Бэнэдыкт XVI сустрэўся з прадстаўнікамі Лютэранскай Царквы Германіі (поўны тэкст)

23 верасня, пасля наведвання катэдральнага касцёла Эрфурта, Бэнэдыкт XVI прыбыў у былы аўгустыніанскі клыштар. У гэтым цудоўным будынку пабудаваным у 1277 г., зараз знаходзіцца музей Марціна Лютэра і Міжнародны навуковы цэнтр. Менавіта тут, Марцін Лютэр, жыў, як законнік у перыяд 1505-1511 г.

Бэнэдыкта XVI прывітаў старшыня Лютэранскай Царквы Германіі Нікалаўс Шнайдэр, а таксама старшыня Лютэранскай Царквы Турінгіі. Яны правялі Пантыфіка ў “Залю Капітулы”, дзе прайшла сустрэча, у якой прынялі ўдзел 15 прадстаўнікоў Лютэранскай Царквы, а таксама каталіцкія іерархі якія суправаджаюць Папу. Падчас сустрэчы Святы Айцец звярнуўся да прысутных з прамовай, у якой звярнуў увагу на неабходнасць больш глыбокага жыцця верай, як супольнага задання ўсіх хрысціян перад абліччам секулярызаванага света. Прапануем вашай увазе поўны тэкст прамовы Бэнэдыкта XVI.

Бяручы слова, я хачу перш за ўсё падзякаваць за гэту магчымасць сустрэцца з вамі. Асабліва дзякую старшыні, спадару Шнайдэру, які запрасіў мяне і прывітаў вельмі цёплымі словамі. Я хачу падзякаваць, таксама, за гэты асаблівы дар - што наша сустрэча можа адбыцца ў такім гістарычным месцы.

Для мяне, як Біскупа Рыма, гэта вельмі хвалюючы момант – сустракацца з вамі, прадстаўнікамі Рады Лютэранскай Царквы ў Германіі, тут, у старажытным аўгустыніанскім кляштары Эрфурта. Тут Лютэр вывучаў тэалогію. Тут, у 1507 г. ён прыняў святарскія пасвячэнні. Насуперак жаданню свайго бацькі, ён пакінуў вывучэнне юрыдычных навук, паглыбіўся у вывучэнне тэалогіі і пачаў свой шлях да святарства у ордэне св. Аўгустына. На гэтым шляху яго не цікавілі тыя ці іншыя рэчы. Тое, што прыносіла яму супакой – гэта было пытанне аб Богу, які быў яго глыбокай унутранай патрэбай, вясной яго жыцця і сутнасцю ўсяго яго шляху. “Як адшукаць міласэрнага Бога?” – гэта пытанне турбавала яго сэрца і было ў цэнтры кожнага тэалагічнага аналіза і унутранай барацьбы. Для яго тэалогія не была толькі акадэмічнай навукай, але ўнутранай барацьбой з самім сабой, і потым, стала барацьбой за Бога і разам з Богам.

“Як адшукаць міласэрнага Бога?”. Тое, што гэта пытанне стала рухавіком усяго яго шляху мяне заўсёды ўражвае вельмі моцна. Хто, зараз, турбуецца аб гэтым, нават сярод хрысціян? Што азначаюць пытанні аб Богу ў нашым жыцці? У нашым прапаведванні? Большая частка людзей, нават сярод хрысціян, лічыць, што Бог, не цікавіцца нашымі грахамі і нашымі цнотамі. Ён ведае, што мы ўсе з’яўляемся толькі целам. Калі сёння, людзі яшчэ вераць у нешта, што стаіць над гэтым, а таксама ў суд Божы, то амаль усе лічаць, што Бог павінен быць шчырым, і нарэшце, у сваёй міласэрнасці, не будзе звяртаць увагу на нашы маленькія недахопы. Але ці сапраўды нашы недахопы такія маленькія? Ці не будзе знішчаны свет з прычыны грахоўнасці вялікіх, а таксама маленькіх, якія думаюць толькі аб уласным дабрабыце? Ці не будзе знішчаны свет праз моц наркотыкаў, якія жывуць, з аднаго боку за кошт жыцця і грошаў, а з іншага боку, прагі задавальненняў людзей, якія ім аддаюцца? Ці не існуе пагрозы з боку павялічэння гвалту, які часта апранае маску рэлігійнай прыналежнасці? Ці голад і беднасць, могуць знішчыць цэлыя часткі свету, калі ў нас, любоў Бога, і любоў да бліжняга, да стварэнняў Божых, людзей, будзе яшчэ жывой? Пытанні падобнага кталту можна працягваць. Не, зло не з’яўляецца дробяззю. Яно не будзе такім моцным, калі мы паставім Бога, у цэнтр нашага жыцця. Пытанне: якая пазіцыя Бога ў адносінах да мяне, як я сябе адчуваю перад абліччам Бога? – гэта пытанне Марціна Лютэра павінна стаць нанава, канешне ў новай форме, нашым патыннем. Я думаю, што гэта першы заклік, які мы павінны пачуць падчас сустрэчы з Марцінам Лютэрам.

Потым, важна іншае: Бог, адзіны Бог, Стварыцель неба і зямлі – гэта нешта адрознае ад простай філасофскай гіпотезы ад стварэнні света. Гэты Бог мае аблічча і Ён размаўляў з намі. У чалавеку Езус Хрыстус стаў адным з нас – сапраўдным Богам і сапраўдным чалавекам. Навучанне Лютэра, уся яго духоўнасць, была хрыстацэнтрычнай: “Тое, што спрыяе справе Хрыста”, было для Лютэра герменэўтычным крытэрыям для інтэрпрытацыі Святога Пісання. Аднак, гэта азначае, што Хрыстус павінен быць у цэнтры нашай духоўнасці, і любоў да Яго, жаданне жыцця разам з Ім, павінна кіраваць нашым жыццём.

Зараз вы можаце сказаць: Добра, але што рабіць з ўсім гэтым у нашай экуменічнай сітуацыі? Усё гэта, магчыма з’яўляецца, спробай ухіляцца, дзякуючы шматлікім словам ад тэрміновых праблем, у якіх мы хочам дасягнуць практычнага прагрэса, канкрэтных вынікаў? Наконт гэтага я адкажу: самай неабходнай рэччу ў экуменізме, з’яўляецца перш за ўсё, каб пад націскам секулярызацыі, не згубіць, раптоўна, нашы супольныя вялікія рэчы, якія самі па сябе робяць нас хрысціянамі, і якія былі нам дадзены як дар і заданне. Было памылкай канфесійнай эпохі, бачыць тое, што наз раздзяляе, і не разумець таго, што мы маем супольнага у разуменні Святога Пісання і ў вызнанні веры старажытнага хрысціянства. У гэтым заключаецца вялікі экуменічны прагрэс апошніх дзесяцігоддзяў: тое, што мы зразумелі у чым наша адзінства, у магчымасці спяваць і маліцца разам, у супольнай дзейнасці на карысць хрысціянскай этыкі перад абліччам свету, у супольным сведчанні Бога Езуса Хрыста у гэтым свеце, мы вызнаём гэтае адзінства нашым вечным фундаментам.

Аднак, небяспека згубіць гэта застаецца рэальнай. Тут я хачу адзначыць два аспекта. У апошнія часы, геаграфія хрысціянства вельмі глыбока змянілася і працягвае змяняцца. Перад абліччам новага хрысціянства, якое распаўсюджваецца дзякуючы вялікай місіянерскай дынаміке, формы якой часта выклікаюць хваляванне, гістарычныя канфесійныя Касцёлы часта застаюцца здзіўленымі. Гэта хрысіцянства з слабай інстытуцыянальнай сістэмай, з невялікім рацыянальным багажом і яшчэ меншым багажом дагматычным і слабай стабільнасцю. Гэты сусветны фенамен ставіць нас усіх перад пытаннем: што пазітыўнага і негатыўнага нам можа сказаць гэта новая форма хрысціянства? У любым выпадку, яна паставіць нас перад абліччам пытання - што заўсёды будзе заставацца сапраўдным і што неабходна мяняць, у адносінах да пытанняў аб нашым фундаментальным выбары ў веры.

Больш глыбокім ў нашай краіне і больш актуальным з’яўляецца другі выклік для ўсяго хрысціянства; аб ім я хачу паразмаўляць: я маю на ўвазе наш секулярызаваны свет, у якім мы сёння павінны жыць і сведчыць аб нашай веры. Адсутнасць Бога у нашым грамадстве становіцца больш цяжкай, гісторыя аб Яго Адкрыціі, аб якім кажа Святое Пісанне, здаецца застаецца ў мінулым, якое заўсёды аддаляецца. Ці трэба змяняцца да ціскам секулярызацыі, станавіцца больш сучаснымі праз саступкі ў веры? Канешне, вера павінна заўсёды пераглядацца і перш за ўсё, патрабуе таго, каб жыць ёй так, каб яна заўсёды заставалася сучаснай. Але не саступкі ў пытаннях веры нам дапамогуць, а толькі больш інтэнсіўнае жыццё ёй ў нашыя дні. Гэта з’яўляецца галоўным экуменічным заданнем. У гэтым мы павінны дапамагаць адзін аднаму: верыць больш глыбока і больш жыццёва. Не будзе тактык збаўлення, выратавання хрысціянства, але толькі вера – абдуманая і, якой мы будзем жыць па-новаму; вера праз якую Хрыстус, а з ім Бог Жывы, увойдзе у гэты наш свет. Як мучанікі нацыскай эпохі нас прывялі адзін да аднаго і здзейснілі першыя вялікія экуменічныя крокі, таксама і сёння вера, якой мы павінны жыць у самай нашай глыбіні, у гэтым секулярызаваным свеце, з’яўляецца экуменічнай сілай больш моцнай за тую, што нас раздзяляе, але якая вядзе нас да адзінства у адным Пану.