... Tháng 12 năm 1944 - trong thời đệ nhị thế chiến 1939-1945 - người Do Thái tại
Hungari sống trong kinh hoàng tột độ. Chỉ trong vòng vài tháng có đến 500.000 người
- đúng thế, năm trăm ngàn người - bị bắt, bị đưa vào các trại tập trung và bị thủ
tiêu! Tội ác diệt chủng khủng khiếp ấy diễn ra vì có sự hợp tác của nhóm cầm quyền
Hungari bài-do-thái cùng với nhóm Croix-Fléchés hùa theo quân đức-quốc-xã.
Thế nhưng, tại thủ đô Budapest lúc ấy, bên cạnh các nhóm sát nhân lại nổi bật các
khuôn mặt bác ái vô cùng nhân đạo của các nhà ngoại giao Công Giáo như ông Raoul
Wallenberg (1912-1947) người Thụy-Điển, ông Carl Lutz (1895-1975) người
Thụy-Sỹ, ông Angel Sanz Briz (1910-1980) người Tây-Ban-Nha và vị Sứ Thần Tòa
Thánh là Đức Tổng Giám Mục Angelo Rotta (1872-1965) người Ý. Tất cả
các nhà ngoại giao chân chính này đã cố gắng tối đa để cứu người Do Thái sống sót
bằng cách cung cấp cho họ các giấy thông hành bảo trợ.
Một số các dòng tu
tại thủ đô Budapest cũng mở rộng cửa cho người Do Thái chạy vào ẩn trốn. Riêng tại
Học Viện các Nữ Công Nhân ở đường Bokréta do Chị SáraSalkahári (1899-1944)
điều khiển, cũng nhanh chóng tiếp đón các người Do Thái tìm đến nương thân trong cơn
bão táp. Học Viện thuộc về Hội Dòng các Nữ Tu Trợ Tá Xã Hội.
Nữ Tu Sára Salkahári
chào đời ngày 11-5-1899 tại thành phố Kassa lúc bấy giờ thuộc lãnh thổ Hungari nhưng
ngày nay thì đổi tên thành Kosice và thuộc Cộng Hòa Slovak. Ngay thời xuân trẻ Chị
Sára đã tích cực dấn thân trong nhiều hoạt động khác nhau như: đóng sách, ký giả và
biên tập viên cho một tờ nhật báo. Năm 1930 Chị tuyên khấn lần đầu trong Hội Dòng
các Nữ Tu Trợ Tá Xã Hội. Chị chọn khẩu hiệu cho cuộc sống tu dòng: - Alleluia!
Ecce ego, mitte me! - Alleluia! Này Con Đây, Xin Sai Con Đi!
Nữ Tu
Sára Salkahári có tính tình nhanh nhẹn, hoạt bát và cương nghị với một con tim luôn
nhạy cảm trước các khổ đau của người thân cận. Vì yêu chuộng văn chương, trong thời
thiếu nữ, Chị từng sáng tác thơ văn và soạn kịch bản. Đồng thời Chị viết các bài báo
nói về hoàn cảnh xã hội của thành phố quê sinh của Chị là Kassa. Năm 1920 - tức năm
21 tuổi - lúc đang chuẩn bị lập gia đình thì Chị bỗng nghe tiếng Chúa gọi vào đời
sống tu trì. Chị từ bỏ tất cả và gia nhập Dòng Các Nữ Tu Trợ Tá Xã Hội.
Trong
tư cách Nữ Tu Trợ Tá Xã Hội, Chị Sára hăng say chu toàn rất nhiều công tác bác ái.
Chị ước ao lên đường đi truyền giáo bên nước Brasil, nhưng nguyện ước bị vỡ tung với
cuộc bùng nổ của đệ nhị thế chiến 1939-1945. Chị liền ghi vào nhật ký lời dốc lòng
sau đây: - Con chỉ còn ước ao duy nhất một
điều: sống thánh thiện và phụng sự THIÊN CHÚA cách thánh thiện.
Khi đệ nhị thế chiến tiến vào giai đoạn giết hại tàn khốc nhất, vào một ngày trong
năm 1943, nơi Nhà Nguyện của Hội Dòng ở thủ đô Budapest, Chị Sára Salkahári long trọng
dâng hiến mạng sống làm hy lễ để cho các nữ tu cùng dòng không ai bị giết. Và đúng
như lời Chị khấn xin, sau cái chết của Chị, không một nữ tu nào khác của Hội Dòng
bị giết chết bởi quân đức-quốc-xã cũng như bởi quân cộng sản tiếp nối sau đệ nhị thế
chiến.
Vào những tháng cuối năm 1944, Chị Sára Salkahári mau lẹ mở rộng cửa
Học Viện nơi Chị đang làm Bề Trên để tiếp nhận các người Do Thái bị bách hại, tìm
đến ẩn trốn. Nhưng rất nhanh sau đó, Chị bị một nữ công nhân phản bội, đi tố giác
Chị với nhóm cầm quyền Hungari phò đức-quốc-xã.
Ngày 27-12-1944 Chị bị bắt
cùng với một nữ giáo lý viên và 4 phụ nữ do thái mà Chị cho ẩn trốn nơi Học Viện ở
đường Bokréta.
6 tù nhân bị dẫn đến bờ sông Danube và bị xử bắn. Một người
có mặt trong cuộc hành quyết sau đó kể lại rằng. Trước khi bị bắn, Chị Sára Salkahári
hướng về phía các tên sát nhân, quỳ gối xuống, và kính cẩn làm Dấu Thánh Giá. Chị
như muốn nói với mọi người hiện diện rằng chính Đức Tin Công Giáo đã thúc giục Chị
thực thi đức bác ái, phải mau mắn mở rộng cửa đón tiếp những người bị bách hại thuộc
một tôn giáo khác. Xác của Chị Sára không bao giờ được tìm thấy vì bị dòng nước mạnh
của sông Danube cuốn trôi đi mất. Chị Sára hưởng dương 45 tuổi.
Năm 1972,
Chị Sára Salkahári được Viện Tưởng Niệm Yad Vashem
thừa nhận là Người Công Chính giữa các dân tộc.
Ngày 17-9-2006,
trong Thánh Lễ cử hành tại thủ đô Budapest, Chị Sára Salkahári được nâng lên hàng
Chân Phước với tước hiệu là trinh nữ tử đạo. Lễ mừng được ấn định vào ngày 27-12.
... ”Nếu anh em biết THIÊN CHÚA là Đấng Công Chính, anh em cũng phải
biết rằng: phàm ai sống công chính thì đã được THIÊN CHÚA
sinh ra. Anh em hãy xem THIÊN CHÚA CHA yêu chúng ta chừng nào: Người
yêu đến nỗi cho chúng ta được gọi là con THIÊN CHÚA ..
Thưa anh em, anh em đừng ngạc nhiên, nếu thế gian ghét anh em. Chúng ta biết
rằnmg: chúng ta đã từ cõi chết bước vào cõi sống, vì chúng
ta yêu thương anh em .. Căn cứ vào điều này, chúng ta
biết được tình yêu là gì: đó là Đức Chúa KITÔ đã
thí mạng vì chúng ta. Như vậy, cả chúng ta nữa, chúng ta cũng phải thí
mạng vì anh em”(1Gioan 2,29+3,1/13-14/16).
(”Prions en Église”,
Calendrier Liturgique Décembre 2011 (Année B), trang 9-10)