Dostojne i różnokolorowe arcybractwa w procesji w Toledo, taniec paziów w Sewilli,
walka Grzechów z Cnotami przed Najświętszym Sakramentem w Camuñas czy przepiękne karoce
w Kadyksie – to tylko przykłady bogatych tradycji związanych z uroczystością Bożego
Ciała w Hiszpanii. Obchody religijne łączą się tam ściśle z elementami świeckimi i
wiekowymi tradycjami. W 1991 r. Boże Ciało w Hiszpanii zostało przeniesione oficjalnie
na niedzielę. Wywołało to jednak sprzeciw w wielu miejscowościach... i w wielu z nich
czwartkowe obchody przywrócono. W niektórych, jak w np. w Toledo, są teraz dwie procesje:
w czwartek i w niedzielę.
Jedna z najsłynniejszych procesji Bożego Ciała w
Hiszpanii ma miejsce w Toledo. W tym roku miała ona szczególny charakter z racji zakończonego
w niedzielę 30 maja X Krajowego Kongresu Eucharystycznego. Toledańska procesja szczególnego
znaczenia nabrała od chwili, kiedy miasto stało się siedzibą prymasa Hiszpanii. Kilka
dni przed świętem mieszkańcy zaczynają przyozdabiać ulice, którymi przejdzie procesja
oraz katedrę. Na balkonach pojawiają się różnokolorowe gobeliny, kobierce, jedwabne
zasłony, proporce i flagi. Ulicę przykrywa rodzaj muślinowego baldachimu. Zewsząd
dolatuje zapach rumianku, rozmarynu czy mięty, które mieszkańcy umieszczają wzdłuż
trasy procesji. Z kolei katedra przystraja się na te dni w przepiękne XVII-wieczne
flamandzkie arrasy.
W przeddzień święta poszczególne arcybractwa przyjmują
nowych członków oraz wręczają medale osobom zasłużonym. Na ulicę wychodzą grupy muzyków,
którzy zachęcają do wzięcia udziału w uroczystościach. Ok. 23:00 szlakiem procesji
przechodzi specjalna grupa, która sprawdza laską o wymiarach monstrancji, czy przypadkiem
nie ma jakiejś przeszkody.
Centrum procesji Bożego Ciała stanowi XVI-wieczna
monstrancja wykonana z polecenia kard. Cisnerosa, przechowywana w skarbcu katedry
w Toledo. Jej autorem jest znany złotnik Enrique de Arce. Do wykonania blisko 3-metrowej
monstrancji użyto ponad 180 kg srebra i 20 kg złota, nie licząc drogocennych kamieni.
Podczas procesji wieziona jest na specjalnie przygotowanej podstawie.
Procesja
trzyma się ściśle określonego protokołu, który nawiązuje do reguł sprzed ponad 300
lat. Przed monstrancją kroczą arcybractwa – im starsze, tym bliżej monstrancji; za
nią władze regionalne i miejskie. Procesję otwiera XVI-wieczny krzyż, za którym idą
– przybrani w barwne, czerwone szaty tzw. „infanzones”, czyli szlachta z pobliskiej
miejscowości Illescas. Za nimi kroczą – w niebieskich szatach – Kawalerowie Mozarabscy,
tzn. ci, którzy udowodnili swoje chrześcijańskie pochodzenie, zwłaszcza podczas panowania
arabskiego, lub zajmują się badaniami nad epoką mozarabską w Toledo. Kolejna grupa
to Rycerze Grobu Świętego. Ubrani w białe szaty stanowią gwardię honorową prymasa
Hiszpanii. Za nimi idą Rycerze Bożego Ciała, do których należą wybitne osoby z Ameryki
hiszpańskojęzycznej oraz Instytutu Kultury Hiszpańskiej. Ubrani są w charakterystyczne
zielone szaty i białe kryzy. Tuż przed monstrancją idą dzieci, które przyjęły I komunię.
Zaraz
za monstrancją kroczy prymas, abp Braulio Rodríguez, a za nim władze autonomiii Castilla
La Mancha, burmistrz Toledo z radą miasta oraz regionalne samorządy.
Wielogodzinna
procesja jest nie tylko wyrazem wiary, ale jest także przypomnieniem chrześcijańskich
korzeni Hiszpanii. Jest to szczególnie widoczne w Toledo, mieście trzech kultur: chrześcijańskiej,
żydowskiej i muzułmańskiej.
Zgrzytem w tym roku była decyzja minister obrony
Carmen Chacón, aby kadeci i wykładowcy z miejscowej szkoły wojskowej nie wzięli udziału
w procesji i nie oddali tradycyjnego hołdu przed Najświętszym Sakramentem. Powszechny
sprzeciw i oburzenie sprawiły jednak, że minister odwołała swoją decyzję.
Świętowanie
Bożego Ciała nie kończy się wraz z procesją. Lokalne rady miejskie zwykle organizują
koncerty i zabawy ludowe, które trwają do późnych godzin nocnych. W przypadku Granady
– cały tydzień.