Đáp: Tôi tin rằng lần cuối cùng khi có hai hay ba Giáo Hoàng thì các vị đã không
nói chuyện với nhau, vì đang cãi nhau xem ai là Giáo Hoàng thật... và các vị đã đi
tới cuộc Ly giáo của Tây Phương. Có một cái gì đó định tính tương quan của tôi với
Đức Thánh Cha Biển Đức XVI: đó là tôi rất yêu mến ngài. Tôi đã luôn luôn yêu mến ngài.
Đối với tôi ngài là một người của Thiên Chúa, một người khiêm nhường, một người cầu
nguyện... Tôi đã rất hạnh phúc, khi ngài được bầu làm Giáo Hoàng. Cả khi ngài đã từ
chức, ngài đã là một gương sáng đối với tôi.... một vĩ nhân! Một vĩ nhân. Chỉ có vĩ
nhân mới làm điều đó thôi. Một người của Thiên Chúa, một người của cầu nguyện. Bây
giờ ngài ở trong nội thành Vaticăng, và có vài người hỏi tôi: làm sao lại có thể xảy
ra điều ấy, hai Giáo Hoàng trong Vaticăng... Người không chắn lối ngài hay sao? Người
không làm cách mạng chống lại ngài hay sao? Họ nói tất cả những điều ấy đấy. Nhưng
tôi đã tìm ra một câu để nói điều này: ”Nó giống như có Ông Nội trong nhà vậy”, nhưng
là một Ông Nội khôn ngoan. Khi trong một gia đình có Ông Nội trong nhà, thì người
được tôn kính, yêu mến và lắng nghe. Đức Thánh Cha Biển Đức XVI là một người của sự
thận trọng, người không xen mình vào, tôi đã thưa người biết bao nhiêu lần rằng: ”Thưa
Đức Thánh Cha, xin hãy sống cuộc sống của ngài, xin đến với chúng con...” Và người
đã đến để khánh thành và làm phép tượng Tổng Lãnh thiên thần Micae...
Đó,
câu nói đó diễn tả tất cả rồi. Đối với tôi thì như là có Ông Nội trong nhà: người
là thân phụ của tôi. Nếu găp khó khăn hay có việc gì không hiểu tôi sẽ điện thoại
hỏi người: ”Xin nói cho con biết, con có thể làm việc đó không?” Và khi tôi đến gặp
người để nói về chuyện Vatileaks, người đã kể cho tôi hết mọi sự với một sự đơn sơ...
phục vụ. Đây là một điều mà tôi không hiểu các bạn có biết không, tôi tin là có nhưng
không chắc chắn: đó là khi người nói với chúng tôi trong diễn văn từ biệt ngày 28
tháng hai, người đã nói: ”Giữa anh em có vị Giáo Hoàng tương lai: tôi hứa vâng phục
người”. Thật là một vĩ nhân: Đó là một vĩ nhân!
Tiếp đến tới phiên một
nhà báo người Brasil là chị Ana Fereira. Chị hỏi: Con xin chào Đức Thánh Cha. Con
muốn nói lên tiếng cám ơn rất nhiều lần: cám ơn Đức Thánh Cha đã đem
biết bao niềm vui tới Brasil và cũng cám ơn ngài trả lời các câu hỏi của chúng con.
Con muốn biết tại sao hôm qua Đức Thánh Cha lại nói với các Giám Mục Brasil
về việc tham dự của nữ giới trong Giáo Hội Brasil. Con muốn hiểu rõ hơn: sự
tham dự này của chúng con là nữ giới trong Giáo Hội phải như thế nào? Đức Thánh Cha
nghĩ gì về việc truyến chức Linh Mục cho phụ nữ? Thế đứng của nữ giới
chúng con trong Giáo Hội phải như thế nào?
Đáp: Tôi muốn
giải thích một chút về việc tham dự của các phụ nữ trong Giáo Hội: Nó không thể chỉ
hạn chế trong việc giúp lễ, hay chủ tịch Caritas hoặc là giáo lý viên... vai trò đó
phải nhiều hơn nữa, và một cách sâu xa hơn nữa, và tôi nói về nền thần học phụ nữ
là vì vậy. Liên quan tới việc truyền chức Linh Mục cho phụ nữ thì Giáo Hội đã nói
là ”không” rồi. Đức Gioan Phaolô II đã nói điều ấy, và với một công thức định đoạt.
Cánh cửa đó đã đóng rồi, nhưng về chuyện này thì tôi muốn nói một điều. Tôi đã nói,
nhưng tôi xin lập lại. Đức Mẹ Maria đã quan trọng hơn các Tông Đồ Giám Mục và các
phó tế linh mục. Trong Giáo Hội, phụ nữ quan trọng hơn các Giám Mục và các linh mục;
như thế nào thì đó là điều mà chúng ta phải tìm giải thích cho tốt hơn, bởi vì tôi
tin rằng thiếu một giải thích thần học về điều này.
Cha Lombardi giới thiệu
ông Gianguido Vecchi, phóng viên của báo Corriere della Sera Người đưa tin chiều.
Ông hỏi: Thưa Đức Thánh Cha, cả trong chuyến đi này nữa Đức Thánh Cha đã hơn
một lần nói về lòng thương xót. Liên quan tới việc lãnh các Bí
Tích của các người đã ly dị và tái hôn, có khả thể thay đổi điều
gì trong luật lệ của Giáo Hội hay không? Các Bí tích này có là một dịp đến
gần con người, hay chúng lại là một rào cản chia rẽ họ với các tín hữu khác?
Đáp: Đây là đề tài người ta luôn luôn hỏi. Lòng thương xót lớn lao hơn là trường
hợp mà anh nói tới. Tôi tin rằng đây là thời gian của lòng thương xót. Sự thay đổi
của thời đại và cũng là của biết bao nhiêu vấn đề trong Giáo Hội - như một chứng tá
không tốt của vài linh mục, nhưng cũng có các vần đề gian tham trong Giáo Hội - kể
cả vấn đề duy giáo sĩ, chẳng hạn, nó đã để lại biết bao nhiêu người bị thương. Nhưng
Giáo Hội là Mẹ phải ra đi chữa lành các người bị thương với lòng thương xót. Nếu Chúa
không mệt mỏi tha thứ, thì chúng ta không có lựa chọn nào khác ngoài lựa chọn này:
trước hết là săn sóc những người bị thương. Giáo Hội là Mẹ và phải đi trên con đường
này của lòng thương xót. Và tìm ra một lòng thương xót đối với tất cả mọi người. Nhưng
tôi nghĩ rằng, khi người con hoang đàng trở về nhà, người cha đã không nói: ”Mày,
hãy ngồi xuống nghe tao đây, mày đã làm gì với tiền của rồi?” Không, ông tổ chức lễ
mừng. Thế rồi có lẽ khi người con muốn nói, anh ta đã nói. Giáo Hội cũng phải làm
như thế. Khi có ai đó... nhưng mà không phải chỉ chờ đợi họ, mà là ra đi tìm kiếm
họ. Đó là lòng thương xót. Và tôi tin rằng đây là thời điểm của lòng thương xót. Chính
Đức Gioan Phaolô II đã có trực giác này khi đã bắt đầu Lòng Thương Xót Chúa với thánh
nữ Faustina Kowalska... Người đã trực giác rằng đây là một sự cần thiết của thời nay.
Liên quan tới việc rước lễ của những người đã ly dị mà tái hôn - bởi vì những người
đã ly dị có thể rước lễ mà không có vấn đề. Nhưng khi họ tái hôn họ lại không thể
rước lễ, tôi tin rằng phải nhìn nó trong tổng thể mục vụ hôn nhân. Và đó là một vấn
đề. Nhưng tôi cũng xin mở ngoặc: các anh em chính thống có một thực hành khác. Họ
theo nền thần học họ goi là thần học của nhiệm cục cứu độ, và họ cho một khả thể thứ
hai, họ cho phép điều đó. Nhưng tôi tin rằng vần đề này, tôi xin đóng ngoặc, phải
được nghiên cứu trong bối cảnh của mục vụ hôn nhân. Và điều này cần có hai chuyện:
thứ nhất, một trong các đề tài mà 8 vị của Hội Đồng Hồng Y phải đề cập tới trong cuộc
họp mà chúng tôi sẽ nhóm trong các ngày 1-3 tháng 10 tới đây, như là đi trước trong
mục vụ hôn nhân. Thứ hai, cách đây 15 ngày vị Thư ký của văn phòng Thượng Hội Đồng
Giám Mục đã gặp tôi để thảo luận về đề tài của Thượng Hội Đồng Giám Mục tới. Đây là
một đề tài nhân chủng học, nhưng khi nói lui nói tới, đi tới đi lui, chúng tôi đã
thấy rằng đề tài nhân chủng học này - đức tin giúp chương trình hóa con người như
thề nào - trong gia đình cũng dẫn tới muc vụ hôn nhân. Chúng ta đang đi tới một mục
vụ hôn nhân sâu hơn một chút. Và đây là vấn đề của tất cả mọi người, bởi vì có rất
nhiều người ở trong hoàn cảnh đó. Tôi chỉ xin đơn cử một thí dụ thôi. Đức Hồng Y Quarracino,
vị tiền nhiệm của tôi đã nói rằng đối với ngài phân nửa các cuộc hôn nhân là bất thành
sự. Tại sao ngài lại nói như vậy? Bởi vì người ta lấy nhau mà không trưởng thành,
lấy nhau mà không nhận ra rằng nó kéo dài suốt đời, hay lấy nhau vì phải lấy nhau
một cách xã hội... Và điều này cũng thuộc lãnh vực mục vụ hôn nhân... Cả vấn đề pháp
lý hủy bỏ hôn nhân nữa, cần phải coi lại, bởi vì các Tòa án Giáo Hội không đủ để giải
quyết vấn đề. Mục vụ hôn nhân phức tạp lắm!
Bà Carolina Pigozzi thuộc tuần
san Paris Match, thì muốn biết từ khi làm Giáo Hoàng Đức Thánh Cha có cảm thấy
mình là tu sĩ dòng Tên không. Ngài trả lời:
Đáp: Đây là
một câu hỏi thần học, bời vì các tu sĩ dòng Tên khấn vâng lời Đức Giáo Hoàng. Mà nếu
Giáo Hoàng là tu sĩ dòng Tên, thì phải khấn vâng lời cha Bề trên tổng quyền dòng Tên.
Tôi không biết phải giải quyết vấn đề này ra sao... Không, tôi cảm thấy mình là tu
sĩ dòng Tên trong nền tu đức của tôi, trong nền tu đức của linh đạo mà tôi có trong
tim. Trong ba ngày nữa tôi sẽ đi mừng lễ thánh Ignazio với các tu sĩ dòng Tên, tôi
sẽ dâng thánh lễ sáng. Tôi đã không thay đổi linh đạo. Tên tôi là Phanxicô nhưng tôi
không phải là tu sĩ Phan Sinh. Tôi cảm thấy mình là tu sĩ dòng Tên, và tôi suy nghĩ
như tu sĩ dòng Tên, thực sự chứ không phải một cách giả hình.
Tới đây cha
Lombardi hỏi Đức Thánh Cha có còn sức chịu đựng nữa không, vì
còn có vài câu hỏi nữa. Tới phiên chị Nicole Winfield, phóng viên của hãng thông tấn
AP. Chị hỏi: Thưa Đức Thánh Cha con xin cám ơn Đức Thánh Cha đã đến
giữa ”đám sư tử” là các nhà báo. Con muốn xin Đức Thánh Cha đúc kết thành qủa bốn
tháng làm Giáo Hoàng của Đức Thánh Cha. Ngài có thể cho chúng con biết điều tốt nhất
và điều tệ hại nhất khi là Giáo Hoàng không, và cái gì đã khiến
cho Đức Thánh Cha ngạc nhiên nhất trong thời gian này. Đức Thánh Cha trả lời:
Đáp: Tôi thật sự không biết trả lời câu hỏi này ra sao. Đã không có những điều
to lớn. Nhưng mà những điều đẹp thì có. Thí dụ cuộc găp gỡ với các Giám Mục Italia
đã rất là đẹp, rất đẹp. Như là Giám Mục của thủ đô Italia tôi cảm thấy mình ở trong
nhà cùng các vị. Đó đã là điều đẹp, nhưng tôi không biết có phải là điều tốt nhất
hay không. Nhưng cũng có một chuyện đau lòng lọt vào tim tôi, đó là chuyến viếng thăm
Lampedusa. Nó đã khiến tôi phải khóc, nhưng đã đem lại thiện ích cho tôi. Khi các
thuyền của người tị nạn tới, họ để chúng xa bờ hàng mấy hải lý trườc bãi biển và họ
phải tìm cách vào bờ một mình. Điều này khiến cho tôi đau khổ, vì tôi nghĩ họ là các
nạn nhân của một hệ thống xã hội kinh tế toàn cầu. Nhưng điều tệ hại nhất xảy ra với
tôi - xin lỗi- đó là tôi đã bị đau thần kinh tọa trong tháng đầu tiên, vì để trả lời
các cuộc phỏng vấn tôi đã ngồi trong một chiếc ghế bành, và nó đã khiến cho tôi đau
một chút. Thần kinh tọa đã rất là đau. Ước chi đừng có ai bị như vậy! Rồi nói chuyện
với người ta... Cuộc gặp gỡ với các chủng sinh và nữ tu cũng đã rất đẹp, đẹp lắm.
cả cuộc gặp gỡ với học sinh các trường dòng Tên cũng đã rất là đẹp. Đó là những điếu
tốt lành.
Hỏi: Vậy điều gì đã khiến cho Đức
Thánh Cha ngạc nhiên nhất?
Đáp: Những bản vị con người, những người
tốt mà tôi đã gặp đươc. Tôi đã tìm thấy biết bao nhiều ngừơi tốt trong Vaticăng này.
Tôi đã nghĩ phải nói gì. Tôi trả lại công bằng khi nói điều này: có biết bao nhiêu
người tốt, biết bao nhiêu người tốt, tốt, tốt, tốt.
Chị Elisabetta Piqué,
phóng viên nhật báo La Nacion, mà Đức Thánh Cha quen biết nói: Thưa Đức Thánh Cha,
nhân danh 50 ngàn bạn trẻ Argentina mà con đã gặp tại Rio. Họ đã
nói với con ”Chị sẽ đi cùng chuyến bay với Đức Thánh Cha hả? Xin chị làm ơn
nói với ngài là ngài thật là tuyệt diệu, hết sẩy, và xin chị hỏi ngài xem bao giờ
ngài đến Argentina. Nhưng con đã nói với họ là Đức Thánh Cha sẽ không
đi Argentina đâu... Nhưng con xin hỏi Đức Thánh Cha một câu hỏi khó ... Đức Thánh
Cha có hoảng sợ khi nhận được tin vụ Vatileaks hay không?
Đáp:
Không, tôi muốn kể cho chị nghe một giai thoại liên quan tới vụ Vatileaks. Khi tôi
đến gặp Đức Thánh Cha Biển Đức XVI, trước hết chúng tôi cầu nguyện trong nhà nguyện,
rồi đi về phòng làm việc của ngài. Ở đó tôi trông thấy một chiếc hộp lớn bên trên
có một phong bì... Đức Thánh Cha Biển Đức đã nói với tôi: Trong cái hộp lớn này có
tất các lời tuyên bố, các điều mà các chứng nhân đã nói, tất cả ở trong đó. Nhưng
bản tóm tắt và phán quyết cuối cùng thì ở trong phong bì này. Và tới đó thì ngài nói
ta-ta-ta .... Ngài có tất cả trong đầu! Thật là thông minh! Mọi sự thuộc lòng, tất
cả mọi sự. Nhưng không, tôi đã không hoảng sợ, Tôi đã không hoảng sợ, không. Không,
không. Nó là một vấn đế lớn nhưng tôi đã không hoảng sợ.
Một nhà báo khác
Ông Sergio Rubín hỏi: Thưa Đức Thánh Cha, con xin hỏi hai điều thôi: Đức Thánh Cha
đã nhấn mạnh nhiều trên việc chấm dứt việc mất các tín hữu. Tại Brasil việc
mất mát này đã rất là lớn... Đức Thánh Cha có hy vọng rằng chuyến
viếng thăm vừa qua sẽ góp phần vào việc lôi kéo tín hữu trở lại, và khiến cho họ cảm
thấy gần gũi hơn hay không. Câu hỏi thứ hai có tính cách gia đình hơn:
Đức Thánh Cha thích Argentina lắm, và ngài đã sống ở trung tâm Buenos
Aires. Người dân Argentina tự hỏi không biết sự kiện không ở Buenos Aires nữa không
đi xe bus, các phương tiện công cộng và đị bộ giữa đừơng phố nữa có lạ lùng đối với
ĐTC không?
Đáp: Tôi tin rằng một chuyến du hành giáo hoàng luôn
luôn đem lại thiện ích. Và tôi tin rằng tại Brasil điều này cũng sẽ đem lại thiện
ích, nhưng không phải chỉ có sự hiện diện của Giáo Hoàng, mà điều này thì tôi đã nói
trong Ngày Quốc Tế Giới Trẻ rồi. Người trẻ đã tự huy động và sẽ làm tốt, có lẽ họ
sẽ giúp Giáo Hội biết bao nhiêu. Các tín hữu đã bỏ ra đi, và biết bao nhiêu người
không hạnh phúc, bởi vì họ cảm thấy thuộc Giáo Hội. Tôi tin rằng điều này là tích
cực, nhưng không chỉ đối với chuyến viếng thăm, mà nhất là đối với Ngày Quốc Tế Giới
Trẻ: nó đã là một biến cố tuyệt vời.
Và dĩ nhiên tôi nhớ Buenos Aires lắm
chứ. Nhưng đó là một sự thiếu thốn thanh thản, một sự thiếu thốn thanh thản. Nhưng
tôi tin rằng anh biết nhiều hơn tôi và những người khác. Anh có thể trả lời câu hỏi
này, với cuốn sách mà anh đã viết.
Cha Lombardi nói bây giờ đến lượt tiếng
Nga và rồi sau cùng là Valentina, niên trưởng đoàn ký giả muốn kết thúc buổi
phỏng vấn này.
HỎI: Con kính chào Đức Thánh Cha. Thưa Đức Thánh Cha,
trở lại vấn đề đại kết. Hôm nay, Chính thống giáo mừng kỷ niệm 1025 năm nước Nga theoKitô giáo, với rất nhiều nghi lễ long trọng tại nhiều thủ đô. Con rất sung
sướng, nếu Đức Thánh Cha nói vài lời về sự kiện này. Cám ơn Đức Thánh Cha.
ĐÁP: Trong các Giáo Hội Chính Thống vẫn còn bảo tồn được nghi lễ phụng vụ đầu
tiên, đúng không. Đó là một điều thật là đẹp. Chúng ta đã đánh mất ít nhiều ý nghĩa
thờ kính, còn họ thì họ vẫn giữ gìn ý nghĩa này, họ ca ngợi Thiên Chúa, họ thờ lạy
Người, họ ca hát, thời giờ không quan trọng đối với họ. Trung tâm điểm là Thiên Chúa,
và đây là một sự phong phú mà tôi muốn nói đến trong dịp nêu câu hỏi trên đây. Một
lần, khi nói với Giáo Hội Tây phương, thuộc Tây Âu, nhất là Giáo Hội trưởng thành
hơn đúng không, người ta nói với tôi câu này: ”Lux ex oriente, et occidente luxus”,
ánh sáng thì từ phương Đông, và từ phương Tây là xa hoa.” Chủ thuyết tiêu thụ, sự
phúc lợi đã làm hại chúng ta biết bao nhiêu. Trái lại, bên quý vị đã biết bảo toàn
nét đẹp của Thiên Chúa làm tâm điểm, đúng không, làm điểm quy chiếu... Khi đọc nhà
văn Dostoevskij, tôi nghĩ rằng tất cả chúng ta phải đọc đi đọc lại tác giả này vì
ông có một sự khôn ngoan trời biển... Người ta cảm nhận được đâu là linh hồn Nga,
linh hồn đông phương. Đây là điều thật tốt lành cho cả chúng ta nữa. Chúng ta cũng
cần sự canh tân này, cần làn khí mát mẻ đến từ phương đông, cần ánh sáng này của phương
Đông. Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II đã viết như thế trong Tông Thư của Ngài, phải
không. Nhưng đã bao lần sự xa hoa của Tây phương đã làm cho chúng ta mất hướng chân
trời. Tôi không biết, trong lúc này đây là điều tôi có thể nói. Xin cám ơn.
Cha Lombardi nói bây giờ chúng ta kết thúc với Valentina, người đã khởi đầu
trên chuyến bay đi và bây giờ, kết thúc trên chuyến bay về.
HỎI: Kính thưa Đức Thánh Cha, cám ơn Đức Thánh Cha đã giữ lời hứa trả lời các
câu hỏi của chúng con trên đường về.....
ĐÁP: Tôi đã làm
trễ bữa tối của mọi người.....
HỎI: Không sao cả, không sao cả. Câu hỏi
của con, từ phía tất cả mọi người Mêhicô, là bao giờ Đức Thánh Cha đi Guadalupe?....
Đó là câu hỏi của người Mêhicô. Còn câu hỏi của con nghiêm chỉnh hơn:
Đức Thánh Cha sẽ chủ sự lễ phong thánh cho hai vị đại Giáo Hoàng, Đức Gioan 23 và
Đức Gioan Phaolô II. Con muốn biết, theo Đức Thánh Cha, đâu là mẫu gương nên thánh
phát xuất từ hai vị này và đâu là tác động ảnh hưởng mà hai vị đã có trên Giáo
Hội và trên Đức Thánh Cha?
ĐÁP: Đức Gioan 23 là một chút
hình ảnh của vị ”linh mục làng quê”, vị linh mục yêu thương từng tín hữu một, biết
chăm sóc mọi tín hữu và ngài đã làm điều này trong nhiệm vụ Giám Mục, trong nhiệm
vụ sứ thần. Có bao nhiêu chứng tá về các vụ Rửa Tội giả ngài đã làm bên Thổ Nhĩ Kỳ
để cứu người do thái. Ngài là một người can đảm, một ông cha nhà quê tốt lành, với
một tâm thức hài hước hóm hỉnh thật lớn, thật vĩ đại và một sự thánh thiện vô cùng.
Khi ngài là Sứ Thần, tại Tòa Thánh Vatican có một số người không ưa ngài. Vì thế,
khi ngài đến trình giấy tờ hay hỏi han ý kiến tại một số văn phòng, thì người ta bắt
ngài phải chờ. Không bao giờ ngài than vãn một lời, ngài lần chuỗi Mân Côi cầu nguyện,
ngài đọc sách Thần Vụ chứ không bao giờ than vãn.... Một con người hiền lành, khiêm
hạ và cũng là một người lo lắng săn sóc cho người nghèo. Khi gặp Đức Cha Casaroli
trở về sau một sứ vụ, tôi nghĩ là tại Hungari hay là tại Tiệp Khắc hồi đó tôi không
còn nhớ rõ là tại nước nào trong hai quốc gia này, Đức Cha đã xin hội kiến với Đức
Gioan 23 để trình bày về sứ vụ này trong thời buổi ngoại giao ”từng bước nhỏ” ấy.
Cuộc hội kiến đã diễn ra - 20 ngày sau đó, Đức Gioan 23 qua đời - và khi Đức Cha Casaroli
kiếu từ, Đức Gioan 23 gọi giật lại ”À thế Đức Hồng Y, không không phải Đức Hồng Y,
thế Đức Cha vẫn tiếp tục đi thăm những người trẻ ấy chứ?” Bởi vì Đức Cha Casaroli
thường hay đến nhà giam thiếu niên Casal De Marmo của thành phố Roma để thăm viếng
chơi đùa với các tù nhân tại đó. Đức Cha Casaroli đáp: ”Dạ còn, dạ còn”. ”Đừng bao
giờ bỏ rơi họ nhé”. Đó là với một nhà ngoại giao, vừa về sau một sứ vụ ngoại giao,
chuyến đi vất vả khó khăn, Đức Gioan 23 nhắc nhở ”Đừng bao giờ bỏ rơi bọn trẻ”. Thật
là một người vĩ đại, thật vĩ đại. Rồi còn Công Đồng Chung: ngài là người ngoan ngoãn
nghe theo tiếng nói của Thiên Chúa, phát xuất qua Chúa Thánh Thần, đến với Ngài và
Ngài đã nghe theo. Đức Pio XII đã nghĩ phải triệu tập Công Đồng chung, nhưng hoàn
cảnh lúc ấy không thuận lợi, chưa chín mùi để thực hiện điều này. Tôi tin rằng Đức
Gioan 23 đã không nghĩ đến hoàn cảnh, ngài nghe thấy tiếng gọi và đã thực hiện thánh
ý Chúa ngay. Ngài là người biết để cho Thiên Chúa hướng dẫn. Còn về Đức Gioan Phaolô
II thì tôi nghĩ Ngài là một nhà truyền giáo lớn của Giáo Hội, ngài là nhà truyền giáo,
là vị thừa sai, là người đã mang Tin Mừng đến mọi nơi, quý vị biết rõ hơn tôi nhiều
về điểm này. Mà bà đã đi bao nhiêu chuyến rồi? Bà thường đi chứ? Đức Gioan Phaolô
II cảm thấy bị nung nấu bởi ngọn lửa thúc đẩy rao giảng Lời Chúa, đúng không. Ngài
là một Phaolô mới, một thánh Phaolô, một người như thế, đối với tôi là một vĩ nhân.
Và thực hiện nghi lễ tôn phong hiển thánh chung cho cả hai vị, theo tôi, là một sứ
điệp gửi đến toàn thể Giáo Hội: Hai vị là những người tốt lành, thật tốt lành, rất
tốt lành. Nhưng mà cũng còn tiến trình phong chân phước cho cả Đức Phaolô VI và Đức
Giáo Hoàng Luciani nữa nhé, hai hồ sơ này đang được tiến hành.
Nhưng còn một
điều nữa mà tôi nghĩ rằng tôi đã nói đến, không rõ là ở đây hay ở một nơi khác: ngày
tôn phong hiển thánh mà người ta nói là ngày 8 tháng 12 năm nay. Nhưng có một vấn
đề lớn, những tín hữu đến từ Ba Lan, những người nghèo chứ không phải người giàu,
người có phương tiện thì họ đi máy bay, còn người nghèo thì phải đi xe ca và vào tháng
12, đường xá đã đóng băng đá rồi. Tôi nghĩ rằng phải dời lại ngày giờ. Tôi đã nói
chuyện với Đức Hồng Y Dziwisz và ngài đề nghị hai thời điểm có thể: một là lễ Chúa
Kitô Vua năm nay, hai là Chúa Nhật kính lòng thương xót Chúa năm tới. Tôi nghĩ rằng
còn quá ít thời giờ cho lễ Chúa Kitô Vua năm nay, bởi vì giữa mật nghị phong thánh
ngày 30 tháng 9 và cuối tháng 10 còn quá ít thời giờ, không biết, để xem, tôi còn
phải nói chuyện với Đức Hồng Y Amato về vấn đề này. Nhưng tôi nghĩ rằng không thể
làm vào ngày 8 tháng 12 được.
HỎI: Nhưng hai vị sẽ được tôn phong hiển
thánh một lần?
ĐÁP: Cả hai vị chung một lần, đúng thế.
Cha Lombardi nói ”Cám ơn Đức Thánh Cha, Bây giờ còn ai nữa. Ilse à? Sau đó,
là hết mọi người phải không? Cả những người không có ghi danh trước nữa...
HỎI: Con xin phép được hỏi một câu hơi tế nhị: có một hình ảnh khác cũng đang
đi vòng quanh thế giới, đó là hình ảnh của Đức Ông Ricca
và những tin tức về liên hệ sâu kín của vị này. Con muốn biết là Đức Thánh Cha sẽ
làm gì cho vấn đề này? Đức Thánh Cha sẽ giải quyết vấn đề này thế nào
và làm sao để giải quyết vấn đề lobby đồng tính?
ĐÁP: Vấn đề Đức
Ông Ricca: tôi đã làm điều mà bộ Giáo Luật buộc phải làm tức là investigatio previa,
điều tra trước đó. Và từ cuộc điều tra này, không có gì liên quan đến những lời buộc
tội mới đây, chúng tôi không tìm thấy gì cả. Đây là câu trả lời. Nhưng tôi còn muốn
nói thêm một điều nữa về điểm này: quá nhiều khi trong Giáo Hội, tôi thấy, ngoài trường
hợp này và cả trong trường hợp này nữa, người ta hay đi tìm những dấu vết tội lỗi
thời tuổi trẻ, chẳng hạn, đúng không, và rồi công bố chúng ra. Không phải là tội phạm
nghe. Tội phạm là chuyện khác. Lạm dụng tính dục trẻ vị thành niên là một tội phạm.
Không, đây là tội lỗi thôi. Nhưng nếu một người, dù là giáo dân hay linh mục hoặc
nữ tu, đã phạm tội và hối cải, thì Thiên Chúa tha thứ, và khi Thiên Chúa đã tha thứ,
thì Thiên Chúa quên đi và điều này thật quan trọng đối với cuộc sống của chúng ta.
Khi chúng ta đi xưng tội và chúng ta thật lòng thưa ”Con đã phạm tội này”, Thiên Chúa
quên đi tội lỗi của chúng ta và thế là chúng ta không có quyền không quên, bởi vì
chúng ta có thể gặp nguy cơ Thiên Chúa cũng không quên tội lỗi của chúng ta nữa. Đây
là một mối nguy có thực đấy. Điều này rất quan trọng: là thần học về tội lỗi đấy.
Nhiều lần tôi nghĩ đến Thánh Phêrô: thánh nhân đã phạm một trong những tội trọng nhất,
là tội chối Chúa, và rồi với tội lỗi này, thánh nhân được gọi làm Giáo Hoàng. Chúng
ta phải suy nghĩ nhiều về việc này. Trở lại câu hỏi nêu lên, trong trường hợp này,
tôi đã cho điều tra trước và chúng tôi đã không tìm ra gì cả. Đó là câu hỏi đầu tiên.
Rồi đến câu về Lobby đồng tính. Người ta nói quá nhiều về cái gọi là lobby đồng tính
này. Tôi chưa tìm thấy một ai trình thẻ căn cước có ghi là người đồng tính trong Vatican.
Người ta nói là có nhiều mà. Tôi thì tôi nghĩ rằng nếu tìm thấy một người như thế,
thì phải phân biệt sự kiện một người đồng tính với sự kiện một lobby, bởi vì tất cả
các lobby không phải là điều tốt. Đó là điều xấu. Nếu một người là người đồng tính
và đang kiếm tìm Thiên Chúa và có thiện chí, thì tôi là ai mà tự cho mình quyền phán
xét người ấy? Sách Giáo Lý của Giáo Hội công giáo giải thích thật hay điều này nói
là... đợi chút nhé, nói là ...”không được cô lập những người này vì thế, nhưng phải
hội nhập họ vào trong xã hội cách toàn vẹn. Vấn đề không phải ở chỗ họ có khuynh hướng
đồng phái, tất cả chúng ta phải là anh chị em với nhau, vấn đề là cái khác, là ở chỗ
làm thành lobby, lobby những người có khuynh hướng này, hay lobby người keo kiệt,
lobby các nhà chính trị, lobby tam điểm. Đây mới là vấn đề trầm trọng hơn nhiều, đối
với tôi. Và tôi cám ơn quý vị rất nhiều đã đặt câu hỏi này cho tôi. Xin cám ơn nhiều.
Cha Lombardi đã cám ơn tất cả và khẳng định rằng không thể làm hơn thế
được. Chúng ta đã lợi dụng Đức Thánh Cha quá nhiều dù Ngài đã
nói là hơi mệt. Và bây giờ chúng ta chúc ngài nghỉ ngơi một chút.
Đức Thánh Cha: Cám ơn tất cả quý vị, chúc quý vị ngủ ngon.