Ambasadori i Kosovës në Romë, Prenkaj: Mons. Eleuterio Fortino, frymëzues e rrezatues
i vlerave shpirtërore e kulturore
Miq të nderuar, takimi im i parë me Mons. Eleuterio Fortinon ishte vigjilja e Ditës
së Flamurit Kombëtarë Shqiptar, data e 25 Nëntori,t në hapësirat e Kishës së Shën
Atanasit në Romë, kur shoqata kulturore ‘Besa’ prezantoi veprën “Atlasi Dialektologjik
i Gjuhës Shqipe”. Qetësia e këtij njeriu më la të kuptoj se brendapërbrenda fshihet
një përvojë e hatashme që tejkalon kufijtë e një përkatësie fetare, kombëtare e territoriale.
Dhe, me kohë mësova se Mons. Eleuterio Fortino kishte një bagazh tij jetësorë dhe
të thirrjes së tij misionare që i dhanë autoritet të lartë në fushën ekumenike të
botës krishterë të ritit Kishtar bizantin e romak. Për botën arbëreshe e atë shqiptare,
Mons. Eleuterio Fortino shënon një nga pishtarët e fundit të plejadës së profesor
Ernest Koliqi, që ndriçoj botën arbëreshe këtu në Itali. Ai ringjalli kultivimin e
traditës së vjetër arbëreshe, aktualizoi vlerat e mirëfillta të traditës dhe të kulturës
arbëreshe-shqiptare. Ende është i gjallë kujtimi i shënimit të 500 vjetorit të vdekjes
së Gjergj Kastriotit – Skënderbeut organizuar në Romë, atëherë kur Atë Eleuterio Fortino
dha të kuptoj se është person i përmasave intelektuale universale e moderne, me rrënjë
e vlera të thella. Zulmëmadhi Monsinjor Fortino, tejkaloi kufijtë e komunitetit
ortodoks arbëresh dhe atë të kulturës shqiptare. Duke ofruar përvojën e mirë të tij,
bëri një punë të palodhshme në dialogun ekumenik mes Kishës Katolike dhe Kishave të
riteve lindore e posaçërisht asaj ortodokse. Prifti i shquar arbëresh, me nisma
të shumta kulturore e shpirtërore, ishte edhe urëlidhës mes botës arbëreshe e shqiptare,
duke dhënë kontribut tejet të çmuar për njohjen dhe afërmin vëllazëror mes shqiptarëve
të të gjitha viseve. Neve na mbetet që të vazhdojmë punën e tij në fushat tona
të veprimtarisë, duke e mbajtur të gjallë kujtimin për të. Arbëresheve të dashur,
po ju përcjell porosinë: ruani farën arbëreshe, sepse siç e dëshmoj i dashuri ynë,
Atë Eleuterio Fortino, kjo farë i shërbeu njerëzimit me punë të vogla në vepra të
mëdha. Ishte frymëzues e rrezatues i vlerave shpirtërore e kulturore. Në emër të
Presidentit të Republikës së Kosovës Sejdiu, të Kryeministrit Thaçi dhe në emër të
popullit të Kosovës më lejoni ti shpreh ngushëllimet më të sinqerta të gjithë arbëreshëve
kudo që janë, Kishës Ortodokse Arbëreshe, dhe në veçanti familjes së ngushtë Fortino. I
qoftë i lehtë dheu i Kalabrisë! Pusho në Paqe mik i dashur i gjakut të shprishur
arbëresh! Albert Prenkaj Ambasador i Republikës se Kosovës pranë Republikës
së Italisë