THỪA SAI CÔNG GIÁO NƠI VÙNG ĐẤT HỒI GIÁO

... Cha René Thalmann - người Pháp dòng Thánh Tâm - là Linh Mục Thừa Sai bên nước Sénégal, vùng đất hồi giáo. Cha năm nay 82 tuổi và hiện là Cha Sở Giáo Xứ Đức Bà Các Thánh Thiên Thần ở Nioro. Xin nhường lời cho Cha vạch lại chặng đường truyền giáo với tâm tình tràn đầy tri ân và cảm mến.

Tôi đặt chân đến Sénégal vào năm 1954. Vừa đến nơi, vị Giám Mục bản quyền hân hoan nói với tôi:
- Chúng ta cùng đi một chuyến về miền Nam, xem thử Cha có thể làm được gì suốt lộ trình tiến đến Casamance.

Chúng tôi vui vẻ lên đường. Có nơi chúng tôi chỉ được tiếp đón cách hờ hững lạnh lùng. Trái lại tại nhiều nơi khác chúng tôi được tiếp rước nồng hậu và tạo ngay mối liên hệ thân tình. Điều này cũng dễ hiểu khi ngược dòng lịch sử.

Vào cuối thế kỷ XIX, nơi đây diễn ra cuộc chiến khốc liệt giữa tín đồ hồi giáo và dân chúng lúc đó là ”kẻ ngoại”. Nhóm hồi giáo muốn biến Sénégal thành quốc gia toàn tòng đạo hồi. Và miền mà tôi được gởi đến làm việc - Ndofane - là nơi chịu ảnh hưởng ít nhất bởi cuộc chiến khủng bố hồi giáo. Vì thế, dân chúng các nơi khác tìm về đây để trú ẩn, đặc biệt nơi có các Cứ Điểm Truyền Giáo. Các Thừa Sai Công Giáo mở rộng cửa tiếp đón và chăm sóc đoàn người di cư tỵ nạn này. Khi tình hình lắng dịu, một số đông trở lại nguyên quán. Những người này vẫn còn ghi đậm tâm tình tri ân, và do đó, hôm nay họ vui mừng tiếp đón chúng tôi, như dấu chứng đáp đền ơn xưa. Họ còn sẵn sàng dâng tặng một thửa đất để chúng tôi xây cất Cứ Điểm Truyền Giáo. Và cuộc đời truyền giáo của tôi bắt đầu từ đây.

Thông thường khi nghe nói đến Linh Mục Thừa Sai người ta nghĩ ngay đến hình ảnh Vị này đến để đưa dân ngoại trở về với Kitô Giáo và tìm cách hoán cải bằng mọi giá. Nhưng trong trường hợp của tôi thì không phải như vậy.

Khi tôi đến đây thì vùng này không có bóng dáng Kitô-hữu nào cả. Hay nói đúng hơn, chỉ có duy nhất một tín hữu Công Giáo ngoại quốc. Ông đến đây mỗi tháng một lần để tham dự Thánh Lễ Chúa Nhật sau khi vượt chặng đường dài 30 cây số. Rồi cũng có vài thương gia Công Giáo người Libăng. Nhưng tôi hiểu ngay rằng mình không thể thành lập một giáo xứ với những thành phần ”nay ở mai đi”! Trái lại, phải thành lập một cộng đoàn với chính dân bản xứ. Thế là tôi làm ngay một vòng đi thăm viếng quanh làng và hỏi xem họ mong đợi gì nơi chúng tôi? Chúng tôi có thể làm gì giúp họ? Câu trả lời đầu tiên của họ là muốn chúng tôi xây trường học!

Tôi bắt tay ngay vào việc bằng cách tìm kiếm giáo viên để mở lớp dạy học. Rồi dân chúng bày tỏ ước nguyện được chăm sóc sức khoẻ. Tôi mở ngay ”bệnh xá bé xíu ngoài trời” dưới một góc cây và bắt đầu khám bệnh, chữa bệnh với số thuốc men ít ỏi và chút vốn liếng hiểu biết về bệnh tật của tôi.

Chỉ mãi sau này dân chúng mới bắt đầu để ý đến Kitô-Giáo và mong muốn được Rửa Tội, gia nhập Giáo Hội Công Giáo. Lúc này đây, tôi thực thụ trở thành nhà truyền giáo. Nghĩa là tôi bắt đầu giải thích thế nào là một cuộc đời sống theo các giáo huấn Kitô Giáo.

Tôi được hồng phúc trải qua những thời điểm đáng nhớ thật đẹp trong cuộc đời thừa sai. Đó là các giáo xứ, các Cộng Đoàn Công Giáo được thành hình. Các cuộc rửa tội cho trẻ em và người lớn. Các cuộc truyền chức Linh Mục cho những người đã được tôi rửa tội. Đó là những giây phút tôi cảm thấy lòng tri ân THIÊN CHÚA tràn đầy trong con tim Linh Mục của tôi. Khi tôi đặt chân đến Sénégal thì nơi đây mới chỉ có khoảng 10 Linh Mục bản xứ. Hiện nay thì con số Linh Mục Sénégal lên tới khoảng ba trăm hoặc bốn trăm Vị. Hàng giáo sĩ lúc ấy phần đông gồm các Vị Thừa Sai. Ngày nay thì Giáo Hội Công Giáo Sénégal chỉ có vỏn vẹn khoảng 10 Vị Thừa Sai ngoại quốc.

Giáo Hội Công Giáo tại Sénégal sống trong một vùng đất toàn tòng tín đồ hồi giáo, một thứ hồi giáo đôi khi ghi đậm xu hướng cuồng tín và quá khích. Không hề có sự hiệp nhất hoặc thống nhất nào trong hồi giáo. Chỉ có sự khác biệt giữa nhóm ôn hòa và nhóm quá khích mà thôi! Một điểm đáng chú ý tại Sénégal là trong rất nhiều gia đình có cuộc sống chung giữa tín hữu Kitô và tín đồ hồi giáo. Điều này đã xảy ra rất lâu đời từ thời có sự hiện diện của người Pháp, người Anh và người Hòa Lan. Sự sống chung này tạo thành một bầu khí hòa hợp và khoan nhượng. Có thể nói được rằng, tại Sénégal này, hồi giáo duy trì mối quan hệ tốt đẹp với Kitô Giáo, hay ít ra là trên bình diện công khai chính thức.

... ”Anh chị em thân mến, anh chị em đừng cứ thần khí nào cũng tin, nhưng hãy cân nhắc các thần khí xem có phải bởi THIÊN CHÚA hay không, vì đã có nhiều ngôn sứ giả lan tràn khắp thế gian. Căn cứ vào điều này, anh chị em nhận ra thần khí của THIÊN CHÚA: thần khí nào tuyên xưng Đức Chúa GIÊSU KITÔ là Đấng đã đến và trở nên người phàm, thì thần khí ấy bởi THIÊN CHÚA; còn thần khí nào không tuyên xưng Đức Chúa GIÊSU KITÔ, thì không bởi THIÊN CHÚA; đó là thần khí của tên phản Kitô. Anh chị em đã nghe nói là nó đang tới, và hiện nay nó ở trong thế gian rồi. Hỡi anh chị em là những người con bé nhỏ, anh chị em thuộc về THIÊN CHÚA, và anh chị em đã thắng được các ngôn sứ giả đó, vì Đấng ở trong anh chị em mạnh hơn kẻ ở trong thế gian. Các ngôn sứ giả đó thuộc về thế gian; vì thế, chúng nó nói theo thế gian, và thế gian nghe chúng. Còn chúng ta, chúng ta thuộc về THIÊN CHÚA. Ai biết THIÊN CHÚA thì nghe chúng ta. Ai không thuộc về THIÊN CHÚA thì không nghe chúng ta. Chúng ta cứ dựa vào đó mà nhận ra thần khí nào dẫn đến sự thật và thần khí nào làm cho sai lầm” (1Gioan 4,1-6).
 
(”Annales d'Issoudun”, Revue de Notre Dame du Sacré Coeur, Décembre 2009, trang 28-29)

Sr. Jean Berchmans Minh Nguyệt