Më 3 shkurt përkujtohet Shën Vlashi, ipeshkëv e martir
Sot Kisha katolike përkujtoi Shëna Vlashin, mrekullbërës, ipeshkëv i Sebastes, Pajtor
i Raguzës, që kremtohet edhe në Sicili me Festën e bukëve, e jo më pak në krahinën
e Kurbinit, sidomos në Laç ku, pikërisht nën Shenjtnoren e Shëna Ndout, ruhet edhe
sot e kësaj dite shpella në të cilën thuhet se qe fshehur Shenjti gjatë persekutimeve
fetare kundër të krishterëve nën Dioklecianin perandor. Aty edhe u kap e iu dorëzua
gjyqit, si bari i të krishterëve e kundërshtar i Perandorit. Pas shumë mundimesh që
iu bënë, me qëllim që ta shtrëngonin të mohonte fenë, iu pre koka, me urdhër të Agrikolaut,
sundimtar i Capadocies, më 3 shkurt të vitit 316 pas Krishtit Është shkruar shumë
për Shëna Vlashin e për vendlindjen e tij. Atë Shtjefën Gjeçovi e, pas tij, edhe
studiues të tjerë, si Atë Vinçenc Malaj, kanë sjellë argumente për të vërtetuar se
Shenjti nuk ka lindur në Armeni - siç besohet, por në Arbëni e se emri i vendlindjes
është i shkruar gabim. Shumë të dhëna vërtetojnë se Shëna Vlashi, në mos ka lindur,
sigurisht ka jetuar në trevat e Shqipërisë së sotme. Për nder të Shëna Vlashit
janë ngritur një sërë kishash kudo në botë, e edhe në Romë, ku në kishën e Shenjtit
në Campo di Marzo sot u kremtua festa liturgjike e tij. Kisha e toponime me emrin
e Shëna Vlashit gjejmë edhe sot e kësaj dite në vise të ndryshme të Shqipërisë, duke
filluar nga shpella e Shëna Vlashit në Laç tek kisha e Sh’na Vlashit në Durrës, e
emërtime të tjera. Shenjti është shumë i nderuar edhe në Kosovë. Kujtojmë se besimtarët
i luten Shëna Vlashit, posaçërisht për shërimin nga sëmundjet e grykës, sepse, sipas
traditës, ndërmjet shumë mrekullive që bëri, shëroi edhe një fëmijë të vogël, të cilit
i kishte ngecur një halë në fyt, që po i merrte frymën.Prandaj gjatë meshëve të sotme,
të gjithë të pranishmit ndër kremtime, bënë edhe kryqin nën fyt, me dy qirinj të lidhur
në formë iksi e të bekuar për këtë rast, shoqëruar me lutjen: "Me ndërmjetësinë e
Shëna Vlashit, Ipeshkëv e Martir, Zoti të ruajtët nga sëmundjet e grykës e nga çdo
ligështi trupore e shpirtërore".