Նոր Աւետարանացումը Եւ եկեղեցւոյ Ընկերային Ուսուցումը
Հինէն ի վեր, մարդկային պատմութեան իւրաքանչիւր ժամանակամիջոցին, Եկեղեցին գտնուած է
մեծ մարտահրավէրներու առջեւ, մատչելի դարձնելու համար Աւետարանի վարդապետութիւնը ընկերային
կեանքին: Տարիներու ընթացքին այս ընթացքը աստիճանաբար մշակուեցաւ, եւ երեւան եկաւ նոր
միտք, որ կոչուեցաւ «եկեղեցւոյ ընկերային ուսուցում»: Ան հանդէս եկաւ որպէս իմաստութիւն,
որ կ’այժմէացնէ Աւետարանը եւ սկզբունքներ կու տայ այսօրուայ աշխարհի հաւտացեալին:
Շատերս, յաճախ հարց կու տանք թէ ինչո՞ւ համար Եկեղեցին կը զբաղի տնտեսական, ընկերաբանական
կամ քաղաքական հարցերով: Եթէ եկեղեցին կը խօսի տնտեսական, ընկերաբանական կամ քաղաքական
հարցերով, այն է, որովհետեւ քրիստոնեաները ներկայ են այս գրաւականներուն մէջ: Եկեղեցւոյ
ընկերային ուսուցումը՝վարդապետութիւն մը չէ, որ անջատուած է գործողութենէն, որուն մէջ
քրիստոնեան ներդրում գործած է: Ան տնտեսական, ընկերաբանական կամ քաղաքական գործողութիւններու
ծրագիր մը չէ. «Եկեղեցին ձեւեր չ’առաջարկեր, կ’ըսէ Յովհաննէս Պօղոս Բ., "Չենդէզիմուս
Աննուս" ( 100 տարի) շրջաբերականին մէջ: Եկեղեցւոյ ընկերային ուսուցումը, կը շարունակէ
քահանայապետը ընկերաբանական բարոյագիտութիւն է. իր ընկերային ուսուցման մէջ, Կաթողիկէ
Եկեղեցին, գործելու համար կ’առաջարկէ հիմնական ուղղեգիծեր, եւ հիմնական ուղղեգիծը հետեւեալն
է. - «մարդկային արժանապատուութիւնը»: Այլ խօսքով՝ ընկերա-տնտեսական կեանքին մէջ, ի հարկ
է պատուել եւ բարձրացնել մարդուն արժանապատուութիւնը, անոր ամբողջական կոչումը, ինչպէս
նաեւ ամբողջ հասարակութեան բարիքը, քանի մարդն է հեղինակը, կեդրոնը եւ նպատակը ընկերատնտեսական
ամբողջ կեանքին»: Ինրաքանչիւր մարդ, ըլլայ ան քաղաքացի, գործաւոր, գործատէր, տնտեսագէտ
կամ ուրիշ, պարտի որպէս քրիստոնեայ իր պարտականութիւնները կատարել հանդէպ իր մերձաւորին,
քանի ամէն մէկը` միւսին պատասխանատու է: Հետեւաբար, եկեղեցին իր ընկերային ուսուցումով
կը փորձէ ճանչցնել հաւատացեալներուն ոչ միայն ինչ որ բարի է եւ Ճշգրիտ, այլ նաեւ զանոնք
կը դաստիարակէ բարեգութ ըլլալու մերձաւորին հանդէպ: Առ աւելի, եկեղեցւոյ ընկերային ուսուցումը
եւ յատկապէս Սրբազան Քահանայապետներու ձայնը, կոչ մըն է ուղղուած՝ քաղաքական եւ տնտեսական
հսկայ հաստատութիւններուն, անոնց աւելի արդար եւ աւելի մարդկային ընթացք ներշնջելու մարդկութեան
հանդէպ: Եթէ ակնարկ մը նետենք տնտեսական ներկայ տաքնապին, կրնանք ըսել որ այս տաքնապը,
մեզ կը հաւիրէ քննելու մեր կենցաղը, մեր հարաբերութիւնը դրամին հետ, եւ մեր որդեգրած
միջոցները հարստութիւն դիզելու: Այս չի նշանակէր բացարցակապէս, որ եկեղեցին կ’ուզէ տնտեսական
համակարգը փոխել, այլ զայն կատարելագործել՝ անոր բարոյական դիմագիծ տալով: Բենեդիկտոս
ԺԶ. Քահանայապետը կ’ըսէ թէ Եկեղեցին պարտականութիւնը ունի ճանչնալու տնտեսական աշխարհի
գաղափարախօսութիւնը, եւ հասկնալու անոր տրամաբանութիւնը, եւ զայն հաւատքով լուսաւորելու
անձնասիրութենէ եւ սկզբնական մեղքէ: Եւ կ’աւելցնէ, որ անհրաժեշտ են տնտեսական լաւ համակարգեր,
որոնք հետամուտ ըլլան արդարութեան եւ յատկապէս սիրոյ: Այս բոլոր պահանջքները կը կազմեն
ատաղձը եկեղեցւոյ ընկերային ուսուցման: Ան կ’ուզէ սորվեցնել թէ մարդ ապրելու համար պէտք
ունի հացի, այսինքն առողջ տնտեսութեան, սակայն միեւնոյն ատեն պէտք է յիշել որ մարդ միայն
հացով չէ որ կ’ապրի: Ուստի քաղաքական իշխանութիւնը կենսական դեռ ունի հետապնդելու ամբողջ
հասարակութեան բարիքը, եւ հասնելու յատկապէս տառապող անձերուն, որոնք կարիքը ունին սիրոյ
նուիրածութեան, ինչպէս կ’ըսէ Բենեդիկտոս ԺԶ. Քահանայապետը, "Տէուս Քարիդաս էսդ" շրջաբերականին
մէջ: Այս է, ահաւասիկ Եկեղեցւոյ ընկերային ուսուցումը: