Shpata e përkrenarja e Skënderbeut mbërritën në Shqipëri
Pas monumentit të gjuhës shqipe, ‘Mesharit’ të dom Gjon Bukuzut të vitit 1555, ekspozuar
në ambientet e Bibliotekës Kombëtare në Tiranë, nëkuadër të festimeve
për 100-vjetorin e Pavarësisë së Shqipërisë, kanë mbërritur sot në Atdhe edhe armët
e Gjergj Kastriotit Skënderbeut. Shpata, përkrenarja, një thikë e Skënderbeut,
një pikturë në vaj, që paraqet heroin kombëtar të shqiptarëve dhe pjesë të
një codex të Jakob Schrenk von Notzing e heroit tonë kombëtar, pas më shumë
se 4 shekujsh, erdhën sot në Shqipëria nga Austriadhe pritet të ekspozohen
nën masa të rrepta sigurie në muzeun e Tiranës. Ato do qëndrojnë në Shqipëri
vetëm për festimet e 100-vjetorit. Armët e Skënderbeut do të ekspozohen për herë të
parë në datën 22 Nëntor në Muzeun Historik Kombëtar, për publikun e gjerë. Ekspozita
"Armët e Skënderbeut në Shqipëri" do të qëndrojë deri në datën 13 janar në Muzeun
Historik Kombëtar. Armët e Heroit tonë Kombëtar e Gjergj Kastriotit Skënderbeut,
pjesë e fondit të Muzeut të Historisë së Artit në Vjenë, ekspozohen për herë të parë
në Shqipëri, në kuadër të 100-vjetorit të Pavarësisë. Siç përmendem më lartë,
pak ditë më parë erdhi nga Vatikani edhe ‘Meshari’ i dom Gjon Buzukut libri i parë
i shkruar në gjuhën shqipe i vitit 1555, i cili u ekspozua në ambientet e Bibliotekës
Kombëtare në kuadër të 100-vjetorit.
Përkrenarja Përkrenarja dhe
shpata e Skënderbeut ruhen në Kunst Historisches Museum në Vjenë, Austri, në sallën
e “Maksimilianit” (XXV). Përkrenarja përbëhet prej çeliku dhe rrethohet nga një rrip
i larë me ar. Në majë të saj është vendosur si simbol koka e dhisë me brirë. Në pjesën
e poshtme të saj, përkrenarja qarkohet nga një rreth bakri, ku është gdhendur një
mbishkrim prej dy shkronjash çift, që ndahen midis tyre me rozeta IM*PE*RA*TO*RE*BT
(*Jhezus Nazarenus*Principi Emathiae*Regi Albaniae* Terrori Osmanorum *Benedictat
Te (Jezuj i Nazaretit të beton ty Skënderbej, princ i Matit, Mbret i Shqipërisë, Tmerri
i osmanllinjve, Mbret i Epirit). Sipas specialistëve, ky rreth qarkues mund të jetë
vënë më vonë në përkrenare nga pasardhësit e Heroit. Me porosi të qeverisë shqiptare
të Paraluftës, një kopje identike e përkrenares së Skënderbeut, punuar më 1937-n nga
një mjeshtër i talentuar austriak, ndodhet në Muzeun Historik të Tiranës. Sipas dokumenteve
të pakta që na vijnë deri në ditët tona, Papa Pali II i dhuroi Skënderbeut në natën
e Krishtlindjes së vitit 1466 një shpatë dhe një kësulë.
Shpata Shpata
me trup të drejtë, e cila ndodhej së bashku me përkrenaren në Muzeun e Ambrasit, është
me dy tehe. Trupin e ka të larë me ar. Është e gjatë 85.5 cm, e gjerë 5.7 cm dhe peshon
1,3 kg. Ka mill lëkure. Sipas Faik Konicës, i cili e vëzhgoi në fillim të shekullit
XX, në trupin e saj shiheshin ende njolla gjaku. Përkundrazi, shpata tjetër (palla),
e cila para se të hynte në Muzeun e Ferdinandit (Ambras) e kishte në zotërim vëllai
i tij, Karli (Gratz), ka trup të harkuar. Së bashku me dorëzën është 121 cm e gjatë
dhe peshon 3,2 kg. Palla është e stilit turk të shekullit XV. Trupi i saj është i
dekoruar me ornamente (damaskine, ashtu siç shkruan Dhimitër Frëngu). Ka një mbishkrim
turqisht, i cili, sipas F. Konicës, nuk është korrekt. Mbishkrimi mban emrin e Skënderbeut:
Libehadur Allah Iskander beg- Kampion i Perëndisë, Skënderbeu. Po sipas Konicës, vetëm
trupi i shpatës është i viteve të Skënderbeut. Dorëza e larë në argjend dhe milli
i veshur me kadife janë të një kohe të mëvonshme. Të dyja shpatat janë riprodhuar
në Vjenë, posaçërisht për Muzeun e Tiranës të paraluftës.