Epifania, ose Dëftimi i Zotit: koment i eprorit të Augustinianëve të zbathur
Me zanafillë nga Lindja, Solemniteti i Dëftimit të Zotit, që Kisha Katolike kremton
më 6 janar, pra, nesër, e merr kuptimin nga vetë emri: “epifani”, ose “dëftim”, zbulim.
Latinët e quanin “festivitas declarationis”, ose “apparitio”, pikërisht për të theksuar
dëftimin e hyjnisë së Krishtit para botës pagane përmes adhurimit të Dijetarëve, para
judejve përmes pagëzimit në ujrat e lumit Jordan dhe para dishepujve përmes mrekullisë
së shumëfishimit të bukës e të peshqve në dasmën e Kanës. Ardhjen e Dijetarëve, pavarësisht
nga përpjekjet për gjetjen e bazës historike, mund ta konsiderojmë, së bashku me Etërit
e Kishës, simbol dhe manifestim i thirrjes për shëlbimin e popujve paganë. Mbretërit
Dijetarë tregojnë se Ungjilli, vërtet u duhet predikuar të gjithë njerëzve. Sipas
traditës, ata, duke ndjekur yllin kometë, vijnë nga Lindja, ku Epifania konsiderohet
“festë e dritave”, për t’i bërë dhurata Foshnjës Hyjnore. Nesër paradite, Papa
Benedikti XVI do të kremtojë Meshën e Shenjtë në Shën Pjetër e do të shugurojë dy
ipeshkvij të rinj: nuncin e ri apostolik në Irlandë, imzot Çarls Xhon Braun dhe nuncin
e ri në Gjeorgji e Armeni, imzot Marek Solçinski. Mbi rëndësinë e Solemnitetit të
Dëftimit të Zotit për Kishën Katolike, të dëgjojmë eprorin e përgjithshëm të Urdhërit
të Augustinianëve të zbathur, atë Gabriele Ferlisi: Në ciklin e vitit liturgjik,
Dëftimi i Zotit, apo Epifania, ka një vend të rëndësishëm. Vërtet, nëse Krishtlindja
mund të konsiderohet si Dëftimi i parë i Jezusit, që duket para krejt popullit të
Izraelit, simbolizuar nga barinjtë, kjo festë e Epifanisë, që kremtohet më 6 janar,
është zbulimi i hyjnisë së Krishtit, i cili njihet nga popujt paganë, simbolizuar
nga Mbretërit Dijetarë të Lindjes së Mesme. Prandaj, ka rëndësi të veçantë, sepse
Zoti ynë Jezu Krisht nuk ka ardhur vetëm për popullin e Izraelit, por për krejt njerëzimin,
që sheh në atë fëmijë, Birin e Hyjit. Vërtet, dhuratat e Mbretërve Dijetarë janë simbolike:
ar, kem e mirrë. Ari, për të treguar faktin, që Jezusi është mbret; kemi, për të treguar
hyjninë e Tij; mirra për të na thënë se Ai është edhe njeri: Fjala u bë njeri. Si
ta kremtojmë këtë Solemnitet në ditët e sotme? Duhet ta shohim me sytë e fesë.
Duhet të jemi vërtet si Mbretërit Dijetarë. Shën Augustini shpreh një mendim shumë
të bukur në një predikim të tij mbi Dëftimin e Zotit. Ati i madh i Kishës shpjegon
se Dijetarët e kërkuan Jezusin, duke thënë: “ku është Mbreti i Judejve, që ka lindur?
Pamë yllin e tij në Lindje e erdhëm ta adhurojmë”. Komenti i shën Augustinit përmbahet
në katër fjalë: “Lajmërojnë dhe pyesin, besojnë e kërkojnë”. Si për të simbolizuar
ata, që ecin në rrugën e fesë e duan ta shohin Zotin. Është vërtet e nevojshme të
rikthehemi tek përmasa më shpirtërore e jetës. Duhet që në Jezusin të mos shohim vetëm
përmasën njerëzore, njeriun më të mirë e më të drejtë, të mos e lexojmë Ungjillin
vetëm nga këndvështrimi sociologjik. Ndoshta sot, duhet të kthehemi tek një përmasë
më e thellë e fesë, sepse pikërisht kjo po humbet. Të arrijmë ta shohim hyjninë e
Krishtit, që Zoti vazhdon të na e dëftojë. Ai yll, që dijetarët e ndoqën deri në Betlehem,
vazhdon të ndriçojë të gjitha ngjarjet e jetës e të historisë, të cilat, nëse interpretohen
si duhet, na bëjnë ta shohim veprimin e Zotit në botë. Ju folët për kthimin
në përmasën shpirtërore të jetës. Po si mund të bëhet kjo sot? Kjo është një
temë shumë aktuale. Në muajin tetor të këtij viti, do të zhvillohet Sinodi për ungjillëzimin
e ri e Kisha do të reflektojë pikërisht mbi këtë temë: si të kthehemi sot në përmasën
shpirtërore e të bëhemi sërish aktivë. Është fjala për një ungjillëzim të ri, për
një shpallje të re të Ungjillit, duke u nisur nga fillimi. Ashtu si ungjillëzimi i
parë qe shpallja e parë e Ungjillit, sot, në një shoqëri të krishterë vetëm në dukje,
duhet të nisemi nga fillimi. Natyrisht, është më e vështirë, sepse ekzistojnë paragjykime,
por kjo duhet bërë e Kisha, me Sinodin e ardhshëm, do të shtrojë për zgjidhje këtë
çështje: si duhet të fillojmë nga e para ne të krishterët, për t’u kthyer në përmasën
shpirtërore e për ta shpallur Ungjillin më mirë e me më tepër forcë.