Më 27 korrik kalendari Kishtar përkujton shën Pantaleonin, mjek e martir.
Pantaleoni lindi në gjysmën e shekullit III në Nikomedinë e Bitinisë, Turqia e sotme.
I ati, Eustorgji, ishte pagan, ndërsa e ëma, Eubula, e krishterë. Eubula e edukoi
të birin në fenë e vet, ndërsa i ati ia besoi mjekut të famshëm Eufrozinit, nga i
cili djaloshi e mësoi mjekësinë aq mirë, sa të fitonte admirimin e vetë perandorit
Maksimian, që e emëroi mjek të oborrit perandorak. Lidhi miqësi të ngushtë me
Ermolaon, i krishterë që e praktikonte fshehurazi fenë, për shkak të persekutimit.
Kjo lidhje shënoi kthesën e tij të madhe. Nga miku i krishterë mësoi se ilaçi më i
mirë, që shëron sëmundjet e korpit e të shpirtit, është Krishti. E ai e kuptoi thellësisht
këtë të vërtetë, kur arriti të ngjallte së vdekuri një fëmijë të kafshuar nga nepërka,
të cilën e bëri të ngordhte para syve të mrekulluar të atyre që ishin të pranishëm.
Qe mrekullia e parë – që e shtyu të ndiqte përfundimisht rrugën e krishtërimit. Shumë
mrekulli të tjera do të bënte më pas, sa ishte i gjallë e pas vdekjes. Duke pasur
një dashuri të jashtëzakonshme për t’anë, përmes “ilaçit të lutjes”, ia doli ta kthente
edhe atë në fenë e Krishtit. Edhe historia e martirizimit të tij nis e vijon me
mrekulli: perandori bëri çmos ta rikthente mjekun e ri në rrugën e idhujtarisë, duke
e nxitur të adhuronte, perëndinë e mjekësisë, Eskulapin, në vend të Krishtit. Pantaleoni
propozoi të organizohej një lloj gare ndërmjet tij e priftërinjve paganë. Thirrën
për këtë qëllim një njeri të paralizuar. Priftërinjtë paganë iu luten me sa zë që
kishin Eskulapit ta shëronte. Më kot. Ndërsa Shenjti iu lut me gjithë zemër Krishtit
e paralitiku u ngrit përsëri në këmbë. Mrekullia i mahniti të pranishmit, shumë prej
të cilëve u kthyen në fenë e krishterë. Por njëkohësisht ndezi edhe zilinë e priftërinjve
idhujtarë, të cilët e nxitën perandorin ta torturonte mjekun e ri, derisa të rikthehej
tek idhujt. Këtu historia e martirizimit merr trajtat e një romani, në të cilin përfshihen
edhe Ermolao e shumë të krishterë të tjerë. Vijojnë mrekullitë, të cilat kanë thjeshtë
karakter gojëdhanor, prandaj nuk pranohen nga kritika hagjiografike, e cila i kushton
shumë vëmendje vërtetësisë historike. Shenjti u dënua me një vdekje të tmerrshme.
Ia gozhduan të dy krahët në kokë e pastaj ia prenë. Gjaku rrodhi çurg nga krahët e
prerë e, sipas traditës, një grua e përshpirtshme e mblodhi në një shishe të madhe,
të tejdukshme. Relikja ruhet në kapelën e Shenjtit, pranë katedrales së Ravelos, në
Napoli të Italisë. Gjaku i martirit shkrihet çdo vit, natën e festës së Tij. Për herë
të parë ky fenomen u vërejt në vitin e largët 1112, duke ngjallur një devocion të
veçantë në zemrat e besimtarëve të të gjitha viseve për rreth Ravelos, që edhe sot
e kësaj dite mblidhen me shumicë për t’u lutur. E shenjti ishte mjeshtër i uratës
aq, sa lutjet e tij janë mbledhur në një libër të veçantë me titullin “Libri magjik
i Shën Pantaleonit”. Ishte viti 305, data 27 korrik. Në këtë datë kujtohen edhe
Ermolaou e shokët e tij. Shenjti është pajtor i qytetit italian Kremona, që e kremton
më 10 qershor, ditë në të cilën, me ndërmjetësinë e tij, qyteti shpëtoi nga murtaja. Shenjti,
që nderohet edhe ndër shqiptarë, është pajtor i Kremës, i Milianikos, Ravelos e Pianelës
në Itali. Për nder të tij janë ngritur shumë Kisha, njëra nga të cilat, në zemër të
Romës. Arbëreshët kanë themeluar një shtëpi, që e quajnë ‘Shtëpia e Arbëreshëve në
Itali’. Ka si pajtor Shën Pantaleonin. Shenjti, emri i të cilit vjen nga greqishtja
e do të thotë ‘luan i fuqishëm’, është edhe pajtor i mjekëve e i mamive e ka si shenjë
dalluese, palmën e martirizimit.