Kończący się rok 2010 skłania do podsumowań. Przedstawiamy pierwszą część przeglądu
najważniejszych wydarzeń w Kościele w Polsce. Były to przede wszystkim miesiące naznaczone
katastrofą smoleńską, ale nie tylko. Odbyła się wszak uroczystość beatyfikacyjna ks.
Jerzego Popiełuszki, a Ojciec Święty dokonał zmian na stanowiskach prymasa i nuncjusza
apostolskiego. Przegląd wydarzeń w Kościele w Polsce w 2010 r. przygotował Rafał Łączny
z KAI.
Nie sposób, podsumowując wydarzenia 2010 r., nie rozpocząć od bodaj
najtragiczniejszego w dziejach naszej ojczyzny wydarzenia, jakim była katastrofa samolotu
prezydenckiego pod Smoleńskiem 10 kwietnia. W drodze na uroczystości 70. rocznicy
zbrodni katyńskiej zginęło 96 osób, w tym prezydent Lech Kaczyński z małżonką.
W
kilka godzin po tragedii Prezydium Konferencji Episkopatu Polski wydało komunikat,
w którym biskupi podkreślili, że Kościół w tym trudnym momencie jednoczy się z rodakami
w kraju i zagranicą. Treść komunikatu odczytał bp Stanisław Budzik, sekretarz generalny
Konferencji Episkopatu Polski.
„Polecamy wszystkich, którzy zginęli w tej katastrofie,
Chrystusowi Zmartwychwstałemu. Prosimy Go, aby otworzył bramy Miłosierdzia przed ofiarami
tego wydarzenia, aby ukoił ból serca tych, którzy ich opłakują, i aby naszej Ojczyźnie
pogrążonej w bólu i żalu udzielał swojego błogosławieństwa” – mówił bp Budzik.
Uroczystości
pogrzebowe Pary Prezydenckiej odbyły się w Bazylice Mariackiej w Krakowie 18 kwietnia.
Przewodniczył im metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz. Homilię nieobecnego
Legata Papieskiego kard. Angelo Sodano odczytał ówczesny nuncjusz apostolski w Polsce,
abp Józef Kowalczyk.
„Nie pozostaje mi zatem nic innego, jak wyrazić życzenia,
aby hołd, jaki dziś oddajemy zmarłemu prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, jak
też pełna szacunku myśl, jaką kierujemy ku ofiarom z Katynia, którym św. prezydent
pragnął oddać cześć, przyczyniły się do budowania bardziej zjednoczonej Europy i świata”
– napisał kard. Sodano.
Lech i Maria Kaczyńscy spoczęli na Wawelu, w krypcie
pod Wieżą Srebrnych Dzwonów.
W dniach żałoby narodowej przed Pałacem Prezydenckim
w Warszawie gromadziły się tysiące osób. Składano tam kwiaty, stawiano znicze. Pojawił
się również krzyż, przyniesiony przez harcerzy, przy którym trwała modlitwa w intencji
ofiar katastrofy smoleńskiej. Niestety krzyż ten stał się w następnych miesiącach
przedmiotem ostrego sporu różnych środowisk. Konflikt wywołała propozycja przeniesienia
krzyża do kościoła akademickiego św. Anny w Warszawie, na co zgodziły się organizacje
harcerskie, przedstawiciele Kancelarii Prezydenta oraz Kurii Metropolitalnej Warszawskiej.
Uroczystość przeniesienia krzyża zaplanowano na 3 sierpnia.
„Ojcze nasz, któryś
jest w niebie, święć się imię Twoje, przyjdź królestwo Twoje, bądź wola Twoja, jako
w niebie, tak i na ziemi – modlili się zebrani pod krzyżem. – Krzyż – nasza, wiara,
symbol narodu polskiego. Nie pozwolimy, nie pozwolimy, wyrwiecie z nas serce, jak
zabierzecie ten krzyż” – mówili.
W wyniku ostrych protestów odstąpiono od przeniesienia
krzyża. W kilka dni później, 12 sierpnia, z apelem do osób modlących się po krzyżem
przed Pałacem Prezydenckim, by umożliwili przeniesienie krzyża do kościoła św. Anny,
zwrócili się metropolita warszawski abp Kazimierz Nycz oraz sekretarz generalny Konferencji
Episkopatu Polski bp Stanisław Budzik.
„Apelujemy do wszystkich, aby było możliwe
przeniesienie tego krzyża na miejsce wcześniej przewidziane, do kaplicy katyńskiej
w kościele św. Anny. Apelujemy do wszystkich, którzy gromadzą się na Krakowskim Przedmieściu,
aby przez swoje zachowanie nie dawali okazji, nie stwarzali okazji dla tych ludzi,
którzy właśnie w tym miejscu okazują brak tolerancji, poniżają ludzi wierzących i
nie szanują godności człowieka” – mówił bp Budzik.
Do kwestii sporu wokół krzyża
sprzed Pałacu Prezydenckiego nawiązali polscy biskupi 25 sierpnia na Jasnej Górze.
Na zakończenie obrad Rady Biskupów Diecezjalnych podkreślono, że warunkiem rozwiązania
problemu jest spełnienie postulatu godnego upamiętnienia ofiar katastrofy smoleńskiej.
Biskupi zaapelowali również o utworzenie specjalnego komitetu, który zajmie się kwestią
upamiętnienia ofiar.
Wreszcie 16 września krzyż trafił do kaplicy w Pałacu
Prezydenckim. A jego przeniesienie do kościoła akademickiego św. Anny nastąpiło 10
listopada, w siedem miesięcy od katastrofy prezydenckiego samolotu.
W roku
2010 Kościół w Polsce przeżywał także wydarzenia radosne, jak choćby majowa pielgrzymka
kapłanów na Jasną Górę. Była to najważniejsza ogólnopolska inicjatywa Roku Kapłańskiego.
1 maja na pierwszą od 40 lat pielgrzymkę kapłanów przybyło ponad 5 tys. księży.
Homilię
na Jasnej Górze wygłosił kard. Cláudio Hummes, prefekt Kongregacji ds. Duchowieństwa.
W znacznej części została ona odczytana w języku polskim. Hierarcha podkreślił, że
współcześnie nowa kultura nihilizmu i laicyzmu szybko rozszerza się w całym świecie.
Wymaga to zatem od kapłanów nowych środków i metod.
„Nie wystarczy przyjmować
i ewangelizować tych, którzy przychodzą do naszych Kościołów, do naszych parafii.
Trzeba powstać i iść, w sposób zorganizowany i przy pomocy wiernych świeckich, na
poszukiwanie owiec zabłąkanych, odwiedzając rodziny, miejsca pracy, środowiska szkolne
i akademickie oraz wszystkie inne środowiska i struktury społeczeństwa” – stwierdził
kard. Hummes.
6 czerwca 150 tys. wiernych zgromadziło się na Placu Piłsudskiego
w Warszawie. Z udziałem Episkopatu Polski, pod przewodnictwem abp. Angelo Amato, prefekta
Kongregacji ds. Spraw Kanonizacyjnych, odbyła się długo oczekiwana beatyfikacja ks.
Jerzego Popiełuszki.
„Naszą władzą apostolską zezwalamy, aby odtąd Czcigodnemu
Słudze Bożemu Jerzemu Popiełuszce przysługiwał tytuł błogosławionego” – odczytał papieski
dokument beatyfikacyjny abp Kazimierz Nycz.
Do ołtarza podeszła następnie procesja
wnosząca relikwie. W orszaku szła także Marianna Papiełuszko, matka ks. Jerzego.
„Dzisiejsza
beatyfikacja jest godnym zapamiętania dniem radości dla waszego narodu. Ks. Popiełuszko
uwielbiony zostaje oddany w ramiona Matki Kościoła w tym samym geście, w jakim prorok
Eliasz oddał wskrzeszone do życia dziecko jego matce: patrz, twój syn żyje” – stwierdził
w odczytanej przez bp. Stanisława Budzika homilii abp Angelo Amato.
„Niech
z tej śmierci, jak powiedział Sługa Boży Jan Paweł II, wyrośnie nowe życie jedności
i pokoju w naszej ojczyźnie” – powiedział abp Kazimierz Nycz.
Nie można nie
wspomnieć o papieskich nominacjach. 8 maja Benedykt XVI mianował dotychczasowego nuncjusza
apostolskiego w Polsce abp. Józefa Kowalczyka nowym Prymasem Polski. Natomiast 30
czerwca Benedykt XVI mianował abp. Celestino Migliore nuncjuszem apostolskim w Polsce.
28 września abp Migliore po raz pierwszy uczestniczył w zebraniu plenarnym episkopatu.
Jak przyznał został bardzo dobrze przyjęty.
„To dobry znak na przyszłość. Jestem
bardzo zadowolony ze współpracy z biskupami w Polsce. Mam nadzieję, że wszystko będzie
bardzo dobrze a współpraca owocna” – stwierdził nowy nuncjusz.
Rok 2010 niezwykle
boleśnie doświadczył także mieszkańców południowej Polski. W wyniku powodzi uszkodzonych
zostało ponad 20 tys. domów, a 70 tys. osób straciło dorobek całego życia. Mimo to
Polacy chętnie spieszyli z pomocą poszkodowanym w innych rejonach globu. Wyjątkową
solidarność okazali mieszkańcom Haiti, gdzie doszło do trzęsienia ziemi, i Pakistanu
dotkniętego powodzią. Pomoc koordynowała Caritas Polska. Mówi ks. Marian Subocz, jej
dyrektor.
„Caritas Polska przy pomocy Caritas diecezjalnych i parafialnych
zebrał na pomoc dla Haiti 12.980 tys. zł. Te pieniądze zostały częściowo już wysłane
na Haiti na trzy ważne projekty. Pracujemy za pośrednictwem nuncjatury apostolskiej
na Haiti. Następna akcja, która odbyła się w Polsce, to powódź, która właściwie trzy
razy dotknęła nasz kraj i Caritas Polska przekazała na pomoc 23 mln zł a Caritas diecezjalne
przekazały do tych Caritas, które zostały poszkodowane, 23.183 tys. zł. No w i końcu
powódź w Pakistanie. Tutaj również nie pozostaliśmy bierni. Caritas Polska przesłała
150 tys. euro na pomoc do Pakistanu” – poinformował ks. Subocz.
To zaledwie
półmetek przeglądu najważniejszych wydarzeń w Kościele w Polsce w 2010 r. Podczas
kolejnego spotkania mowa będzie m.in. o kontaktach Kościoła katolickiego w Polsce
z Rosyjską Cerkwią Prawosławną, Dniu Papieskim czy kontrowersjach wokół Komisji Majątkowej.