Watykan: prezentacja posynodalnej adhortacji apostolskiej o Słowie Bożym – Verbum
Domini
Posynodalna adhortacja apostolska Benedykta XVI Verbum Domini o Słowie Bożym
w życiu i misji Kościoła została 11 listopada zaprezentowana w Watykanie. Jest to
owoc Synodu Biskupów sprzed dwóch lat. Papież podpisał ją już ponad miesiąc temu,
30 września, w liturgiczne wspomnienie św. Hieronima. Ten wielki tłumacz i komentator
Biblii jest jednym z Ojców Kościoła często w nowym papieskim dokumencie przytaczanych.
Adhortacja zaczyna się cytatem biblijnym z 1 Listu św. Piotra, nawiązującym do Księgi
Izajasza: Verbum Domini manet in aeternum – „Słowo Pana trwa na wieki”.
Adhortacja
Verbum Domini to obszerny, 200-stronicowy dokument. Dzieli się na trzy części.
Pierwsza nosi tytuł Verbum Dei – „Słowo Boga”. Ukazuje, że człowiek i jego
problemy nie są Bogu obojętne. Przemawia On do człowieka, objawia mu się w Chrystusie.
Chrześcijaństwo nie jest religią księgi, ale Słowa wcielonego, jednak w przyjęciu
Go ma znaczenie Pismo natchnione przez Ducha Świętego. Człowiek ma je przyjąć z wiarą
w Kościele, w kontekście całej jego Tradycji. Papież porusza też w tej części sprawę
hermeneutyki, czyli interpretacji Pisma Świętego w Kościele. Przestrzega przed dychotomią
między egzegezą ograniczającą się do badań filologiczno-historycznych a teologią,
jak też przed fundamentalistyczną interpretacją Pisma Świętego. Biblia ma stać się
duszą teologii, jak wzywał Sobór Watykański II.
Druga część dokumentu, zatytułowana
Verbum in Ecclesia – „Słowo w Kościele” – ma charakter duszpasterski. Ukazuje
rolę Słowa w życiu kościelnej wspólnoty, szczególnie wiele miejsca poświęcając liturgii.
Podkreśla znaczenie słuchania w skupieniu i milczeniu, rolę homilii, której głoszenie
jest zadaniem duchownych. Postuluje wydanie specjalnego dyrektorium homiletycznego.
Podkreśla się też potrzebę rozwijania nabożeństw Słowa przy takich okazjach, jak kongresy
eucharystyczne czy Światowe Dni Młodzieży. Pisząc dalej o katechezie biblijnej, Benedykt
XVI przypomina, że wiernych trzeba zapoznawać z Biblią zgodnie z wiarą Kościoła, także
w małych wspólnotach. Gdzie tego brakuje, tworzy się pustka duszpasterska, którą często
wykorzystują sekty.
Trzecia część adhortacji ma tytuł Verbum mundo –
„Słowo światu”. Mowa tu o misyjnym zadaniu głoszenia światu Słowa Bożego, o dialogu
z innymi religiami i kulturami, o zaangażowaniu na rzecz pojednania i pokoju. Papież
przypomina też chrześcijan prześladowanych za wiarę i wskazuje na konieczność wolności
sumienia, a kończy nawiązaniem do tak bardzo dziś aktualnej nowej ewangelizacji.
Adhortacja
apostolska Verbum Domini zawiera liczne cytaty z dotychczasowego nauczania
Kościoła o Słowie Bożym, zwłaszcza z Soboru Watykańskiego II, ale też z encyklik biblijnych
wcześniejszych Papieży i z papieskich wypowiedzi okresu posoborowego. Przytaczane
są obszerne fragmenty dokumentów Papieskiej Komisji Biblijnej, która jest organem
doradczym i jej wypowiedzi same w sobie nie mają charakteru doktrynalnego. Nabierają
jednak obecnie takiej wagi jako część dokumentu papieskiego. W ogłoszonej dziś adhortacji
zauważa się liczne myśli wniesione osobiście przez Benedykta XVI – zwrócił uwagę podczas
prezentacji dokumentu w watykańskim biurze prasowym sekretarz generalny Synodu Biskupów.
„Trzeba podkreślić wielki wkład Ojca Świętego w posynodalną adhortację apostolską
– powiedział abp Nikola Eterović. – Zebrane jest w niej jego bogate nauczanie o Słowie
Bożym, wyrażone również podczas XII Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów.
Poza wystąpieniem z 14 października 2008 r. w auli synodalnej, które zostało przyjęte
przez ojców i wykorzystane w Verbum Domini, wiele treści zawierały homilie
na rozpoczęcie i zakończenie Synodu. Zważywszy na liczne cytaty i nawiązania do Magisterium
Jego Świątobliwości, musimy uznać kwalifikowany wkład Biskupa Rzymu w synodalne dyskusje,
które rozwinął on później w Verbum Domini. Ukazuje to jeszcze raz priorytet
Słowa Bożego w jego pontyfikacie. Biorąc to pod uwagę, można określić Benedykta XVI
jako Papieża Słowa Bożego” – stwierdził sekretarz generalny Synodu Biskupów.