Hiszpania: Boże Ciało w Toledo

W Hiszpanii w roku 1991 Boże Ciało zostało oficjalnie przeniesione na niedzielę. Wywołało to jednak sprzeciwy wiernych i w wielu miejscowościach zostało przywrócone. W niektórych, jak w np. w Toledo, są teraz dwie procesje: w czwartek i w niedzielę. Dzisiaj rozpoczyna się też kampania Caritas. Do niedzieli wolontariusze będą zbierali ofiary dla osób dotkniętych kryzysem. Dla wielu rodzin Caritas jest w tej chwili jedynym skutecznym źródłem pomocy.

Pierwsze wiadomości o obchodach święta Bożego Ciała w Hiszpanii pochodzą już z VI wieku, choć więcej szczegółów podają dopiero kodeksy z wieku XI. W roku 1301 Boże Ciało zostaje wprowadzone w diecezji Tarragony jako święto obowiązujące – kilka lat wcześniej zanim papież Jan XXII ustanowił je dla całego Kościoła.

Jedna z najsłynniejszych procesji ma miejsce w Toledo. Szczególnego znaczenia nabrała od chwili, kiedy miasto stało się siedzibą prymasa Hiszpanii. Kilka dni przed świętem mieszkańcy zaczynają przyozdabiać ulice, którymi przejdzie procesja, oraz katedrę. Na balkonach pojawiają się różnokolorowe gobeliny, kobierce, jedwabne zasłony, proporce i flagi. Ulicę przykrywa rodzaj muślinowego baldachimu. Zewsząd dolatuje zapach rumianku, rozmarynu czy mięty, które mieszkańcy umieszczają wzdłuż trasy procesji. Z kolei katedra przystraja się na te dni w przepiękne XVII-wieczne flamandzkie arrasy.

Centrum procesji Bożego Ciała stanowi XVI-wieczna bezcenna monstrancja wykonana z polecenia kard. Cisnerosa, którą można było zobaczyć podczas ŚDM w Madrycie. Jej autorem jest znany złotnik Enrique de Arce. Do wykonania blisko trzymetrowej monstrancji użyto ponad 180 kg srebra i 20 kg złota, nie licząc drogocennych kamieni. Podczas procesji wieziona jest na specjalnie przygotowanej podstawie.

Procesja trzyma się ściśle określonego protokołu, który nawiązuje do reguł sprzed ponad 300 lat. Przed monstrancją kroczą arcybractwa – im starsze tym bliżej monstrancji; za nią władze kościelne, regionalne i miejskie. Wzdłuż całej trasy Najświętszy Sakrament tradycyjnie witają oklaski oraz płatki kwiatów spadające z balkonów. Kiedy monstrancja dociera do bram katedry, orkiestra gra hymn państwowy. Jest to bez wątpienia jeden z bardziej wzruszających momentów procesji. W pamięci wciąż żywe są zakazy rządu premiera Zapatero, aby nie brali w niej udział wojskowi i nie oddawali cześć Najświętszemu Sakramentowi.

Wielogodzinna procesja jest nie tylko wyrazem wiary, ale jest także przypomnieniem chrześcijańskich korzeni Hiszpanii. Jest to szczególnie widoczne w Toledo, mieście trzech kultur: chrześcijańskiej, żydowskiej i arabskiej. Świętowanie Bożego Ciała nie kończy się wraz z procesją. Lokalne rady miejskie zwykle organizują koncerty i zabawy ludowe, które trwają do późnych godzin nocnych. W przypadku Granady – cały tydzień.
M. Raczkiewicz CSsR, Toledo