Audiencja ogólna o bł. Janie Dunsie Szkocie – średniowiecznym teologu

Wybitny myśliciel franciszkański z przełomu XIII i XIV wieku, Jan Duns Szkot, znany jako Doctor subtilis, „doktor subtelny” – to temat kolejnej papieskiej katechezy o wielkich teologach. Podczas audiencji ogólnej streszczono ją w różnych językach.

Urodził się w Szkocji w 1266 r. Po święceniach kapłańskich i specjalistycznych studiach w zakresie teologii i filozofii, wkrótce okazał się wybitnym autorytetem tych dyscyplin. Nauczał w uniwersytetach w Oxfordzie, w Cambridge i w Paryżu. Podejmując wykłady w uniwersytecie w Kolonii, nieoczekiwanie zmarł w 1308 r. Z uwagi na rangę i precyzję poruszanych przez niego kwestii oraz logiczną ich strukturę został nazwany przenikliwym, „doktorem subtelnym”. Jan Paweł II ogłosił go błogosławionym w 1993 r. Badania naukowe Dunsa Szkota obejmowały szeroką tematykę. Na szczególną uwagę zasługują wypracowane przez niego definicje i tezy dotyczące: tajemnicy Wcielenia Syna Bożego i Jego zbawczej męki; chrystocentrycznej wizji teologii; roli Matki Bożej w dziele zbawienia i Jej Niepokalanego Poczęcia; wizji wolności i jej relacji do intelektu oraz woli ludzkiej.

Benedykt XVI przypomniał, że teolog zmuszony był opuścić Paryż podczas konfliktu króla Francji Filipa IV Pięknego z Bonifacym VIII, by nie podpisać dokumentu skierowanego przeciw Papieżowi. Król chciał zmusić do tego franciszkanów, ale oni – wśród nich Duns Szkot – woleli pójść na dobrowolne wygnanie.

„Ten fakt każe nam pamiętać, że tyle razy w dziejach Kościoła wierzący spotykali się z wrogością i doznawali nawet prześladowań z powodu swej wierności i przywiązania do Chrystusa, Kościoła i Papieża – mówił Ojciec Święty. – Patrzymy wszyscy z podziwem na tych chrześcijan, którzy uczą nas strzec jako cennego dobra wiary w Chrystusa i jedności z Następcą Piotra, a w ten sposób z całym Kościołem powszechnym. Bł. Jan Duns Szkot uczy nas, że w naszym życiu istotne jest wierzyć, iż Bóg jest nam bliski i kocha nas w Chrystusie Jezusie – a zatem żywić głęboką miłość do Niego i do Jego Kościoła. Świadectwo tej miłości mamy dawać na tej ziemi”.

Benedykt XVI zwrócił też uwagę na nauczanie Dunsa Szkota o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny. Inni teolodzy nie potrafili jeszcze wówczas zinterpretować tej prawdy, w którą już wierzył Lud Boży dzięki nadprzyrodzonemu sensus fidei – „wyczuciu wiary”.

W różnych językach Papież pozdrowił pielgrzymów obecnych na audiencji, w tym licznych dziś w auli Pawła VI Polaków.

Słuchaj papieskich pozdrowień po polsku:

„Drodzy pielgrzymi polscy! Wam obecnym tu dzisiaj i waszym rodakom, bardzo dziękuję za to, że w ciągu roku tak licznie przybywacie do Rzymu, do Grobów świętych Apostołów i Sługi Bożego Jana Pawła II. Umocnieni wiarą świętych, pamiętajcie o chrześcijańskich korzeniach waszego życia. Serdecznie was pozdrawiam, błogosławię i proszę o modlitwę w dniach mojego pobytu w Castelgandolfo”.

Przed audiencją 7 lipca Papież poświęcił w zewnętrznym murze bazyliki watykańskiej kolejną figurę świętego zakonodawcy – tym razem założyciela zgromadzeń księży rogacjonistów i Córek Bożej Gorliwości. Ks. Hannibal Maria Di Francia żył na przełomie XIX i XX wieku we Włoszech. Opiekował się zwłaszcza ludźmi najbardziej opuszczonymi. Zmarł w 1927 r. Beatyfikował go w 1990 r. i kanonizował w 2004 r. Jan Paweł II. Statuę św. Hannibala Marii umieszczono po lewej stronie bazyliki, przy placu Pierwszych Męczenników Rzymskich za watykańską bramą zwaną Łukiem Dzwonów (Arco delle Campane). Przy tej okazji Benedykt XVI spotkał się z uczestnikami rozpoczynającej się dzisiaj kapituły generalnej obu zgromadzeń. Rogacjoniści od 1991 r. są obecni również w Polsce.

ak/ rv