Ватыканскае выданне нагадвае аб досведзе папярэдніка еўра
Сённяшняя “L’Osservatore
Romano” адзначае, што аналізуючы праблемы, якія перажывае адзіная еўрапейская валюта,
варта звярнуцца да гістарычнага вопыту і ўзгадаць, што спроба ўніфікацыі еўрапескіх
валют у адзіную ужо праводзілася з 1865 па 1926 г. Менавіта ў гэты перыяд, па ініцыятыве
Францыі, быў створаны Лацінскі валютны саюз у які уваходзілі таксама Бельгія, Італія,
Швейцарыя, пазней далучыліся Іспанія і Грэцыя, краіны былой Габсбургскай Імперыі,
Сан-Марына і нават Фінляндыя, хоць і была часткай Расійскай Імперыі. Сутнасць саюза
заключалася ў прывядзенні валют да адзінага біметалічнага стандарту з фіксаванымі
суадносінамі паміж колькасцю срэбра і золата ў манетах. Дамова была накіравана на
дасягненне уніфікацыі валют, аднак у сувязі са зменамі ў суадносінах коштаў металаў,
палітычнай нестабільнасцю пачатку ХХ ст. і больш актыўным выкарыстаннем папяровых
грошай ужо да 20 г. ХХ ст. саюз аслабеў, а ў 1927 г. фармальна распаўся.
“Досвед
Лацінскага валютнага саюза паказаў, што не дастаткова толькі добра прадуманага валютнага
аб’яднання для таго, каб стварыць эфектыўную эканоміку – адзначае “L’Osservatore Romano”
– Не дастаткова, бо неабходна стандартызаваць рынкі працы, адпаведнае заканадаўства,
падатковую палітыку і сістэму вытворчасці”. Паводле ватыканскага выдання, гэта павінна
быць прадумана загадзя (ці прынамсі ў той жа самы час) з улікам этыкі і дапамогай
палітычных рашэнняў, якія дазволяць пераадоліць індывідуалістычную логіку ў дасягненні
агульных інтарэсаў.
Адзначаецца, што прыклад няўдачы Лацінскага валютнага саюза
паказвае, што стварэнне агульнай эфектыўнай эканомікі патрабуе падтрымання дзяржаўных
расходаў паводле крытэрыяў практычнай эфектыўнасці, а не толькі абвешчанай, з дапамогай
мер здольных павялічваць прырост, гарантаваць справядлівае размеркаванне дабротаў,
ці ўводзіць адрозныя падаткі на працу і капітал. “Неабходнасць натхняцца цнатлівай,
а не спекулятыўнай версіяй сучаснага капіталізма”, - адначае ватыканскае выданне.