Kuriozitet: Pse u zgjodh Vlora, për të shpallur Pavarësinë?
Me interes, sqarimi i Mustafë Merlikës, lidhur me vendin, ku do të mbahej mbledhja
për shpalljen e Pavarësisë. Merlika e nis tregimin me pyetjen: “Po ku
do të mbledhej Kuvendi Kombëtar? E vijon: “Vjena e Roma kishin porositur
për nji qytet në breg t’Adriatikut për shumë arsye praktike në lidhje me luftën që
po zhvillohej. Pra Durrësin ose Vlonen. Prej këtyne dy skelave, u pa ma me vend Vlona.
Viset rreth e qark Durrësit ishin të banueshme prej myslimanëve fanatikë, të cilët,
të lidhun shpirtnisht me kalifatin e Stambollit e tue mos i dhanë dum ende gjendjes
kritike në të cilën ndodhej mbretnia othomane, nuk do ta pritshin mirë një kryengritje
të hapun kundër saj. Komandanti i batalionit territorial të Durrësit, Hamit Toptani,
nuk merrte asnji përgjegjësi për qëndrimin e njerëzve, qi komandonte e as për banorët
e asaj zone, kur t’a merrnin vesh se Shqipnia po i bie mohit sulltan kalifit. Ndryshe
ishte populli i krahinës së Vlonës. Ndonëse mysliman edhe ai, qe liberal e kishte
nji zgjueti politike ma të gjanë. Vetë Prinjësi atje ishte beg i atij vendi, pra i
njohun e i ndërgjegjshëm ma fort atje, se në Durrës. Ma në fund kablla telefonike
me Evropën atje kishte krye e për të do të kishte nevojë të domosdoshme qeveria e
re. Për të tana këto arsye, Ismail-Kemali vendosi me e thërritun Kuvendin Kombëtar
në Vlonë. Por ftesat i u derdhën gjithë Shqipnisë telegrafisht nga Durrësi, me porosi
qi delegatët t’u nisshin për Vlonë”. Më poshtë Merlika vë në dukje qëndrimin diplomatik
e shumë të mençur që mbajtën pjesëtarët e mbledhjes ndaj Turqisë. Ai thotë: “S’ishin
mbledhun gjind revolucjonarë, por gjithaqë doktorë t’urtë për konsultim rreth nji
të sëmuri delikat, qi ishte në rrezik jete. E kjo ndoshta ishte vetë rasa. Frika për
ekzistencën e kombit nuk ndihej n’armikun e vjetër, qi po shkonte; por në të riun,
qi po vinte”.