Njëqind vjet më parë lindi filozofi katolik Del Noce: parashikoi pasojat e ateizmit
e të indiferentizmit.
Mbushen njëqind vjet nga lindja e Augusto Del Noçe, një nga filozofët më të mëdhenj
katolikë të nëntëqindes. Del Noçe analizoi e denoncoi me mprehtësi të këqijat dhe
kontradikat e kohës sonë. Posaçërisht vuri theksin mbi pasojat tragjike, që do të
kishte përhapja e ateizmit dhe e indiferencës fetare. Filozof i traditës, Del Noçe
profetizoi rënien e komunizmit në ato vite, kur të krijohej përshtypja se sistemi
sovjetik nuk do të shembej kurrë. Mbi aktualitetin e mendimit delnoçean, reflekton,
në mikrofonin tonë, Xhan Franko Lami, profesor i filozofisë së politikës, në
Universitetin ‘La Sapienza” të Romës:
Përgjigje: - Aktualiteti
i Del Noçes lidhet ngusht me metodën e tij të të menduarit, metodë kritike, që e gërryen
sigurinë e rreme të modernitetit, duke i dhënë arsye mendimit të traditës.
Pyetje:
- Del Noçe ishte, thënë me dy fjalë, njeri që shkoi kundër rrymës e, njëkohësisht,
mendimtar profetik, e për këtë iu desh t’i paguante një haraç të rëndë kohës së vet…
Përgjigje:
- Kundër rrymës sepse, sigurisht, me kërkimin e tradicionalitetit të mendimit,
i ra ndesh shumicës së fjalëve, të kategorive, të cilat sot përbëjnë substratin, kuptimin
e zakonshëm të jetës së përditshme; profetik… mjafton të kujtosh rastin e shembjes
së Murit të Berlinit, për të cilën ishte i bindur, në një kohë kur të tjerëve as nëpër
mend nuk u shkonte se mund të ndodhte një gjë e tillë. E Muri ra, për fat të keq në
vitin 1989, vit i vdekjes së Filozofit. Kështu ai nuk mundi ta shijonte sa duhej fitoren
teorike e praktike të mendimit të tij.
Pyetje: - Duke folur për
Del Noçen, mendimi të shkon menjëherë tek Benedikti XVI…
Përgjigje: -
Sigurisht që do të ishin takuar si në planin teorik, ashtu edhe në atë praktik, me
Benediktin XVI. Mendoj vetëm për Enciklikën e fundit, që flet për dashuri e vërtetësi.
Ja, mund të themi se në ftesën për ta thënë të vërtetën me dashuri, në kërkimin shkencor
të së vërtetës, në fushën e një procesi mendimi, që të bën të rritesh, gjejmë pikërisht
modelin filozofik të Del Noçes.