Një mendim për Zojën e Bekuar, në muajin maj: Maria në Ungjijtë apokrifë
Nga polemikat, që i kujtuam në emisionet e kaluara, kalojmë tek vendi që zë Maria
në Ungjijtë apokrifë. Sipas Protoungjillit të Jakut, prindërit e Marisë,
Ana e Joakini, e lindën vajzën kur ishin në moshë të shtyrë, pas një bashkëjetese
të gjatë pa trashëgimtarë, të turpshme për hebrenjtë e kohës, që mendonin se bashkëshortët
e kanë për detyrë të lindin fëmijë. Sipas traditës, Ana, Joakini e Maria banonin në
Jeruzalem, pranë Portës së Luanëve, në pjesën veriperëndimore të qytetit të vjetër,
atje ku edhe sot e kësaj dite mund të soditen rrënojat e Pishinës së Betzaetës. Sot
në këtë zonë lartohet një Kishë e ndërtuar nga kryqtarët në shekullin XII, kushtuar
Shën Anës. Maria, që zu të ecte kur ishte gjashtë muajsh, ndenji në tempull nga
mosha 3 vjeçare, deri në moshën e pjekurisë. E pastaj shkoi nuse te Jozefi, caktuar
mrekullisht si shok jete i Vashës, përmes lulëzimit të një shkopi. Prej këndej ikonografia
e paraqet gjithnjë me një shkop, në majën e të cilit lulëzon zëmbaku, simbol i pastrisë. Sipas
Ungjillit apokrif të Bartolomeut, Maria e mori lajmin e madh të shëlbimit,
që kur ishte ende në Tempull të Jeruzalemit. Zoti vetë i tha Vashës: “Gëzohu, o
hirëplote e vazo e zgjedhur. Sa të kalojnë tri vjet, do të të dërgoj Fjalën time;
ti do të lindësh një djalë, përmes të cilit do të shpëtojë e gjithë krijesa. Do të
jesh kelk i botës. Paqja qoftë me ty, o e dashura ime...”. Apokrifë të tjerë e
përshkruajnë skenën e Lajmërimit pranë një burimi; të tjerë, në shtëpinë e Vashës.
Sipas traditës, Kryeengjëlli Gabriel u duk para Marisë më 25 mars. E kjo datë u caktua
për të respektuar kalimin e nëntë muajve, deri në lindjen e Jezusit, caktuar më 25
dhjetor. Ungjilli sipas Filipit e shikon si pohim absurd zënien e Marisë
për virtyt të Shpirtit Shenjt. Sipas tij, fjala shpirt, në hebraisht ‘ruah’, është
e gjinisë femërore. Apokrifi filipian shpjegon se Jezusi herën e parë lindi si njeri
nga Maria e Jozefi; pastaj edhe si Zot, menjëherë pas pagëzimit. Shkruan Filipi: “Disa
thonë se Maria u zu për virtyt të Shpirtit Shenjt. E kanë gabim! Nuk dinë ç’thonë.
E kur ka ngjarë ndonjëherë, që një grua të ketë fëmijë me një grua?”. “E Zoti nuk
do të kishte thënë: “Ati im, që është në qiell”, në se nuk do të kishte pasur edhe
një atë tjetër, por do të kishte thënë vetëm: “Im atë”. Kaq për figurën e Marisë
në ungjijtë apokrifë, pak e aspak të besueshëm, më shumë legjendarë, sesa të historikë.
Prej këndej, Kisha katolike ka zgjedhur prej kohe katër Ungjijtë e mirënjohur nga
të gjithë të krishterët katolikë.