Në pritje të parimit të GJND për pavarësinë e Kosovës
Pritje e madhe për parimin jo detyrues që do të bëhet publik sot nga Gjykata ndërkombëtare
e drejtësisë së Hagës, mbi përputhshmërinë e së drejtës ndërkombëtare të shpalljes
së njëanshme të pavarësisë së Kosovës nga Serbia në vitin 2008. Beogradi së bashku
me Rusinë, Kinën e 15 vende të BE-së, refuzojnë ta njohin pavarësinë e Kosovës, po
thonë se janë të gatshme për një projekt të rezolutës së ekuilibruar në marrëveshje
me OKB-në. Në anën tjetër Prishtina, që refuzon çfarëdo lloj negociate mbi pavarësinë
tashmë të përcaktuar nga populli, shpreson në një vendim të GJND në përkim me interesat
e popullit të Kosovës. Analistët kanë frikë se do të kemi një parim të dykuptimtë
për të shmangur prononcimet shqetësuese të mëparshme që mund të krijojnë trazira.
Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë, që përfaqëson gjykatën e nivelit më të lartë
të Kombeve të Bashkuara, do të publikojë pasditen e sotme opinionin këshillëdhënës
lidhur me ligjshmërinë e shpalljes së pavarësisë së Kosovës në vitin 2008. Rasti u
dërgua në Gjykatë përmes Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara, e cila
me shumicë votash mbështeti kërkesën e Serbisë. Opinioni i GJND së nuk është i
detyrueshëm, ka vetëm fuqi këshilluese, por ekspertët besojnë se mund të ndikojë në
masë të konsiderueshme në rajon dhe në situata të ngjashme në botë. Dhjetorin e kaluar
Gjykata dëgjoi argumentet e përfaqësuesve të rreth 30 shteteve. Vende si Kina, Rusia
e Spanja e kundërshtuan shpalljen e pavarësisë së Kosovës edhe para GJND së. Nga ana
tjetër Shtetet e Bashkuara ishin në krye të vendeve që mbështetën pavarësinë e Kosovës.
Një numër vendesh të Bashkimit Evropian, por dhe vende si Kroacia e Sllovenia, të
dala nga shpërbërja e ish Jugosllavisë mbështetën shtetin e Kosovës para drejtësisë
ndërkombëtare. Në seancën e sotme në Hagë do të jetë i pranishëm edhe ministri
i jashtëm i Kosovës, Skënder Hyseni dhe homologu i tij serb Vuk Jeremiq. Ky i fundit
ka deklaruar në prag të vendimit të sotëm se qëndrimi i Serbisë ndaj Kosovës nuk do
të ndryshojë. Jeremiq ka theksuar se Beogradi do ta çojë çështjen në vjeshtën e ardhshme
në Asamblenë e Përgjithshme të OKB së. Udhëheqësit më të lartë të Kosovës dhe ekspertët
kosovarë të së drejtës ndërkombëtare vlerësojnë se pavarësia është e pakthyeshme,
pavarësisht vendimit të GJND së. Ky mendim është formuluar dhe nga drejtues të lartë
të SHBA ve dhe ekspertë ndërkombëtarë.