Palokë Kurti 1860-1920, dirigjenti e kompozitori i parë shqiptar i Kohës së Re
Më 5 korrik 1860 lindi në Shkodër Palokë Kurti, një ndër kompozitorët më të parë shqiptarë,
i cili përveç artit muzikor pati edhe një aktivitet të gjerë atdhetar. Palokë Kurti
u angazhua me bandat muzikore, drejtoi orkestrën frymore në qytetin e tij, kompozoi
marshin “Bashhkimi i Shqipërisë” më 1881 kushtuar Lidhjes Shqiptare të Prizrenit,
vepra tjera si dhe mjaft këngë me frymë popullore, me të cilat solli një kultivim
e ndryshim te kënga popullore qytetare. Po kujtojmë disa këngë si “Karajfilli kuq
si gjaku”, “Njëkëllëf me ar ta çova”, “Per mues paske kenë kismet” etj Kujtojmë
se muzika e kultivuar e ka zanafillën në lëvizjen kulturore që shpërtheu fill pas
krijimit të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, më 1878. Në këtë vit në Shkodër u krijua
banda e parë muzikore shqiptare, e cila hodhi themelet për zhvillimin e një muzike
të re në Shqipëri. Formimi i orkestrave frymore më parë në Shkodër, pastaj në Korçë,
në Elbasan dhe në qytete të tjera, bëri të mundur që të njihen e të përhapen gjinitë
e kultivuara në artin muzikor, ato të formacioneve orkestrale. Ky repertor i ri do
të shërbente si përvojë e drejtpërdrejtë për krijimin e veprave muzikore të para shqiptare,
si marshi “Bashkimi i Shqipërisë”, siç përmendem më lartë i kompozuar nga Palokë Kurti
më 1881. Qytetet e Shkodrës e të Korçës ishin dy qendrat kryesore të zhvillimit
të muzikës shqiptare të periudhës së Rilindjes. Në vitin 1909 në Korçë u ngrit orkestra
frymore e quajtur “Banda e Lirisë”. Tipar dallues i muzikës së Rilindjes Kombëtare
ishte karakteri atdhetar që shoqëroi periudhën e Rilindjes dhe u thellua më tej me
periudhën e Pavarësisë.