Në fill të mortjes Kur shkelim në breg të vjeshtës, në shtjellë stuhie rrihen,
përplasen në skaje të rrëmbyeshme: sosja frymëshkurtë, e vrulli i valëve
të gjakut. Dëshira kundërshtare ndeshen në shtjellë stuhie, mbi breg të
vjeshtës. Sosja ka etje, do të kthehet prap në jetë. Te ajo që ishte, që
është e nuk është jetë. Fija e fundit këputet, në sa dashuria digjet nga dëshira për
të rrahur flatrat lart, për të fluturuar ku lind agimi ku shndrit një ditë
e re në breg të pranverës pa mort. Dëshira kundështare, në shpirtin endacak ende
në brigje të vjeshtës. Tërbohet lufta e ndarjes. Korpi lufton me shpirtin për
udhë drejt qiellit. Lufton, pse dridhet droje në skajin e së sotmes, drejt
bregut të panjohur ku shkelin vetëm shpirtrat. Drejt ditës së re. Por s’ia
del dot ta lidhë këtë ditë me korp të vet që është e nuk është më. Në fill
të mortjes, kur jeta këputet, sytë ndalen e pushojnë në pikë të Dritës.
Fjala Fjala,
vegim i amshuar është, e kumt. Ai që krijonte e pa “çka ish e mirë”. E
pa me sytë e tij, jo me sytë tanë. Vëzhguesi i parë, vështroi: e mbi gjithçka dalloi
vulën e vet, gjurmët e përkryerjes së vet.
Në Kapelën Sikstina Libri
priste figurën, e muri, Mikelangjelon. Ai, që po krijonte e pa se “ish’ gjë
e mirë”. Ai vëzhgonte e Libri priste vegimin. O ti, njeri, që shikon! O
ju të gjithë, që me sy në ball kundroni kohët. E ti, o Mikeangjelo! Në Vatikan
do të ngrihej një kapelë. Në kapelë do të zdrypte vegimi. Njeriu, dalë nga peneli në
shtroje të murit, do të njihte hijen e vet. Do të priste e do të shikonte, si
bëhen vegimet figura. Që nga ajo ditë kur Fjala u bë Njeri. Vegimi priti
qysh prej asaj dite. Vegimi pret e pret figura të reja: që njeriu të shohë
vetveten e të njohi Zotin.
Kyçet e mbretërisë “Con-clav” do të
thotë të lëshosh në duar njerëzore në duar të ligështa, kyçet e rënda t’Mbretërisë
hyjnore. Mbretëri e zanafillës e e zanafundit. E ditës së krijimit e e
ditës së zemrimit, Ditës së gjyqit Ditës së mbrame: tejdukje drite, tejdukje
ngjarjesh tejdukje zemrash: gjithçka, si në pasqyrë, si prej penelit të
Piktorit të madh, krejt lakuriq do të dalë përpara syve të Atit që vrân e
kthiell. E asnjë portë të mbyllur më s’ do të ketë. Asnjë mendim të fshehtë. Çdo
rrahje zemre do të shihet, si në pasqyrë. Con-clav. T’ i lëshosh në duar
njeriu çelësat që i hapin të gjitha portat. E të mund të shikosh kur Ai ty
të shënon me gisht e të thërret. Në se dëshiron mund të shijosh amshimin:
Ai t’i hapi Portat, që ditën kur të krijoi. Mjaft që të dëshirosh.
Fund
i padukshëm Mbi murin e Sikstinës, fundi i padukshëm u bë i dukshëm. E
sytë tanë u ndeshën me sytë e Atij “që është”. Nga muri i ylbertë, jehoi
pyetja e parë: “Adam, ku je?”. Edhe përgjigjja e parë: “U fsheha se kam
turp të dal në sytë e tu, kështu krejtësisht lakuriq”. Nga muri i ylbertë Njeriu
pa, në figurë, turpin e parë, e fundin e mbramë. U bë i dukshëm fundi
i padukshëm. Njeriu pa përmbi mur shkëndijat e flakëve hyjnore. Pa dritën
e u lut: “O Zot i shpresës , ma ruaj besimin e më shero prej së ligash, atje,
në majë, te Drita!”.
E Vërteta Vijon e vijon të kërkosh... Po
çka kërkon, o njeri? Ndoshta kërkove tepër. Kërkove të vërtetën ndërmjet
së vërtetash. N’ filozofi kërkove, kërkove në art. Der’sa u binde se ajo
s’ vonon e del në dritë si vaji përmbi ujë. Vetë jeta, që e fshehu, edhe
e zbulon pak e nga pak, por pa pushuar për asnjë çast. E mos harro: Ajo
është në zemër tënde, në mendje tënde në çdo skutinë të jetës. Njeri! Të
Vërtetën ti e ke në thelb të shpirtit. E fortë është e Vërteta: e qartë,
e tejdukshme, e ndritshme. Gjon Pali II: Triptiku Romak: fragmente..