Ndërroi jetë arkimandriti mons. Eleuterio F. Fortino, prift arbëresh, gjigand i ekumenizmit,
bir i ndritur i Arbëreshëve
Me hidhërim të thellë, japim lajmin e largimit nga kjo jetë të Arkimandritit arbëresh
mons. Eleuterio Francesco Fortino. Zemra e tij pushoi së rrahuri mbrëmë rreth orës
20.00 në poliklinikën Torr Vergata në Romë, pas një sëmundje të gjatë. Mons. Fortino,
arbëresh nga San Benedetto Ullano, jetonte në Romë e Vatikan prej vitit 1965 ku punoi
më detyra të ndryshme, ndër to po përmendim punën më se 25-vjeçare si protagonist
i dialogut ekumenik dhe rolin e zëvendëssekretarit të Këshillit Papnor për Bashkimin
e të Krishterëve. Figurë poliedrike, mons. Fortino meshtar i ritit bizantin, gëzoi
nderimin dhe respektin e të gjithëve pa dallim, pa përjashtim. Njohës i thellë i teologjisë,
i spirtualitetit e i kulturës, predikatar e komunikues i jashtëzakonshëm, i përzemërt
e mikpritës, kultivues e urë lidhës i marrëdhënieve mes njerëzve, Kishave e kulturave,
mons. Fortino gjatë veprimtarisë së tij të shkëlqyeshme që zhvilloi në Romë e në Vatikan,
dha një kontribut prej protagonisti tejet të rëndësishëm për dialogun ekumenik të
Kishave, për mbarë komunitetin e Arbëreshëve të Italisë si dhe për popullin shqiptar
në përgjithësi. Falë punës së tij e largpamësisë që kishte, themeloi në Romë rrethin
kulturor të Arbëreshëve të Italisë “Besa” duke e bërë Kishën e Shën Atanazit, ku shërbente,
pikë referimi për të gjithë besimtarët e krishterë arbëresh të Romës e për të shqiptarët
pa dallim. Shtëpia e tij ishte gjithmonë e hapur. Edhe pse prej vitesh nuk jetonte
më në vendet arbëreshe, diti t'i mbante të gjalla marrëdhëniet me Eparkinë e Ungros
e të Horës së Arbëreshëve, si dhe me Kishën Katolike e atë Ortodokse të Shqipërisë,
me Kosovën e me diasporën shqiptare e të gjitha anëve. Gjatë veprimtarisë së tij
të frytshme, ka botuar shumë shkrime, ndër to po përmendim qarkoren “Besa” e pesëdhjetë
“Sussidi catechetici” – “Libra katekizmi”, librin “Kisha bizantine arbëreshe e Kalabrisë”.
Tema e njërit prej vëllimeve të fundit të kësaj serie, “Epèktasis” – “gjithmonë të
prirë përpara”, thirrja e krishterë sipas Shën Gregorit nga Nisa, është njëkohësisht
sintezë e modus operandi i Arkimandritit Fortino e një mesazh drejtuar komunitetit
të arbëreshëve e të gjithë shqiptarëve që kanë për detyrë ta ruajnë kujtimin e tij
të përjetshëm si thirrje për të “qëndruar gjatë udhës” drejt Amshimit. Me të gjitha
angazhimet që kishte në nivelin e Kishës Universale e në fusha tjera të veprimtarisë
së tij teologjike, kishtare e kulturore, mons. Eleuterio Fortino, me bashkëpunimin
e tij të çmueshëm ka nderuar e pasuruar edhe Programin Shqip të Radio Vatikanit, që
ruan në arkiv biseda e intervista të tij me vlerë. Megjithëse i lodhur prej vuajtjeve
fizike shkaktuar nga sëmundja, atij nuk i mungonte kurrë buzëqeshja, fjala e ngrohtë
dhe e përzemërt me këdo që takohej. I përjetshëm qoftë kujtimi yt, o i lumturi
dhe i përkujtuari vëllai ynë. Eonìa su i mnìmi, axiomakàriste ke aìmniste
adhelfe imòn.