Sot - festa e Shën Hilarit të Puatjesë, ipeshkëv e dijetar i Kishës.
(13.01.2010 RV)Hilari, i lindur në Puatje të Francës rreth vitit 315, ishte
pagan që kërkonte me etje dritën e nevojshme për të gjetur kuptimin e jetës. Kërkimin
e nisi në doktrinat neoplatonike, për të arritur, më pas, tek Bibla, tek krishtërimi,
tek drita. Pronar fisnik tokash, i martuar e me një vajzë, pas pagëzimit u zgjodh
ipeshkëv i Puatjesë. Luftoi herezinë ariane, duke shkruar disa vepra, më e famshmja
e të cilave është ‘De Trinitate’. Në këtë vepër ipeshkvi shenjt mbrojti në mënyrë
të pakundërshtueshme besimin në Trininë e në Hyjninë e Krishtit. Shkroi edhe komente
të shquara të Psalmeve e të Ungjillit sipas Mateut. Por, me që arianët ishin nën mbrojtjen
e perandorit Kostanci, i cili i miratoi vendimet e sinodit arian, mbajtur në vitin
356 në Béziers, ipeshkvi i Puatjesë u internua në Frigji, ku kaloi katër vjet. Edhe
gjatë këtyre vjetëve vijoi t’i thellone studimet: mësoi greqishten, zbuloi veprat
e Origjenit dhe gjithë prodhimin e Etërve lindorë, duke siguruar, kështu, një dokumentim
të dorës së parë për librin ‘De Trinitate’ që i dha titullin Dijetar i Kishës. Është
traktati më i rëndësishëm e më i thellë që ishte shkruar deri asokohe mbi dogmën
kryesore të fesë së krishterë. E nuk u mjaftua me kaq: nga internimi, sulmoi me guxim
të jashtëzakonshëm atë që ia kishte në dorë vetë jetën, perandorin Kostanci, duke
e kritikuar ashpër pse pretendonte të sundonte edhe Kishën e pse përzjehej në diskutimet
teologjike e në punët e brëndshme të disiplinës kishtare, të cilat nuk i takonin. Si
u rikthye në seli, ipeshkvi guximtar rifilloi veprimtarinë baritore. Pati si bashkëpunëtor
ipeshkvin e ardhshëm të Turit, Shën Martinin. Vdiq në vititn 367. Mbeti në kujtesën
e Kishës si polemist i mprehtë e guximtar, por edhe si Atë e Bari i vërtetë i grigjës
që i qe besuar. Njerëzor në luftë e më se njerëzor në fitore, mbrojti gjithnjë ipeshkvijtë
që e pranonin gabimin, duke u njohur edhe të drejtën të vijonin drejtimin e selive
të tyre. Piu IX e shpalli ‘Doktor i Kishës’. Emri Hilar vjen nga latinishtja e
do të thotë ‘gëzim’. Simboli i shenjtit është shkopi baritor.