Phỏng vấn Đức Cha Markus Bernt Eidsvig, Giám Mục Oslo về hai vụ khủng
bố giết người ngày 23-7-2011
Chúa Nhật 24-7-2011, 150.000 người dân thủ đô
Na Uy tay cầm hoa hồng mầu đỏ và mầu trăng đã tham dự cuộc tuần hành tưởng niệm 76
nạn nhân của hai vụ khủng bố xảy ra vào chiều thứ bẩy 23-7 trước đó.
Buổi
lễ tưởng niệm ngày 25-7-2011 đã do chính vua Harald V, hoàng hậu Sofia và thủ tướng
Jens Stoltenberg chủ sự trước đại học thủ đô. Tham dự lễ nghi cũng có nhiều người
đến từ các nước Bắc Âu khác. Cảnh sát Na Uy đã điều chỉnh con số các nạn nhân từ 93
xuống 76, lý do vì ban đầu có các nạn nhận được đếm hai lần.
Một số nhỏ là
nạn nhân vụ xe bom nổ giữa tòa nhà chính quyền và trụ sở nhật báo Tabloid Verdens
Gang. Đa số còn lại là các người trẻ thuộc nhóm 500 thành viên đảng Lao Động đang
tham dự đại hội mùa hè trên đảo Utoya. Kẻ khủng bố Anders Behring Breivik, 32 tuổi,
đã giả mặc đồ cảnh sát và kêu người trẻ tụ tập lại, rồi dùng súng bắn xối xả vào họ.
Sáng ngày 25-7-2011 khi xe bít bùng chở thủ phạm Anders Behring Breivik tới tòa án,
dân chúng đã giận dữ đập vào thùng xe và muốn hành hung thủ phạm. Trong cuộc hỏi cung,
thủ phạm Breivik đã nhận tội và cho biết không hành động một mình nhưng có mấy đồng
lõa.
Trong địa chỉ riêng trên mạng và qua 1.500 trang nhật ký, Breivik tự
xưng là tín hữu kitô bảo thủ, có khuynh hướng ái quốc qúa kích, tân đức quốc xã, bài
Hồi giáo, ghét người di cư, và là thành viên của ”Đảng nhân dân tiến bộ”, cực hữu
từ năm 1999 tới 2006. Năm 2005 Breivik ghi danh gia nhập câu lạc bộ những người có
khí giới. Trên trang mạng Facebook mới mở vài ngày trước vụ khủng bố Breivik tự định
nghĩa là tín hữu kitô bảo thủ. Ông cũng ghi danh là thành viên của Diễn đàn Nordisk
một diễn đàn thảo luận trên hệ thống liên mạng gắn liền với cánh hữu cực đoan. Trong
các trang nhật ký Breivik chống lại hiện tượng hồi giáo hóa Âu châu và coi nhiều nhà
chính trị âu châu như những kẻ phản bội đáng xử tử. Trong một video dài 12 phút tựa
đề ”Các hiệp sĩ đền thờ” 2083 ông có giọng điệu chống người hồi. Trên Twitter ông
viết một câu của John Stuart Mill: ”Một người có niềm tin mạnh mẽ thì có cùng sức
mạnh như một trăm ngàn người chỉ có lợi lộc”.
Hai vụ khủng bố nói trên đã
gây chấn động trong toàn nước Na Uy, là một trong các quốc gia rất gắn bó với lý tưởng
hòa bình, vì giải Nobel hòa bình được phân phát hằng năm, cũng như vai trò hữu hiệu
cũa Na Uy trong việc làm trung gian hữu hiệu cho nhiều cuộc thương thuyết hòa bình
của các nước có chiến tranh. Ngoài ra Na Uy cũng là một trong các quốc gia tôn trọng
nhân quyền nhất thế giới. Tuy nhiên trong thập niên 1990 Na Uy cũng nổi tiếng vì các
nhóm trẻ tôn thờ Satan, đốt phá các nhà thờ và xúc phạm tới các nghĩa trang. Và đặc
biệt là phong trào tân đức quốc xã và cánh hữu cực đoan tìm cách củng cố thế lực và
các sinh hoạt của mình. Đây là điều lực lượng an ninh của chính quyền Na Uy đã không
ngờ tới, vì trong bản tường trình về tình hình an ninh quốc gia đầu năm nay, giới
hữu trách ghi nhận rằng: ”Cũng như các năm trước đây trong năm 2011 các nhóm nhỏ cực
hữu và cực tả không là một đe dọa nghiêm trọng cho xã hội Na Uy”.
Với hai
vụ khủng bố vừa qua người ta có cảm tưởng là các nhóm cực hữu cũng có thể bị ảnh hưởng
bởi tổ chức khủng bố Al Qaeda, và các thủ đô âu châu là các mục tiêu chính. Người
ta còn nhớ vụ nổ bom người ngày 11-10-2002 tại trung tâm thương mại Vantaa trong thủ
đô Helsinki của Phần Lan, khiến cho 7 người chết và hơn 80 người bị thương. Tại Madrid
thủ đô Tây Ban Nha ngày 11-3-2004 mười qủa bom được dấu trong các xách tay nổ trên
4 chuyến xe lửa đã khiến cho 191 người chết và 1.700 người bị thương. Đây đã là vụ
khủng bố đẫm máu nhất chưa từng xảy ra tại Âu châu do tay của các nhóm khủng bố hồi
giáo. Tại Luân Đôn thủ đô Anh quốc ngày 7-7-2005 bốn qủa bom nổ trên tàu điệm ngầm
đã khiến cho 52 người chết và 700 mgười bị thương.
Hai tuần sau đó 4 thủ phạm
đã thất bại trong vụ khủng bố thứ hai trên 3 đường tầu điện ngầm và một xe bus. Tại
Stockholm bên Thụy Điển ngày 11-12-2010 hai vụ nổ trong trung tâm thủ đô đã khiến
cho thủ phạm là Taimour Abdulwahab người Thụy Điển gốc Irak chết và hai người khác
bị thương. Trước đó thủ phạm đã viết một điện thư báo cho biết là vụ nổ bom nhằm mục
đích trả thù cho cuộc chiến của nước Thụy Điển chống lại Hồi giáo.
Sau đây
chúng tôi xin gửi tới qúy vị và các bạn một số nhận định của Đức cha Markus Bernt
Eidsvig, Giám Mục Oslo, về hai vụ khủng bố giết người nói trên.
Hỏi: Thưa
Đức Cha, Đức Cha có mặt tại Oslo khi xảy ra vụ khủng bố kinh
hoàng vừa ngày 23-7 vừa qua không, và Đức Cha có biết thủ phạm là ông
Breivik không?
Đáp: Tôi đang ở Luân Đôn khi xảy ra vụ khủng bố
này. Tôi không biết ông Breivik, vì ông ta không thuộc cộng đoàn của chúng tôi. Ngoài
ra tôi tin là ông đã đã được rửa tội muộn.
Hỏi: Đức Cha nghĩ
gì về cuộc khủng bố này, xảy ra trong thủ đô của một đất
nước thanh bình như Na Uy?
Đáp: Tôi nghĩ tới sự kinh
hoàng, sự kinh hoàng bất tận. Người ta có thể ý thức được điều này: ông ta đã giết,
đã thủ tiêu từng người một. Không kể đến sự thiệt hại luân lý đối tới tất cả mọi người.
Dân chúng Na Uy là 5 triệu người, thật ra thì đây chỉ là một cộng đoàn bé nhỏ thôi.
Từng người trong số các nạn nhân được hàng ngàn người biết tới, họ có các tương quan,
các trìu mến và tình bạn. Sẽ có hàng chục ngàn người thương khóc các bạn trẻ nạn nhân
này.
Hỏi: Thưa Đức Cha, Na Uy thường hãnh diện
là một xã hội rất dân chủ và rộng mở. Sau biến cố thảm thương này Na Uy có
còn được như vậy nữa không?
Đáp:
Có lẽ sẽ có cái gì đó thay đổi. Chắc chắn đó là an ninh. Sẽ có các hạn chế sự tự do
cá nhân. Và đó là điều tai hại.
Hỏi: Ông Breivik tự tuyên bố mình là kitô
hữu và là kẻ thù của Hồi giáo, Đức Cha nghĩ gì?
Đáp:
Điều mà ông ta đã làm không thuộc niềm tin của bất cứ tôn giáo nào.
Hỏi:
Ông ta là một người cực hữu. Bài người nước
ngoài có phải là một vấn đề trầm trọng tại Na Uy hay không thưa
Đức Cha?
Đáp: Việc bài người nước ngoài thì ở đâu
cũng nghiêm trọng, kể cả tại Italia.
Hỏi: Theo Đức
Cha điều gì sẽ ở trong ký ức của người dân Na Uy, sau vụ khủng
bố đẫm máu này?
Đáp: Một dấu vết không thể
phai nhòa được, nó sẽ kéo dài suốt đời, không phải chỉ cho các người sống sót mà cho
tất cả mọi người.
Hỏi: Nhiều người nói tới sự dữ, sự dữ tuyệt
đối, như nữ văn sĩ Anne Holt, chẳng hạn. Đức
Cha có quen bà ấy không?
Đáp: Có, tôi có quen biết bà ấy, tuy tôi
đã không bao giờ đọc các tiểu thuyết của bà.
Hỏi: Nhà văn Holt cũng
như văn sĩ Stieg Larson bên Thụy Điển, ám chỉ một sự dữ
đen tối ướt đẫm xã hội bắc âu, làm như thể
nó là sự phản hoàn của một xã hội giầu có thừa bứa và tháo thứ, có đúng thế
không thưa Đức Cha?
Đáp: Đen tối ở khắp mọi
nơi. Nhưng chúng ta phải nhìn vào ánh sáng. Đây cũng là điều mà Đức Cha Ole Christian
Kvarme, Giám Mục Giáo Hội tin lành cải cách đã nói trong lễ tưởng niệm các người trẻ
đã bị tàn sát tại đảo Utoya và các nạn nhân của vụ nổ xe bom. Đức Cha nói: ”Đối với
chúng tôi nó sẽ ở lại trong ký ức như một Cuộc Khổ Nạn ngày Thứ Sáu Tuần Thánh. Nhưng
hận thù không được chiến thắng tình yêu. Vì thế chúng ta ôm hôn nhau. Chúng ta muốn
tiếp tục xây dựng một xã hội dựa trên sự khoan nhượng. Và chúng ta sẽ tiếp tục làm
điều đó”.
Đức Cha Kvarme cũng tin và hy vọng rằng biến cố thương đau này sẽ
không khiến cho Na Uy khép kín và co cụm trong chính mình, trái lại vẫn tiếp tục là
một xã hội rộng mở và rạng rỡ. Chăc chắn là bóng tối sẽ không thống trị xã hội Na
Uy. Trong khi mục sư Trond Bakkevig trưởng nhà thờ chính tòa thi nói: ”Một tội phạm
cho dù có được chuẩn bị kỹ lưỡng thế nào đi nữa cũng sẽ không thay đổi bản chất của
một xã hội”. Chúng tôi tiếp tục tiến bước một cách ý thức hơn trước đây.