Me 24 janar kalendari kujton shën Françeskun e Sales
Sot me 24 janar kalendari Kishtar përkujton Shën Françeskun e Sales. Shën Françesku,
dijetar i Kishës e ipeshkëv i Gjenevës, qe një ndër mësuesit e mëdhenj të spiritualitetit
të shekujve të fundit. Lindi në Thorens të Savojës më 21 gusht të vitit 1567. Si u
doktorua në Padovë, u shugurua meshtar e më pas u emërua ipeshkëv i Gjenevës. Është
një ndër mësuesit e mëdhenj të jetës shpirtërore. Iu përkushtua me sukses të madh
predikimit dhe formimit shpirtëror të besimtarëve, duke u mësuar se thirrja për shenjtëri
është për të gjithë dhe se secili – siç thotë Shën Pali në krahasimin me trupin –
ka vendin e tij në Kishë”. Shkroi shumë vepra asketike e qe ndër të parët që jetën
shpirtërore dhe shenjtërinë i paraqiti si udhë të mundshme për të gjithë besimtarët
e njerëzit vullnet mirë në të gjitha situatat e gjendjet e jetës: në familje, në shoqëri,
në zyrë, në punë, në ushtrí, në katedra universitetesh e edhe në parmendë e në kosë. Theksoi
se vetëm dashuria e Zotit formon e bën Shenjtorë. Në bashkëpunim me Gjovanë Françeskën
Fremiët de Shantal themeloi Urdhrin e murgeshave klaustrale të Vizitacionit. U shqua
për dituri të thellë e butësi të jashtëzakonshme, aq sa u quajt Shenjti i butësisë.
Me urtinë e tij baritore e ëmbëlsinë proverbiale, tërhoqi shumë kalvinistë të
krishterë në radhët e Kishës katolike. Vdiq në Lion me 28 dhjetor 1622. Kujtojmë se
Shën Françesku i Sales është pajtor i gazetarëve dhe i shtypit katolik.
Shën
Françesku i Sales: shenjtëria është rrugë e hapur për të gjithë. Më 2 mars
2011 në audiencën e përgjithshme në Vatikan, Papa Benedikti XVI foli mbi figurën e
shën Françeskut të Salës: liria nuk fitohet me dhunë, por me dashurinë, që jetohet
ditë për ditë, tha mes tjerash Ati i Shenjtë. Ideali i lirisë, që e dëshirojnë të
gjithë njerëzit, realizohet plotësisht vetëm në Zotin, e jo përmes dhunës e shqetësimit,
me të cilat kërkohet shpesh edhe sot e kësaj dite. E pohoi këtë Benedikti XVI në përfundim
të katekizmit të audiencës së përgjithshme, mbajtur paraditen e 2 marsit 2011 në Sallën
e Palit VI, në Vatikan, kushtuar Shën Françeskut të Sales. Papa foli me entuziazëm
të madh për Françeskun e Sales, i cili vijon të na mësojë se shenjtëria është rrugë
e hapur për të gjithë, pavarësisht nga gjendja shoqërore. Shenjtëria është
pronë e të gjithëve, jo vetëm e vetmitarëve dhe e murgjërve, që e kalojnë jetën të
mbyllur ndër kuvende. Ky koncept, tashmë familjar për besimtarët e krishterë të kohëve
tona, katërqind vjet më parë, kur e formuloi Shën Françesku i Sales, me hirin e thellësinë,
karakteristike për personalitetin e tij, ishte vërtet revolucionar. Në një epokë,
kur pyetej shumë ç’duhej pritur nga Zoti, Françesku, vetëm njëzetvjeçar, duke u lutur
e duke jetuar në lidhje të thellë me Zotin, arriti në përfundimin, aktual për të gjitha
kohët: “Liri do të thotë ta duash Zotin, pa kërkuar kurrfarë shpërblimi”. I dukshëm,
admirimi me të cilin Benedikti XVI e pikturoi portretin e njeriut, që Kisha e nderon
si shenjt e doktor, ndër më të mëdhenjtë, ndonëse jetoi në shekujt XVI-XVII, 400 vjet
larg nesh në kohë, e, megjithatë, tejet pranë në mendime : “I pamatshëm,
ndikimi i jetës së tij e i mësimit të tij mbi Evropën e epokës e të shekujve të mëpasëm.
Është apostull, predikatar, shkrimtar, njeri i veprimit e i lutjes, i impenjuar për
të vënë në jetë idealet e Koncilit të Trentit; i angazhuar në grindjet e në dialogun
me protestantët, duke provuar gjithnjë më shumë, përtej ballafaqimit të nevojshëm
teologjik, frytin e marrëdhënieve personale e të dashurisë së krishterë; i ngarkuar
me misione diplomatike në nivel evropian e me detyra shoqërore ndërmjetësimi e pajtimi”. “Hyji
është Zot i zemrës së njeriut” – shpjegonte, në dukje me thjeshtësi, Françesku i Sales,
njeri tejet i pasur me humanitet, me kulturë, mirësjellje, fisnikëri, solidaritet.
Ai dinte të pasurohej e të pasuronte me dije e me dashuri të krishterë, dije e dashuri
që i derdhte në zemrat e njerëzve, me të cilët takohej e në veprat e shkruara, që
mbeten gjithnjë të famshme. Në një prej tyre “Hyrje në jetën e devotshme”, Shenjti
francez – kujtoi Benedikti XVI – formuloi një ftesë revolucionare, sipas së cilës
“njeriu duhet t’i përkasë krejtësisht Zotit, duke jetuar në zemër të botës e duke
kryer detyrat, në përkim me mënyrën e tij të jetesës: “Zinte fill
kështu, thirrja e laikëve, kujdesi për kushtimin e sendeve të përkohshme e për shenjtërimin
e së përditshmes, thirrje mbi të cilën do të këmbëngulnin Koncili II i Vatikanit e
përshpirtëria e kohëve tona. Dukej në horizont ideali i njerëzimit të pajtuar, përkimi
ndërmjet veprimtarisë në botë e lutjes, ndërmjet jetës shekullare e kërkimit të përsosurisë,
me ndihmën e Hirin e Hyjit, që e përshkon njerëzoren e, pa e shkatërruar, e pastron,
duke e ngritur në lartësi hyjnore”. Françesku i Sales – vijoi Benedikti
XVI - arrin ta përshkruajë arsyen njerëzore si tempull me shumë hapësira, që ka në
qendër “fundin e shpirtit”, pikë, në të cilën arsyeja – siç u shpreh një ditë – i
mbyll të dy sytë e dija bëhet një gjë e vetme me dashurinë: “Mendimin se
dashuria, në përmasën e vet teologale, duhet të jetë arsyeja e të qenit të të gjitha
sendeve, në një shkallë ngjitëse, që nuk njeh plasa as hone, Shën Françesku i Sales
e përmblodhi në një nga frazat e tij të famshme: ‘Njeriu është përsosuria e universit;
shpirti, përsosuria e njeriut; dashuria, përsosuria e shpirtit e bamirësia, përsosuria
e dashurisë”. I shkruante një ditë Shën Françeskës di Shantal, “rregullën”,
mbi bazën e së cilës – kujtoi Benedikti XVI – do të formoheshin shenjtorët e ardhshëm,
si Shën Gjon Bosko e Shën Terezina e Krishtit Fëmijë: “Gjithçka duhet bërë
me dashuri, asgjë me detyrim - duhet dashur më shumë bindja, se mosbindja. Ju lë shpirtin
e lirisë, e jo atë, që përjashton bindjen, sepse kjo është liria e botës; por atë
që përjashton dhunën, ankthin e dyshimin”. Një rregull - përfundoi Papa
- që përmbys rravgimet e botës së sotme, duke u dhënë edhe përgjigjen e duhur: “Në
një stinë, si kjo që po jetojmë, e cila e kërkon lirinë edhe me dhunë e me shqetësim,
nuk duhet ta harrojmë aktualitetin e këtij mësuesi të madh të përshpirtërisë e të
paqes, që u dorëzon dishepujve të vet ‘shpirtin e lirisë’, lirisë së vërtetë (…) Shën
Françesku i Sales është dëshmitar shembullor i humanizmit të krishterë: me stilin
e tij familjar, me shembëlltyrat, që nganjëherë fluturojnë me flatrat e poezisë, vijon
të na kujtojë se njeriu e ka të shkruar në thellësitë e shpirtit të vet mallin për
Zotin e se vetëm në Të mund të gjejë gëzimin dhe realizimin e tij të plotë”.