Çelësi i fjalëve të Kishës: antifonat e mëdha, ose antifonat "O"
Elementi më karakteristik i javës, që shkon nga 17 deri më 23 dhjetor, e që nuk duhet
ngatërruar me nëntëshen e Krishtlindjes, është prania në liturgji e të ashtuquajturave
“antifona O”, apo “antifonat e mëdha”. Ato përdoren si në Liturgjinë e Orëve, ashtu
edhe në kremtimin e Eukaristisë, si Aleluja para Ungjillit. Çfarë janë këto antifona
dhe cilat janë? Ky është argumenti i emisionit të sotëm.
Antifonat quhen “O”,
pasi fillojnë pikërisht me këtë pasthirrmë, e cila ndiqet nga njëri prej titujve,
që i jepen Jezusit. Janë shtatë lutje shumë të lashta, zanafilla e të cilave nuk dihet,
por është e sigurtë se kanë hyrë në liturgji në shekullin IX. Përbëhen nga pjesë të
marra nga Bibla, e kryesisht nga versioni latin i shën Jeronimit e, po t’i mbledhësh
së bashku, shihet se thirrja fillestare përvijon një temë biblike të veçantë: O Urti,
o Zot (Adonai), O Rrënja e Jeseut, O Çelës i Davidit, O Yll që lind, O Mbret i njerëzimit,
O Emanuel, Zoti-me-ne. Nëse vendosen në rresht nga e fundit tek e para, shkronjat
fillestare të çdo titulli, që i atribuohet Jezu Krishtit, përmes këtyre antifonave,
shihet se ato formojnë frazën latine “ERO CRAS”, që do të thotë “Nesër do të jem këtu”.
Është premtimi për ardhjen e Krishtit mes nesh, arsyeja për të cilën këto antifona
na përgatisin për lindjen e Birit të Zotit. Në kohë të vjetra, ato këndoheshin
me solemnitet të madh në katedrale e manastire. Edhe reforma liturgjike e Koncilit
II të Vatikanit i ruajti, jo vetëm sepse janë shumë të bukura nga pikpamja letrare,
por edhe sepse i përkasin një tradite të lashtë e të pandërprerë, që i ka sjellë të
paprekura deri në ditët tona. Antifonat “O” janë burim frymëzimi e lutjeje për ardhjen
e Hyjit e na shoqërojnë në mënyrë sublime në ditët e fundit të Kohës së Ardhjes. Duke
përshkuar rrugën nëpër të cilën na çojnë, ndjejmë se Misteri që përfaqësojnë, ndodh
vërtet. O mahnitje – mund të themi edhe ne duke perifrazuar antifonat “O” – që na
pushton, ndërsa ecim nëpër etapat më domethënëse të historisë së Shëlbimit, për të
arritur në fundin e saj të lumtur, në përmbushjen e saj në Jezu Krishtin, i cili bëhet
Njeri për Njeriun! Krishtlindja e përjetuar duke u lutur me “antifonat e mëdha” na
bën të kuptojmë dhuratën e jashtëzakonshme, që Ati Qiellor i ka bërë secilit prej
nesh në Birin e Tij, i cili vjen të banojë ndër ne. Jo në një shtëpi në Betlehem,
si 2000 vjet më parë, por brenda nesh: zemra jonë bëhet Shtëpia e Tij, grazhdi ku
lind vit për vit! Por ja cilat janë antifonat “O”, apo antifonat e mëdha: Më
17 dhjetor, lutemi: “O Urti, që del prej Tejetlartit, përhapesh deri në kufijtë
e botës dhe gjithçka nënshtron me fuqi e ëmbëlsi: eja e na mëso udhën e jetës”. Më
18 dhjetor: “O Zot (Adonai), udhëheqës i shtëpisë së Izraelit, ti që iu duke Moisiut
si zjarr në ferra e i dhe ligjin mbi malin Sinaj: eja e na liro me krahun tënd të
fuqishëm”. Më 19 dhjetor: “O Rrënja e Jeseut, që lartohesh si flamur për
kombe: para Teje mbeten shtang turmat e popujve, edhe mbretërit gojëhapur: eja të
na lirosh, mos vono!” Më 20 dhjetor: “O Çelës i Davidit, skeptër i shtëpisë
së Izraelit, që çel e askush s’mund të mbyllë, që mbyll e askush s’mund të çelë: eja
e liroje njeriun në pranga, që banon në errësirë e në hijen e vdekjes”. Më
21 dhjetor: “O Yll që lind, shkëlqim i dritës së amshuar, diell i drejtësisë: eja
e shndrit mbi ata, që banojnë në errësirë e në hijen e vdekjes”. Më 22 dhjetor:
“O Mbret i njerëzimit, i pritur nga të gjitha kombet, gur i këndit që i bashkon
popujt në një: eja e shëlboje njeriun, që e nxorre prej dheut”. E së fundi,
më 23 dhjetor: “O Emanuel, Hyji me ne, mbreti e ligjvënësi ynë, shpresë e shpëtim
i popujve: eja e na shëlbo, o Zot, Hyji ynë!” “Ero cras”, “Nesër do të jem
këtu”. Edhe sikur një zemër e vetme të të presë me fe, Ti eja, o Zot. Për shumë
mot Krishtlindjen!