Okruchy Ewangelii: Pierwsza Niedziela Wielkiego Postu

Nie samym chlebem żyje człowiek

Posłuchaj:

1. Kilka dni temu, w Środę Popielcową, pochyliliśmy nasze głowy przed kapłanem, który posypał na nie popiół, wypowiadając słowa: „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię”, albo: „Pamiętaj, że jesteś prochem i w proch się obrócisz”. Usłyszeliśmy ważne dla Wielkiego Postu wyrażenia: nawrócenie, wiara w Ewangelię, człowiek jako proch. Dzisiaj, w Pierwszą Niedzielę tego okresu, Kościół dodaje jeszcze jedno kluczowe pojęcie: kuszenie.

Oto Jezus jest na pustyni, pości czterdzieści dni i czterdzieści nocy, czuje głód, jest zmęczony. Właśnie w tej sytuacji zbliża się do Niego Szatan i mówi: „Jeśli jesteś Synem Bożym, powiedz, żeby te kamienie stały się chlebem” (Mt 4,3). Dlaczego nie spełnić tego polecenia? Przecież Jezus wielokrotnie dokonywał cudownych znaków, karmił w nadzwyczajny sposób zgłodniałe tłumy, uzdrawiał chorych. Czemu właśnie teraz, kiedy sam jest w potrzebie, nie miałby się posłużyć swoją boską mocą? Pada odpowiedź: „Nie samym chlebem żyje człowiek, lecz każdym słowem, które pochodzi z ust Bożych” (Mt 4,4). Oto jedno z ważniejszych zdań, jakie Kościół kieruje do nas w Pierwszą Niedzielę Wielkiego Postu: ważny jest chleb, ważne jest to wszystko, co od strony materialnej jest człowiekowi potrzebne w codziennym życiu, ale to nie wystarcza.

„Nie samym chlebem żyje człowiek”. Cóż nam mówią te słowa wypowiedziane przez Chrystusa? Prawdopodobnie padać będą różne odpowiedzi, w zależności od kontekstu i sytuacji, w jakiej się znajdujemy. Jeśli ograniczymy się najpierw ściśle do chleba, to wiemy, że znaczna część ludzkości, zwłaszcza dzieci, głoduje; inni z trudem wiążą przysłowiowy koniec z końcem; jeszcze inni, w skali światowej niewielki procent, żyją w dobrobycie.

2. Należę do pokolenia, które – na szczęście – nie doświadczyło głodu. Słuchałem jedynie opowieści od starszych ludzi o nie tak odległych czasach, w których wielu umierało z głodu. Jakże nie wspomnieć pani Marii, która jako dziecko przeżyła w czasie drugiej wojny światowej tułaczkę od Rosji, przez Kazachstan, Iran, Ziemię Świętą, aż do Wielkiej Brytanii. Wspominała, że wędrując żywili się często tym, co rosło przy drodze i w lasach: warzywami, owocami, grzybami, zbożem. Gorzej było na stepach i terenach pustynnych. Chleb pozostawał w sferze marzeń. Zadziwiające, ale Chrystusowe słowa „Nie samym chlebem żyje człowiek” dodawały im, mimo wszystko, otuchy – wspomina pani Maria – i wiary w to, że kiedyś doczekają lepszych czasów.

3. Świat, w którym my dzisiaj żyjemy, lansuje obraz człowieka sytego, beztroskiego i mającego wszystko w zasięgu. Dobrobyt może jednak duchowo niszczyć człowieka, zamykać go na potrzeby innych, osłabiać wiarę i uczciwość. Bo przecież nie chodzi tu tylko o chleb, ale o chęć czy nawet żądzę posiadania ciągle więcej, bogacenia się, dochodzenia w różny, niekiedy nieuczciwy sposób do dużego majątku, który trzeba ciągle powiększać. Rodzi się sytuacja, w której już nie człowiek panuje nad tym co posiada, ale sprawy materialne panują nad nim.

Przed tego typu niebezpieczeństwem chce nas ostrzec Chrystus w tę Pierwszą Niedzielę Wielkiego Postu. Nie musi tu chodzić o wielki majątek czy jakieś duże posiadłości. Niekiedy wystarczy przywiązać się zbyt mocno do jakiejś rzeczy czy ulec samemu pragnieniu posiadania, które sprawia, że stajemy się niewolnikami.

Prośmy Boga o jasne rozeznanie naszej sytuacji duchowej w odniesieniu do rzeczy materialnych. Jeśli dostrzeżemy w tej dziedzinie jakieś zagrożenia, a mogą one realizować się na różnych płaszczyznach i w różnych wymiarach, podejmijmy wysiłek duchowy, który może przynieść zaskakujące zmiany. Życie ludzkie wymaga wyrzeczeń, poświęcenia, trudu, przez które Bóg nas oczyszcza i prowadzi ku światłu. Już starożytni Rzymianie mówili: Per aspera ad astra, co się tłumaczy: „Przez rzeczy trudne do gwiazd”. A chrześcijanie uściślili to powiedzenie, co tak bardzo pasuje do rozpoczętego okresu liturgicznego: Per Crucem ad Lucem: „Przez Krzyż do Światła”.

ks. Waldemar Turek