2010-06-04 13:21:25

Պենետիկտոս ԺԶ Սրբազան Քահանայապետին Առաքելական Ճամբորդութիւնը Կիպրոս ։


Պենետիկտոս ԺԶ Սրբազան Քահանայապետին Առաքելական Ճամբորդութիւնը Կիպրոս ։

Ուրբաթ 4 յունիս 2010-ի առաւօտեան ժամը 9,30ին սկիզբ առաւ Պեետիկտոս ԺԶ Սրբազան Քահանայապետին առաքելական 16-րդ ճամբորդութիւնը Կիպրոս, ուր Սրբազան Հայրը 4-6 յունիս ՜՜Կղզի՝՝ պիտի մնայ եւ որուն ընթացքին Միջին Արեւելքի եպիսկոպոսներու պիտի յանձնէ եպիսկոպոսական սիւնոդոսի աշխատանքային թղթածրարը։ Նշենք որ Միջին Արեւելքի եպիսկոպոսական սիւնոդոսը Հռոմ տեղի պիտի ունենայ 10-24 հոկտեմբեր 2010ին։

Կիպրոս իր կեցութեան ընթացքին Նորին Սրբութիւնը կ'այցելէ Բաֆոս քաղաքը, ուր Պօղոս առաքեալը Աւետարանը քարոզեց։ Ապա Սրբազան Քահանայապետը կ'այցելէ Նիքոզիա մայրաքաղաքը հանդիպում ունենալու՝ Կղզիի հանրապետութեան նախագահին, Օրթոտոքս Եկեղեցեւոյ իշխանութիւններուն եւ կաթողիկէ փոքրաթիւ հօտին հետ։

Բարի գալուստի արարողութեան ընթացքին, Նորին Սրբութիւնը իր արտասանած խօսքին մէջ, շնորհակալութիւն յայտնեց իրեն ՜՜վերապահուած ջերմ ընդունելութեան համար՝՝ եւ ապա մատնանշեց թէ ՜՜Կիպրոս մշակոյթներու ու կրօններու քառաթեւ մըն է, վերջերս անդամ դարձած է Եւրոպայի Միութեան։ Բաղձալի է, յարեց Սրբազան Քահանայապետը, որ Կիրպոսը իր հարուստ ժառանգութեամբ՝ հարստացնէ Եւրոմիութեան մեծ ընտանիքը։ Աղօթքս է որ Ամենահզօր Բարձեալին օգնութեամբ կարողանաք խաղաղութեամբ ու համերաշխութեամբ լուծել տակաւին գոյացող առկախ հարցերը հայող՝ ձեր Կղզիի ապագային։

Ապա Նորին Սրբութիւնը ըսաւ. ՜՜Ես ձեր մէջ կը գտնուիմ որպէս ուխտաւոր եւ Աստուծոյ ծառաներու ծառայ։ Այն պահէն որ առաքեալները աւետարանական պատգամը քարոզեցին այս ափերուն, Կիպրոսը Աստուծմէ օրհնուեցաւ քրիստոնէական մեծ ժառանգութեամբ։ Հոս կ'ուզեմ ողջունել գերերջանիկ Քրիստոսդոմոս Բ.ը՝ եպիսկոպոսապետը համայն Կիպրոսի, եւ մեծ ուրախութեամբ հանդիպում պիտի ունենամ Կիպրոսի օրթոտոքս եկեղեցւոյ հաւատացեալներուն հետ։ Կը յուսամ որ Իմ ներկայութիւնս ձեր մէջ պիտի սատարէ աճեցնելու փոխադարձ վստահութիւնը Կիպրոսի բոլոր բնակիչներու միջեւ եւ սերտացնել բարեկամութիւնը Միակ Աստուծոյ երկիրպագուներու միջեւ՝՝։

Հուսկ Նորին Սրբութիւնը իր խօսքը ուղղելով՝ Կիպրոսի կաթողիկէ համայնքին ըսաւ ՜՜որպէս Պետրոսի յաջորդը, կու գամ հաւատքի մէջ ձեզ ամրապնդելու եւ միաժամանակ քաջալերելու որ ըլլաք միշտ օրինակելի քաղաքացիներ, ու կարեւոր դեր ունենաք ընկերութեան մէջ Եկեղեցւոյ ու Պետութեան բարօրութեան ի խնդիր՝՝։

՜՜Իմ կեցութեան ընթացքին ձեր միջեւ,ըսաւ Նորին Սրբութիւնը, պատրիարքներուն ու եպիսկոպոսներուն պիտի յանձնեմ Միջին Արեւելքի եպիսկոպոսական սիւնոդոսի աշխատանքային թղթածրարը։ Սիւնոդոսը պիտի քննարկէ շրջանի Եկեղեցւոյ ներկայութեան բազմազան երեւոյթները եւ անոր դիմագրաւելիք մարտահրաւէրները՝՝։

՜՜Կիպրոսը, ըսաւ Նորին Սրբութիւնը իր խօսքը եզրափակելով՝ ատակ վայր մըն է ներկայացնելու բազմադարեան եկեղեցւոյ հայեցակէտը, ինչպէս նաեւ՝ յայտնելու իմ զօրակցութիւնը շրջանի բոլոր քրիստոնեայ հաւատացեալներուն եւ ընդգծելու՝ անոնց անփոխառինելի դերը շրջանի մէջ ապրող բոլոր ժողովուրդներու հաշտութեան ու խաղաղութեան համար՝՝։

Յայտնենք թէ Ամենապատիւ եւ Գերերջանիկ Տ.Տ. Ներսէս Պետրոս ԺԹ կաթողիկոս պատրիարքը Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկէ Հայոց, կը մասնակցի Սրբազան Քահանայապետի առաքելական ճամբորդութեան, ինչպէս նաեւ՝ կը մասնակցի Գերպ. Ռաֆայէլ Մինասեան Երուսաղէմի կաթողիկէ հայոց տեղապահը։

Հայերի ներկայութիւնը Կիպրոսում

Ըստ Կիպրոսի Հանրապետութեան սահմանադրութեան թիւ 2 յօդուածի, կղզում գոյութիւն ունեն 2 համայնքներ՝` յունական եւ թուրքական, եւ 3 կրօնական խմբաւորումներ՝` մարոնիթներ, հայեր ու լատիններ։ Վերջիններս եւրոպացի (հռոմէական) կաթողիկներ են, որոնց այդպէս են անուանում տարբերելու համար մարոնիթներից, որոնք նոյնպէս կաթողիկներ են։ Ինչպէս ակնկալւում էր, 1960-ի նոյեմբերին տեղի ունեցած հանրաքուէով բոլոր 3 խմբաւորումները գերադասեցին պատկանել յունական համայնքին, մի հանգամանք, որը որոշ չափով ազդեց թուրքական համայնքի հետ ունեցած նրանց յարաբերութիւնների վրայ։ Միջհամայնքային տարակարծութիւնների (1963-64 թթ) եւ այնուհետեւ թուրքական ներխուժման ժամանակներում (1974 թ) թուրքերը նրանց շատ աւելի վատ վերաբերուեցին, քան յունական համայնքի միւս անդամներին, գրուած է տեղեկարական պարբերականում։

Կիպրոսում ապրող հայերի մասին յիշատակութիւններ կան մեր թուարկութեան 4-5-րդ դարերից։ Սակայն առաջին զանգուածային գաղթը դէպի կղզի տեղի է ունեցել 578 թուին եւ կապուած է վատահամբաւ Մօրիկի անուան հետ։ Կայսր դառնալուց առաջ, երբ Մօրիկը գտնւում էր արեւելքում որպէս զօրահրամանատար, հայ ժողովրդի մէջ ծայր առած ազատագրական շարժումները ճնշելու նպատակով նա Աղձնիքից եւ Եփրատի շրջանի գաւառներից մեծ թուով հայերի է տեղափոխում Կիպրոս։

Այնուհետեւ հայերը կղզի են ժամանել նաեւ հայկական ծագում ունեցող Հերակլիոս (575-641) բիւզանդական կայսեր (610-ից) օրօք։ Նա փորձել է հարթել տարաձայնութիւնները հայ-բիւզանդական հաւատի բնագաւառում՝` խթանելով նոր վարդապետութիւն՝` միակամութիւնը։ Ուրիշներ, առաւելապէս առեւտրականներ, Կիպրոս են տեղափոխուել կաթողիկոս Յովհաննէս Օձնեցու (717-728 թթ) ժամանակաշրջանում։ 9-10-րդ դարերում հայ գնդապետներ եւ կառավարիչներ են ծառայել Կիպրոսում, ինչպէս, օրինակ, Ալեքսիոս զօրավարը (868 թ), Վասիլ Հայկազը (958 թ), Վահրամը (965 թ) եւ Լեւոնը (910 թ), ով ձեռնամուխ է եղել Լառնակայում Սբ Ղազար բազիլիկը կառուցելուն։ Ըստ որոշ աղբիւրներ, 10-րդ դարում այն որպէս հայկական եկեղեցի ծառայել է հայ կաթողիկներին։

Հետզհետէ աճող հայկական համայնքի հովուական կարիքները հոգալու նպատակով Խաչիկ Ա (Արշարունի) կաթողիկոսը 973-ին Նիկոսիայում հիմնել է եպիսկոպոսեան թեմ, եւ շատ հայ եպիսկոպոսներ մասնակցել են հոգեւորական կարեւոր միջոցառումների։

Կիլիկիային մօտ գտնուելը նպաստել է, որ կղզին հայերի համար հրապուրիչ վայր դառնայ։ Կարծիք կայ, որ եթէ Լուսինեանների ձեռքում չմնար, Կիպրոսը կարող էր դառնալ Փոքր Հայքի մի մասը։








All the contents on this site are copyrighted ©.