At Zef Valentini dekorohet me Urdhërin “Gjergj Kastrioti Skëndërbeu” nga presidenti
Topi
At Zef Valentioni, jezuit, një prej figurave më të shquara kishtare, albanologjike
e historike, u dekorua sot, pas vdekjes, me Urdhrin “Gjergj Kastrioti Skënderbeu”nga
Presidenti Shqipërisë Bamir Topi, për kontributin tejet të rëndësishëm si historian,
albanolog, teolog, filozof e studiues i shquar. Në ceremoninë organizuar në Presidencë
morrnën pjesë Kryetari i Kontrollit të Lartë të Shtetit, Bujar Leskaj, Ambasadori
i Selisë së Shenjtë, Nunci Apostolik, kryeipeshkvi imzot Ramiro Moliner Ingles,. Në
fjalën përshëndetëse, Kreu i Shtetit Shqiptar, duke iu referuar edhe pjesëmarrjes
në këtë ceremoni të personaliteteve të shquara të botës akademike dhe jetës publike,
theksoi se At Zef Valentini jetoi në një kohë të vështirë për Shqipërinë dhe shqiptarët,
përjetoi nga afër të gjitha ngjarjet historike që shoqëruan hedhjen e themeleve të
shtetit shqiptar, eksperimentimet me sistemet qeverisëse, përfshirë pushtimet e huaja
dhe vendosjen e sistemit komunist. “Me një formim profesional elitar, At Valentini
pati një angazhim direkt më se 20-vjeçar në jetën publike e kishtare shqiptare dhe
gati 30-vjeçar nga Italia, duke qenë njëherësh një mësues shembullor, studiues i aftë
dhe krijues me kontribute të mëdha në dokumentimin e historisë dhe traditës zakonore
ende të panjohur sa duhet për Shqipërinë dhe shqiptarët. Ai ishte njëherësh krijues
dhe përkthyes, historian dhe filozof, një personalitet fetar dhe publik, albanolog
dhe figurë e përmasave të larta akademike. Valentini është themelues e drejtues i
“Qendrës Ndërkombëtare të Studimeve Shqiptare” në Universitetin e Palermos, dhe për
vite të tëra një nga emrat më të spikatur të mbrojtjes dhe promovimit të kulturës
shqiptare në botë”, tha Topi. Sipas tij, figura e tij nuk u zbeh nga përpjekja
e sistemit totalitar për të shuar dhe denigruar atë dhe personalitete të tjera të
shquara me veprimtari atdhetare dhe shkencore. Veprat e tij u lanë në hije, ashtu
siç regjimi veproi me Fishtën, Koliqin dhe mendimtarë të tjerë të kalibrit të lartë
të së njëjtës periudhë. “Në trashëgiminë e tij akademike Zef Valentini ka lënë një
numër të madh veprash shkencore, me vlerë të jashtëzakonshme historike dhe politike.
Kërkimet e tij shkencore mbi historinë e hershme shqiptare, historinë e të drejtës
zakonore dhe ligjeve të traditës, aktet juridike të periudhës veneciane apo kohës
së Skënderbeut, si dhe studime të tjera të avancuara ballkanologjike e bizantine,
– janë një pasuri e madhe kombëtare, një kontribut me vlera të rralla, një thesar
mendimi e kërkimi për brezat e sotëm, për njohjen më të mirë dhe më profesionale të
periudhave të hershme historike të shqiptarëve dhe organizimeve të tyre politike,
juridike dhe shoqërore. Kjo krijimtari e bën At Valentinin të veçantë, e dallon atë
nga figurat e tjera krijuese të së njëjtës tematikë dhe e bën veprën e tij të denjë
për t’u nderuar sot edhe zyrtarisht, me Urdhrin “Gjergj Kastrioti Skënderbeu””, tha
Topi. Sipas tij, duke i nderuar këto personalitete ne bëjmë gjysmën e punës, gjysma
tjetër kërkon një reflektim shoqëror për t’u dhënë mundësi brezave më të rinj të njohin
nga afër trashëgiminë e tyre profesionale, veprat e tyre krijuese. Ndërsa, Vili
Kamsi, ambasadori i parë i Shqipërisë pranë Selisë së Shenjtë, në vitin 1992, vuri
në dukje mes të tjerash për At Valentinin se “ishte i ndërgjegjshëm për misionin e
vet, ku, bashkë me zotimin e tij primar për fenë, vuri dhe atë për atdheun e tij të
dytë, Shqipërinë, duke u marrë qysh në fillim me studimin e gjuhës shqipe, e pastaj,
duke marrë pjesë në mënyrë aktive në jetën shkencore të Shqipërisë, me një trashëgimi
të pasur e tradita historike”. “At Zef Valentini u përket atyre misionarëve që vinin
në Shqipëri për të kryer veprën e tyre, për të vënë bazat e një kulture të re perëndimore,
duke pasur si qëllim ngritjen e një klase intelektuale shqiptare në një koncept më
të lartë të jetës shoqërore”, tha diplomati shqiptar.