Mons. Eleuterio F. Fortino, një jetë në shërbim të bashkimit të të krishterëve e të shqiptarëve.

Dy vit më parë, më 22 shtator 2010 ndërronte jetë arkimandriti mons. Eleuterio F. Fortino, prift arbëresh, gjiganti i ekumenizmit, bir i ndritur i Arbëreshëve. Përkujtojmë dy vjetorin e ndarjes nga jeta të Arkimandritit arbëresh mons. Eleuterio Francesco Fortino. Zemra e tij pushoi së rrahuri më 22 shtator 2010 në poliklinikën Torrvergata në Romë, pas një sëmundje të gjatë. Mons. Fortino, arbëresh nga San Benedetto Ullano, jetonte në Romë e Vatikan prej vitit 1965 ku punoi më detyra të ndryshme, ndër to po përmendim punën më se 25 vjeçare si protagonist i dialogut ekumenik dhe rolin e zëvendëssekretarit të Këshillit Papnor për Bashkimin e të Krishterëve.
Figurë poliedrike, mons. Fortino meshtar i ritit bizantin, gëzoi nderimin dhe respektin e të gjithëve pa dallim, pa përjashtim. Njohës i thellë i teologjisë, i spiritualitetit e i kulturës, predikatar e komunikues i jashtëzakonshëm, i përzemërt e mikpritës, kultivues e urë lidhës i marrëdhënieve mes njerëzve, Kishave e kulturave, mons. Fortino gjatë veprimtarisë së tij të shkëlqyeshme që zhvilloi në Romë e në Vatikan, dha një kontribut prej protagonisti tejet të rëndësishëm për dialogun ekumenik të Kishave, për mbarë komunitetin e Arbëreshëve të Italisë si dhe për popullin shqiptar në përgjithësi.
Falë punës së tij e largpamësisë që kishte, themeloi në Romë rrethin kulturor të Arbëreshëve të Italisë “Besa” duke e bërë Kishën e Shën Atanazit, ku shërbente, pik referimi për të gjithë besimtarët e krishterë arbëresh të Romës e për të shqiptarët pa dallim. Shtëpia e tij ishte gjithmonë e hapur. Edhe pse prej vitesh nuk jetonte më në vendet arbëreshe, diti ti mbante të gjalla marrëdhëniet me Eparkinë e Ungros e të Horës së Abreshëve, si dhe me Kishën Katolike e atë Ortodokse të Shqipërisë, me Kosovën e me diasporën shqiptare e të gjitha anëve.
Gjatë veprimtarisë së tij të frytshme, ka botuar shumë shkrime teologjike, kulturore, kombëtare dhe shoqërore, ndër to po përmendim qarkoren “Besa” dhe pesëdhjetë “Sussidi catechetici” – “Libra katekizmi”, pastaj librin “Kisha bizantine arbëreshe e Kalabrisë”. Tema e njërit prej vëllimeve të fundit të kësaj serie, “Epèktasis” – “gjithmonë të prirë përpara”, thirrja e krishterë sipas Shën Gregorit nga Nisa, është njëkohësisht sintezë e modus operandi i Arkimandritit Fortino dhe një mesazh drejtuar komunitetit të arbëreshëve e të gjithë shqiptarëve që kanë për detyrë ta ruajnë kujtimin e tij të përjetshëm si thirrje për të “qëndruar të fortë gjatë udhës” drejt Amshimit.
Papas Eleuterio Fortino, një jetë në shërbim të bashkimit të të krishterëve e të shqiptarëve, prifti i shquar arbëresh mons. Eleuterio Fortino qe urë lidhëse mes Kishës Katolike Romake e Kishave Ortodokse e tyre Lindore në përgjithësi, aq sa të quhet kujtesa dhe “shpirti i arkivit” të çështjes ekumenike. Në anën kulturore kombëtare shqiptare ai qe hallkë mes botës arbëreshe e botës shqiptare. Një jetë e tërë në shërbimit të bashkimit të të krishterëve e të të gjithë shqiptarëve.
Me të gjitha angazhimet që kishte në nivelin e Kishës Universale duke punuar në Këshillin Papnor për Bashkimin e të Krishterëve dhe në fusha tjera të veprimtarisë së tij teologjike, kishtare e kulturore, prifti arbëresh, mons. Eleuterio Fortino, me bashkëpunimin e tij të çmueshëm ka nderuar e pasuruar edhe Programin Shqip të Radio Vatikanit, që ruan në arkiv biseda e intervista të tij me vlerë.
Megjithëse i lodhur prej vuajtjeve fizike shkaktuar nga sëmundja, atij nuk i mungonte kurrë buzëqeshja, fjala e ngrohët dhe e përzemërt me këdo që takohej.
I përjetshëm qoftë kujtimi yt, o i lumturi dhe i përkujtuari vëllai ynë.
Eonìa su i mnìmi, axiomakàriste ke aìmniste adhelfe imòn.