Пра нацыю і нацыяналізм
казаў кардынал Ёзэф Ратцынгер падчас дагэтуль малавядомай гаміліі ў 1997 г. у сваім
родным Марктль на Іне. У правільным разуменні і “аздараўленні” гэтых паняццяў немалую
ролю адыграла сувязь паміж Першым і Другім Ватыканскімі Саборамі. Кардынал Ратцынгер
нагадаў, што першы праходзіў у эпоху паўстання нацыянальных дзяржаў, у час, калі на
карце Еўропы з’явіліся Германія і Італія, і знікла Папская дзяржава. Паводле яго,
страта Пантыфікам зямной улады паўплывала на выключна духоўны характар Сабора, а адным
з элементаў, які яго характарызаваў, было імкненне да адзінства, насуперак распаўсюджаным
у Еўропе падзелам. “Важна, што ў момант, калі прынцып нацыі святкаваў свой трыумф,
калі нацыі сталі пакланяцца, Сабор супрацьпаставіў гэтаму прынцып адзінства”, - адзначаў
будучы Папа.
“У гісторыі апошніх 145 гадоў мы бачым, колькі крыві і слёзаў
было праліта з прычыны ап’янення нацыяналізмам, не толькі ў Еўропе, але ва ўсім свеце.
- сказаў у Марктль на Іне тады яшчэ прэфект Кангрэгацыі Веравучэння - І гэта таму,
што ўсе (таксама і мы хрысціяне, мы католікі) былі перш за ўсё немцамі, французамі,
італьянцамі, англічанамі, і толькі потым хрысціянамі і католікамі”.
Паводле
яго, ІІ Ватыканскі Сабор працягнуў тое, што не было вырашана на папярэднім: сказаў
сваё канчатковае слова аб Касцёле, які існуе не сам у сабе, але з’яўляецца акном,
якое дазваляе праліцца святлу Хрыста на свет.