Kardinali Stalislaw Dziwisz: në gjurmët e Gjon Palit II në Shqipëri
20 vjetori i vizitës së Papës të Lumit Gjon Palit II në Shqipëri, u përkujtua më
25 prill 20013, në Tiranë, me kremtimin e Meshës solemne në Katedralen e Shën Palit,
kryesuar nga sekretari personal i Papës Wojtila, sot kryeipeshkëv i Krakovës në Poloni,
kardinali Stalislaw Dziwisz, në bashkëkremtim me kryeipeshkvin e Tiranë-Durrësit imzot
Rrok Miridtën, që më 25 prill kremtoi 20-vjetorin e shugurimit të tij ipeshkvnor,
pikërisht nga Papa Gjon Pali II, me presidentin e konferencës ipeshkëvnore katolike
të Shqipërisë, imzot Angelo Massafrën, ipeshkvij tjerë të dioqezave shqiptare. Para
besimtarëve që kishin mbushur përlot Katedralen e kryeqytetit të Shqipërisë, në homelinë
e rastit kardinali Dziwisz tha:
Shkëlqesi, Vëllezër në episkopat e në meshtari, Të
dashur vëllezër e motra!
1. Në fillim dëshiroj të shpreh gëzimin tim
të madh dhe emocionin tim, për faktin se, pas njëzet vjetësh, mund të kremtoj përsëri
me ju Eukaristinë, në tokën shqiptare, tokë e vënë në provë të madhe gjatë shekullit
të kaluar nga sistemi totalitar çnjerëzor e pa Zot. Sot të gjithë kujtohemi për 25
prillin 1993. Atëherë u bë e qartë se Zoti i historisë së botës e të njeriut është
pikërisht Hyji. Pas dekadave të tiranisë komuniste dhe të përndjekjes fetare, kombi
shqiptar kishte fituar lirinë dhe një shenjë e dukshme e daljes së kishës shqiptare
nga katakombet ishte mbërritja mes jush e shtegtarit të veshur me te bardha, e pasardhësit
të Shën Pjetrit, të bariut të kishës universale. Si bashkëpunëtor i tij i ngushtë
për gati dyzet vjet, mund të dëshmoj vetëm se për të lumin Gjon Pali II vizita në
Shqipëri ka përbërë njërin prej ngjarjeve më të rëndësishme te papnisë së tij. Sot,
si pasardhës i Kard. vojtilës në selinë e Shën Stanislaut, ipeshkëv e martir, ju sjell
juve përshëndetjet e përzemërta dhe kujtimin në lutje të Kishës së Krakovës dhe të
mbarë Kishës polake. Gëzohemi dhe falënderojmë Zotin, sepse para syve tanë, në Shqipëri
e në Poloni, janë realizuar fjalët e psalmistit: "Zoti do t'i japë forcë popullit
të vet, do ta bekojë popullin e vet me paqe" (Ps 28 [29], 11). Punëtorët polakë, në
vitin 1980, i gdhenden këto fjale në monumentin e Gdanskit, që kujton viktimat e komunizmit.
2.
Para njëzet vjetësh, më 25 prill ishte një ditë gëzimi për të gjithë kombin shqiptar.
Qe një ditë gëzimi edhe për Gjon Palin II. Ai e shprehu këtë në predikimin që bëri
gjatë meshës në Shkodër. Duke iu referuar fjalëve të psalmistit: "Kjo është dita që
ka bërë Zoti" (Ps 117 [118], 24), tha: "Me të vërtetë Zoti e ka bërë këtë ditë për
tokën tuaj, për popullin tuaj, që ka kaluar përmes një përvoje të veçantë të vdekjes,
që ka zgjatur shumë vite e ka shkaktuar shumë viktima. Historia e Shqipërisë shkëlqen
edhe përmes emrave të martirëve që kanë marrë pjesë në mënyrë të veçantë në kryqin
dhe në ringjalljen e Krishtit. [...] Kjo është dita që bëri Zoti. Ditë gëzimi, që
ipeshkvi i Romës ka ardhur për të kremtuar me ju." (n. 1). Pastaj Ati i Shenjtë
dëshmoi se si e kishte jetuar me besim udhën e kryqit të Shqipërisë e si e kishte
ndjekur me lutje me mendime e me zemër: "Ipeshkvi i Romës [...] për shumë vite e ka
rrethuar me lutjen e vet, bashkë me lutjen e të gjithë kishës, varrin në të cilin
këtu, në këtë tokë, ishte vendosur Jezusi dhe trupi i tij mistik, që është Kisha.
Krishti vetë ka vuajtur tek ata që e kanë shpallur: tek ipeshkvijtë, priftërinjtë,
rregulltarët dhe tek personat e shuguruar, por edhe me të gjithë ata që në tokën tuaj
kanë kaluar përmes përvojës tronditëse të vdekjes, që e ka shënjuar në mënyrë të dhimbshme
historinë e vonë" (n. 1).
3. Para njëzet vjetësh Ati i Shenjtë i dorëzoi
Kishës së Shqipërisë dhuratën e katër barinjve të rinj. Atëherë të gjithë kemi menduar
për barinjtë, ipeshkvij e priftërinj, që kishin dhënë jetën për besimin në Krishtin
dhe për besnikërinë ndaj Kishës së tij në tokën e Shqipërisë. Ati i Shenjtë u dha
zë të gjitha ndjenjave tona. Duke iu drejtuar katër priftërinjve, që do të shuguroheshin
ipeshkvij, tha: "Dhënia e këtij sakramenti, që do t'ju bashkojë në mënyrë të veçantë
me Krishtin, bariun e mirë, na mbush me mallëngjim. Është një moment vërtet mallëngjyes,
sepse na bën të mendojmë natyrshëm të gjithë ata që ju kanë paraprirë në shërbesën
baritore, të gjithë ipeshkvijtë dhe priftërinjtë martirë që këtu në Shqipëri kanë
dhënë jetën për Krishtin e për Kishën. Pra, është një moment mallëngjyes, që na prek
thellë, sepse, me shugurimin tuaj ipeshkvnor, Kisha shqiptare fillon të jetojë përsëri
me plotësi, të shprehë jetën që i përket, në të cilën shfaqet në çdo aspekt trashëgimia
apostolike" (n. 4). Ndër katër barinjtë që mori kisha shqiptare para njëzet vjetësh,
gjendej ipeshkvi metropolit i Tiranë-Durrësit, Rrok Mirdita. Tani ai është i vetmi
i gjallë prej këtyre katër dishepujve të Jezu Krishtit, Bariut të mirë, që atëherë
u thirrën në plotësinë e meshtarisë e në shërbim të popullit të Hyjit. Kanë marrë
tashmë shpërblimin në qiell Frano Illia, arqipeshkvi i Shkodrës, ipeshkvi ndihmës
i tij, Zef Simoni dhe Robert Ashta, ipeshkvi i Pultit. Të tre kishin përjetuar mizorinë
e përndjekjes për shkak të besimit. Përgëzojmë arqipeshkvin metropolit të Durrës-Tiranës
në përvjetorin e shërbesës baritore. Bashkë me të falënderojmë Hyjin për tërë atë
të mirë që është bërë gjatë këtyre viteve falë shërbesës së tij baritore plot përkushtim,
sikurse e falë shërbesës së vëllezërve të tij në episkopat në të gjithë vendin. Shprehim
falënderimin tonë për rritjen e Kishës në kryeqytetin e vendit dhe në tërë Shqipërinë,
për bashkësitë e reja famullitare, për brezin e ri të bijve e bijave të kësaj toke,
që tashmë janë rritur në një atdhe të lirë e tani formoj ë fytyrën e tij. Shprehim
falënderimin tonë, sepse fjala e Hyjit po përhapet në këtë tokë e sepse nën këtë qiell
kremtohet Eukaristia, burimi dhe kulmi i tërë jetës së krishterë.
4. Sot
gëzimi ynë bëhet edhe më i madh falë pranisë mes nesh të Nuncit Apostolik në Shqipëri,
Arqipeshkvit Ramiro Moliner Ingles, që kremton njëzetvjetorin e ipeshkvisë. Edhe ai
është emëruar ipeshkëv nga i lumi Gjon Pali II, më 2 janar 1993, dhe ështé shuguruar
më 22 shkurt të të njëjtit vit, nëpërmjet duarve të kardinalit Antonio Maria Javierrre
Ortas, në Katedralen - Bazilikë të Zojës së Pilarit ne Saragozë. Ka disa dekada
që Imzot Moliner Ingles i shërben me besnikëri Selisë Apostolike pranë kombeve të
ndryshme të botës. Ka vënë në këtë shërbim tërë aftësitë dhe mundësitë e inteligjencës
dhe të zemrës së vet. Sot e falënderojmë Hyjin së bashku me të për këtë shërbim dhe
i kërkojmë Hyjit ta bekojë, që puna e tij të sjellë fryte të begata.
5.
Para shumë shekujsh, përmes fjalëve të profetit Jeremia, Zoti i dha popullit këtë
premtim: "Do t'ju jap barinj sipas zemrës sime" (Jer 3, 15). Ky premtim është realizuar
sidomos përmes Krishtit, Birit të Hyjit, Kryeprifti i vetëm i Besëlidhjes së Re. Modeli
i pakrahasueshëm i çdo bariu në Kishë është Ai, Jezu Krishti. Ai vetë e ka quajtur
vetën bari: "Unë jam bariu i mirë. Bariu i mirë jep jetën për delet. Rrogëtari, përkundër,
që nuk është bari, e të cilit delet nuk i përkasin, sheh ujkun qe vjen, i braktis
delet e ikën, ndërsa ujku i rrëmben e i shpërndan" (Gj 10, 11-12). Kur dëgjojmë këto
fjalë, mendja na shkon vetvetiu tek barinjtë e mirë të Shqipërisë, që në kohën e përndjekjes
nuk i kanë braktisur vathat e tyre dhe kanë dhënë jetën përnjëmend. Bariu mund ta
japë jetën edhe pa derdhur gjakun, kur vihet ditë për ditë në shërbim të popullit
që i është besuar, kur e kushton jetën e vet si dhuratë për Jezu Krishtin e për Kishën
e tij. Jezusi pohon në Ungjill se i njeh delet e veta. Kjo është një tjetër karakteristikë
e bariut të mirë: "Unë jam bariu i mirë, i njoh delet e mia e delet e mia më njohin
mua, sikurse unë njoh Atin e Ati më njeh mua (Gj 10, 15-15). "Të njohësh" në gjuhën
biblike do të thotë "të duash". Bariu i mirë, prifti i mirë e ipeshkvi i mirë duhet
t'i duan ata të cilëve u shërbejnë. Në fakt dashuria është themeli i çdo shërbimi,
i çdo shërbese e funksioni në Kishë.
6. Bari i mirë, bari sipas zemrës
së Jezusit ka qenë edhe Papa Gjon Pali II. Ka mësuar ta dojë e t'i shërbejë Kishës
në atdheun e tij, Poloninë. E ka mësuar këtë si prift, ipeshkëv, kapelan i të rinjve,
profesor universitar e bari i Kishës së Krakovës. Para tridhjetë e pesë vjetësh, më
16 tetor 1978, Krishti i ka kërkuar një dashuri edhe më të madhe. U bë bari i mbarë
Kishës. Iu desh të përqafonte me zemër të gjitha kombet, kulturat, gjuhët. Iu desh
të bëhej gjithçka me të gjithë. Mori këtë detyrë të madhe. E mori përsipër çdo ditë,
për gati njëzeteshtatë vitet e papnisë së tij. Kam qenë dëshmitar i përditshëm i jetës
dhe i shërbimit të Gjon Palit II. Ka shërbyer me fjalën e Hyjit e me dhënien e sakramenteve.
Ka shërbyer me anë të marrjes së vendimeve, duke mësuar e me anë të vuajtjes. Ka shërbyer
duke i takuar njerëzit, duke udhëtuar deri në skajet më të largëta të botës. Themeli
i dinamizmit apostolik të Atit të Shenjtë ka qenë dashuria e tij për Jezu Krishtin.
Kjo ka qenë dashuria e tij e parë dhe e madhe, të cilës i ka ndenjur besnik deri në
fund, deri ditën e lume te vdekjes së tij, më 2 prill 2005. Gjon Pali II e mendonte
shpesh përvojën e apostullit Pjetër, për të kuptuar përvojën e vet në udhëheqësinë
e Kishës së Krishtit. Papa kthehej tek skena ungjillore në bregun e liqenit të Tiberiadit,
kur Zoti i ringjallur i drejtoi Pjetrit pyetjen e trefishtë të dashurisë. Në njëzetepesë
vjetorin e zgjedhjes së tij si ipeshkëv i Romës, më 16 tetor 2003, ka thënë: "Çdo
ditë ndodh në zemrën time po ai dialog i Jezusit me Pjetrin. Brenda në shpirt shoh
shikimin dashamirës të Krishtit të ringjallur. Ai, edhe pse i vetëdijshëm për brishtësinë
time njerëzore, më jep guxim të përgjigjem me besim si Pjetri: Zot, ti di gjithçka,
ti e di se të dua" (Gj 21,7). Pastaj më fton të marr përsipër përgjegjësitë që ai
vetë më ka besuar" (n. 1).
7. Të dashur vëllezër, të dashura motra,
faleminderit që më keni ftuar në kremtimin e sotëm. Dëshiroj t'i këndoj me ju Hyjit
të gjithëpushtetshëm himnin e falënderimit për veprat e tija të mëdha, të përmbushura
në tokën tuaj. Dëshiroj ta falënderoj Zotin me ju për barinjtë qe i jep Kishës universale
të kohëve tona. Faleminderit për Gjon Palin II, për dashurinë dhe shenjtërinë e tij.
Faleminderit për Benediktin XVI, qe e ka udhëhequr Kishën gjatë tetë viteve të fundit,
për doktrinën e tij të madhe e që na ka thirrur në veprën e ungjillëzimit të ri të
botës bashkëkohore, vepër për të cilën tani ai është i angazhuar me anë të lutjes.
Faleminderit për Papa Françeskun, që na mëson mënyrat ungjillore të thjeshtësisë,
të varfërisë e të shërbimit. T'ia besojmë Hyjit të gjitha çështjet e Kishës universale
dhe tonat, me ndërmjetësinë e Marisë, nënës së Krishtit e të Kishës, Nënës së Këshillit
të mirë, pajtores së Shqipërisë. T'ia besojmë me ndërmjetësinë e të lumit Gjon Pali
II, që sot, njëzet vjet pas udhëtimit apostolik në Shqipëri, pa dyshim e shikon këtë
tokë nga lart e na bekon të gjithëve. Amen!
Kardinali Stalislaw Dziwisz Kryeipeshkëv
i Krakovës Tiranë 25 prill 2013