Papa në audiencën e përgjithshme: dëshmia e varfërisë dhe solidariteti i Françeskanëve
dhe i Domenikanëve, shembull i çmuar për njerëzimin
(13.01.2010 RV)Në një ditë, mbi të cilën peshon rëndë dhimbja për tragjedinë
e Haitit, Benedikti XVI hapi, në audiencën e sotme të përgjithshme, një paragraf
të ri, kushtuar personaliteteve më të rëndësishme të Kishës mesjetare. Gjatë katekizmit,
mbajtur në Sallën e Palit VI, në praninë e nëntë mijë shtegtarëve e besimtarëve,
nga të katër anët e botës, Ati i Shenjtë foli për lindjen dhe zhvillimin e Urdhërave
të Lypësve apo të Lëmoshtarëve në shekullin e 13-të, duke u ndaluar posaçërisht tek
veprimtaria e Françeskanëve dhe e Domenikanëve të cilët, me stilin e thjeshtë të jetesës,
dhanë një dëshmi të fuqishme varfërie e solidariteti ungjillor, tejet e nevojshme
dhe për sot .
Mësues me fjalë e dëshmitarë me shembull, që tërhiqnin pas vetes
turmat e viteve 1200 e – me ndjekësit e pasardhësit tyre - vijojnë t’i tërheqin edhe
sot, dhjetë vjet pas Dymijëshit, Shën Françesku i Asizit e Shën Domenik Guzmani si
dhe Urdhërat e themeluara prej tyre, Françeskanët e Domenikanët, qenë – pohoi me
forcë Papa – reformatorët e vërtetë të jetës së Kishës, falë aftësisë së tyre për
t’i lexuar me zgjuarsi shenjat e kohëve. Lindja e tyre – shpjegoi Benedikti XVI –
ishte përgjigjja që i jepej sfidës së lëvizjeve pauperistike, përballë së cilës ndodhej
Kisha e kohës. Këto lëvizje, të cilat kërkonin që kleri të jetonte në kushtet e të
krishterëve të parë – vijoi Papa - dënonin çrregullimet e vërteta, të vërejtura në
Kishë, që shkaktoheshin nga sjellja aspak shembullore e shumë përfaqësuesve të klerit:
“Ata e kundërshtonin rreptësisht mënyrën e jetesës së priftërinjve e të
murgjërve të kohës, të cilët akuzoheshin se e kishin tradhtuar Ungjillin e se nuk
e praktikonin varfërinë, ashtu si të krishterët e parë (…) Përveç kësaj, për të përligjur
mendimet e tyre, përhapën doktrina, që nuk përkonin me fenë katolike. Për shembull,
lëvizjet e Katarëve dhe të Albigjezëve ripropozuan herezitë e lashta, siç ishin zhvlerësimi
e përbuzja për botën materiale – si kundërvënie ndaj pasurisë, gjë që u bë me shpejtësi
kundërvënie kundër vetë realietit material në përgjithësi; pastaj, mohimi i vullnetit
të lirë, e akoma, dualizmi, ekzistenca e një parimi të dytë të së keqes, barazuar
me Zotin”. Përkundrazi, duke hequr dorë nga pasuritë vetjake
e duke ia besuar Provanisë hyjnore sigurimin e jetesës me lëmoshë apo me lypësi –
e prej këndej edhe emri i tyre ‘Urdhërat e Lypësve’… : “Françeskanët e Domenikanët,
në gjurmët e themeluesve të tyre, treguan se mund të jetohej varfëria ungjillore,
e vërteta e Ungjillit si e tillë, pa u ndarë nga Kisha; dëshmuan, kështu, se Kisha
mbetet vendi i vërtetë i Ungjillit e i Shkrimit Shenjt. Madje, Domeniku e Françesku
e morën pikërisht nga bashkimi me Kishën e me Papatin gjithë forcën e dëshmisë së
tyre”. Pikërisht fakti se qenë dëshmitarë të thjeshtë të Krishtit, përpara
se të paraqiteshin si mësues të Ungjillit, i bindi shumë njerëz të bashkoheshin me
Kishën. Madje - vijoi Benedikti XVI – përshpirtëria, humaniteti e thjeshtësia e thellë
e mësimit të tyre të krishterë, bazuar mbi shembuj konkretë, që kuptoheshin me lehtësi,
nxitën lindjen e shoqatave të besimtarëve shekullarë, të cilët u bashkuan në atë,
që u thirr ‘i Treti Urdhër’, duke dashur të jetonin sipas përshpirtërisë së Françeskut
e të Domenikut: “Me fjalë të tjera, propozimi i shenjtërisë shekullare
ia fitoi zemrën shumë njerëzve. Siç kujtoi Koncili II i Vatikanit, thirrja për shenjtëri
nuk u përket vetëm disave, por është universale. Në të gjitha mënyrat e jetesës, sipas
kërkesave të tyre të posaçme, gjindet mundësia për ta jetuar Ungjillin. Edhe sot çdo
i besimtar duhet të përpiqet ta jetojë plotësisht jetën e krishterë, pavarësisht nga
mënyra e jetesës, së cilës i përket”. E më pas, Papa vërejti: “Edhe
sot, ndonëse duke jetuar në një shoqëri ku shpesh vlen më shumë ‘të kesh’ se sa ‘të
jesh’, vërehet se bota është tejet e ndjeshme përballë shembujve të varfërisë e të
solidaritetit, që japin besimtarët e guximshëm. As sot nuk mungojnë nisma të tilla:
e tregojnë lëvizjet, që nisen vërtet nga risia e Ungjillit dhe që e jetojnë plotësisht
në të sotmen, duke e lëshuar veten në dorë të Zotit, për t’i shërbyer të afërmit.
Mësimi, i cili nuk duhet harruar kurrë në veprimtarinë për përhapjen e Ungjillit,
është ky: të jetohet më parë, ajo që predikohet, për të qenë pasqyrë e mëshirës hyjnore”. Zelli,
strategjia baritore, gjallëria misionare i nxiti disa françeskanë e domenikanë të
shkonin deri në Afrikën jugore, në Lindjen e Mesme, në Evropën veriore, me një fjalë,
deri në skajet më të largëta të tokës. Këto ishin Urdhërat e Lypësve. Por e reja,
që sollën e që la gjurmë të pashlyeshme edhe në jetën civile të kohës, është se prodhuan
– përfundoi Papa – majat e mendimit teologjik e shpirtëror. Shën Toma e Shën Bonaventura
janë shembujt më të shkëlqyer të këtyre majave: “Edhe sot ekziston një e
vërtetë, e thënë me dashuri; dashuri intelektuale, që duhet ushtruar, për të ndriçuar
mendjet e për ta lidhur ngushtë fenë me kulturën. Impenjimi i përhapur nga Françeskanët
e nga Domenikanët në universitetet mesjetare, është një ftesë, të dashur besimtarë,
për të qenë të pranishëm në vendet e përpunimit të dijes e për të propozuar, me respekt
e bindje, dritën e Ungjillit për çështjet themelore, që kanë të bëjnë me njeriun,
dinjitetin e tij e fatin e tij të amshuar”.Në çastine përshëndetjeve,
duke folur në gjuhën polake, Benedikti XVI ia besoi lutjes së shtegtarëve të gjithë
meshtarët. Duke marrë pjesë në Meshën e së dielës – u tha Papa – lutuni për përsosurinë
e jetës së tyre dhe besnikërinë në mision. Më pas Benedikti XVI përshëndeti asistentët
kishtarë të Unitalsi-t, që këto ditë marrin pjesë në takimin e tyre të përvitshëm.
Uroj që ky takim i rëndësishëm – tha në përfundim Ati i Shenjtë – të jetë për të gjithë
rast i përshtatshëm për gjallërimin e zellit apostolik e të shërbimit gjithnjë më
bujar ndaj vëllezërve.