(20.11.2011 RV)Në vitin 2009, autorizimet për eksportimin e materialit luftarak
nga vendet e Bashkimit Evropian kanë arritur shifrën rekord prej 40,3 miliard eurosh.
Eksportuesja më e madhe është Franca, e cila ndiqet nga Italia, Gjermania e Mbretëria
e Bashkuar. Këto janë disa të dhëna të Raportit XII mbi kontrollin e eksportimit të
tekonologjisë dhe të mjeteve ushtarake, publikuar ditëve të kaluara në Gazetën Zyrtare
të Bashkimit Evropian. Natyrisht, të lë pa mend fakti se vende, që nënshkruajnë traktate
mossulmimi e çarmatimi, eksportojnë në vende të tjera, armë shkatërrimi në masë. I
morëm një mendim për këtë gazetarit italian Xhorxho Bereta, i cili shkruan për Unimondon,
faqen e internetit, që i kushtohet temës së paqes, të zhvillimit të qëndrueshëm njerëzor,
të të drejtave të njeriut e të ambientit: Raporti paraqet një sërë të dhënash,
por nuk bën komente apo analiza. Fakti i parë është ky: 40,3 miliard euro për autorizimet
e eksportit, që do të thotë një rritje me 20%. Fakti i dytë është se ata, që blejnë
më shumë armë nga Bashkimi Evropian, janë vendet në jug të botës, pra vende ku shpesh
niveli i garancive demokratike dhe ai i lirisë nuk kontrollohet si duhet. E dhëna
e tretë e rëndësishme është se kemi dyfishimin e eksportimit të armatimeve drejt zonave
të nxehta të planetit, ku konflikti është më i madh. Jo rastësisht, blerësit më të
fuqishëm janë në Lindjen e Mesme. Kanë vazhduar edhe eksportimet drejt vendeve
me embargo, pavarësisht nga qëndrimi i Bashkimit Evropian, që u kërkon shteteve anëtare
të mos eksportojnë armë në ato vende, të cilat mund t’i përdorin për presion të brendshëm,
ose për agresion ndërkombëtar… Është një faktor jashtëzakonisht shqetësues.
Në fakt, në fund të Raportit, bëhet lista e vendeve blerëse, ku hyjnë Kina, Irani,
Republika Demokratike e Kongos, Libani, Liberia, Sierra Leone, madje edhe Mianmari.
Janë shqetësuese sidomos eksportimet në Somali e në Sudan. Kjo vë pikëpyetje të mëdha
në seriozitetin e vendeve anëtare të Bashkimit Evropian, pasi nuk respektohen as normat,
që i kanë vendosur e pranuar vetë. Ekziston kontrolli parandalues, por pastaj nuk
kontrollohet më ç’bëhet. Kjo i takon Parlamentit Evropian, por sidomos parlamenteve
të çdo kombi. Ku duhet përqendruar vëmendja? Në Bashkimin Evropian
janë miratuar shumë direktiva. Në veçanti, njëra prej tyre lehtëson transferimin e
armatimeve brenda Evropës. Sipas kësaj direktive, të gjitha shtetet anëtare po ndryshojnë
ligjet mbi eksportimin e armëve. Por ky lehtësim, që vlen vetëm brenda Evropës, nuk
duhet të bëhet preteksti për të pakësuar kontrollet mbi eksportimin efektiv e sidomos,
kontrollet, që kanë të bëjnë me ato vende, ku rrezikohet dhunimi i të drejtave demokratike.