Udhës së Betlehemit: Tre shpirtrat e Krishtlindjes, sipas veprës së Dikensit “Christmas Carol”.

Duke shfletuar kryeveprat e letërsisë botërore kushtuar Krishtlindjes, sivjet na preku në mënyrë të veçantë, Kënga e Krishtlindjes, shkruar nga Çarls Dikens. Libri u duk në vitrinat e librarive londineze më 24 dhjetor 1843. U duk e u zhduk. Të 6000 kopjet u shitën menjëherë. E pra kushtonte shtrenjt. Ishte botim luksi, me lidhje lëkure, me anë të praruara, karakteristike për botimet Chapman and Hall, gjë që rëndonte shumë mbi çmimin. Pasurohej, pastaj, me ilustrimet e karikaturistit të famshëm të revistës Punch, John Leech. Shkrimtari, e edhe ilustruesi, nuk i kursenin sulmet kundër klasave të pasura të shoqërisë, që kundronin mjerimin, mbyllur në pasurinë e vet, e në egoizmin e vet. Që miratonin manovra e hartonin ligje si ‘Poverty Law’, të cilat, në vend që ta lehtësonin barrën e varfërisë, thellonin shfrytëzimin e të miturve ndër fabrika. E u grabisnin të varfërve deri miturinë! Shkrimtari e njihte mirë tmerrin e këtij shfrytëzimi. E kishte provuar mbi kurrizin e vet, kur ishte fëmijë.
Ndërkaq statistikat flisnin e flisnin për thellimin alarmues të varfërisë në Angli. Flisnin për shpërdorime të turpshme. Për krizë të rëndë ekonomike, politike, financiare, shpirtërore. Si në ditët tona. E kjo e nxiti poeteshën e njohur angleze, Elisabeth Barrett Browning, të shkruante poezinë famshme “Cray of the Children” – “Vaji i fëmijëve”. I fëmijëve, që vijonë të qajnë edhe sot. Në të katër anët e botës, edhe të asaj, që njihet si e pasur. Shkruan Poetja:
“Qengjat e njomë lodrojnë nëpër vërrije,
Cicërojnë zogjtë e vegjël në gjethim,
Kapronjtë e kërthnestë kërkojnë hije,
Gonxhet lëkunden nga era n’perëndim.
Po fëmijët, fëmijët e njomë, o vëllezër të mi,
Që në ag vajin kanë nisë,
Kur t’tjerët mbi pupula pushojnë
N’atdheun e lirisë!”.
Më pas, zbritja e varganit të të vegjëlve në thellësitë e galerive të minierave, në kontrast të plotë me fëmijët e të pasurve, të cilët ëndërrojnë rreth vatrave, ku ngroh e ndrin qymyri, nxjerrë nga thellësitë e tokës me duart e njoma të vogëlushëve, që dinë vetëm të lotojnë. Që nuk mund t’i përgjigjen ftesës poetike për të ikur. E ku të shkojnë? Ata s’kanë pronë tjetër, veç errësirës së galerive! Veç lotëve. Lot urie, sepse mbi Anglinë kishin pllakosur, si sot mbi botë, vitet e varfërisë, duke shkaktuar pakënaqësi e sticim të thellë në radhët e shtresave të mesme e të varfëra të popullsisë. Qeveria u detyrua të përdorë ilaçin e papërshatshëm të filantropisë: jo pse donte të lehtësonte vuajtjet, por pse trembej nga rreziku i revolucionit i cili, në situata krize, nuk vonon të shpërthejë, duke përmbysur, me forcën e uraganit, gjithçka i kundërvihet njerëzve, që nuk kanë pasuri tjetër, veç krahëve. Veç urisë. Nuk ishte e rastit, prandaj, që pikërisht në këtë kohë, Karl Marksi e Fridrih Engelsi botuan “Manifestin e Partisë Komuniste”, sinjali i parë i asaj stuhie, që rrënoi gjysmën e botës. Pasojat e së cilës janë ende të prekshme edhe në Shqipërinë, që pa se dhuna revolucionare nuk mund ta shpëtojë shoqërinë njerëzore nga kriza. Shoqërinë mund ta shpëtojë vetëm një revolucion tjetër: ai që nisi në orën zero të vitit një pas Krishtit, kur Foshnja hyjnore erdhi mes njerëzve në një grazhd me kashtë, për të nisur, kështu, revolucionin e dashurisë. Këtë na tregon Dikensi, duke na marrë për dore, për të hyrë në shtëpinë e një burri, që jetoi në vitet ‘800, e megjithatë, vijon të jetojë edhe sot, e mund të jetojë përsëri, nesër. Një burri që u shndërrua nga revolucioni i dashurisë, pas takimit me tre shpirtrat e Krishtlindjes. Ju ftojmë ta ndiqni historinë e këtij takimi, frymëzuar nga vepra e Dikensit, në emisionet e ardhshme, kushtuar tre shpirtrave të Krishtlindjes: të së kaluarës, të së tashmes, të së ardhshmes.