Audiencja ogólna: średniowieczna odnowa Kościoła przez franciszkanów i dominikanów

Dzisiejszą katechezę Benedykt XVI poświęcił odnowie Kościoła przeprowadzonej w XIII w. przez nowe zakony żebracze, mianowicie franciszkanów i dominikanów. Na wstępie Papież wyznał, że to właśnie poznaniu możliwych dróg odnowy służą również jego aktualne katechezy. Poznając bowiem historię chrześcijaństwa, widzimy, jak się ono rozwijało i jak może być odnowione – powiedział Benedykt XVI.

„Historia pokazuje, że prawdziwymi reformatorami życia Kościoła i społeczeństwa są święci – mówił Papież. – Mistrzowie słowa i świadkowie, potrafią przeprowadzić trwałą i głęboką odnowę, ponieważ oni sami zostali dogłębnie odnowieni i pozostają w kontakcie z tym, co jest prawdziwą nowością, a mianowicie z obecnością Boga w świecie. Pocieszające jest to, że w każdym pokoleniu rodzą się nowi święci i kreatywność odnowy towarzyszy stale dziejom Kościoła pośrodku różnych smutków i negatywnych aspektów historii” – powiedział Ojciec Święty.

Benedykt XVI zauważył, że święci Dominik i Franciszek potrafili właściwie odczytać wyzwania, przed którymi stał wówczas Kościół. Jednym z nich były nowe ruchy wiernych, którzy chcieli żyć prawdziwie po chrześcijańsku, ostatecznie jednak kończyli poza wspólnotą Kościoła. Otwarcie sprzeciwiali się oni Kościołowi obfitującemu w piękno i dobra, który rozwinął się m.in. dzięki rozkwitowi monastycyzmu. Przypominali, że Chrystus narodził się w ubóstwie i dlatego również chrześcijanie powinni być ubodzy. Pragnienie życia po chrześcijańsku doprowadziło ich do konfliktu z Kościołem realnym. Ostatecznie sięgnęli też po dawne herezje, jak pogarda dla świata materialnego, zanegowanie wolnej woli czy dualizm. Cieszyli się dużą popularnością, ponieważ piętnowali też rzeczywiste uchybienia ludzi Kościoła.

„Franciszkanie i dominikanie idąc za przykładem swych założycieli pokazali natomiast, że można żyć ubóstwem ewangelicznym, nie separując się jednak od Kościoła – zauważył Papież. – Bo Kościół pozostaje miejscem, w którym urzeczywistnia się Ewangelię. Co więcej, to właśnie z głębokiej więzi z Kościołem i z papiestwem św. Franciszek i św. Dominik czerpali siłę swego świadectwa. Członkowie tych zakonów nie tylko wyrzekali się dóbr osobistych, tak jak to robili do tej pory mnisi, ale nie chcieli również, by ich wspólnoty stawały się właścicielami ziem i nieruchomości. W ten sposób pragnęli dać świadectwo radykalnej prostoty, solidarności z ubogimi, zaufania do Opatrzności, ufnego zdania się w Boże ręce” – powiedział Ojciec Święty.

Innym wyzwaniem tamtych czasów, na które potrafiły odpowiedzieć nowe zakony, był wzrost zainteresowania życiem duchowym. Dominikanie i franciszkanie okazali się głównymi duszpasterzami średniowiecznych społeczeństw, zwłaszcza w miastach. Byli gorliwymi kaznodziejami, jak św. Antoni z Padwy, a także cenionymi spowiednikami. Drogę do świętości otworzyli również przed świeckimi, tworząc dla nich tak zwane trzecie zakony. Przeniknęli w końcu do kultury i na powstające wówczas uniwersytety. To właśnie oni, jak Tomasz z Akwinu czy Bonawentura, tworzyli teologię scholastyczną – zauważył Papież.

Po katechezie Benedykt XVI pozdrowił w różnych językach przybyłych do Auli Pawła VI wiernych.

Słuchaj papieskich pozdrowień po polsku:

„Witam serdecznie uczestniczących w tej audiencji Polaków. Siostry i bracia w okresie zwykłym, rozpoczętym w liturgii, kontynuując idee Roku Kapłańskiego, waszej szczególnej modlitwie polecam wszystkich kapłanów. Biorąc udział w niedzielnej Eucharystii, upraszajcie moralną doskonałość ich życia i wierność apostolskiej posłudze. Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus”.

Po audiencji w jednej z sal przylegających do Auli Pawła VI Benedykt XVI spotkał się Susanną Maiolo, która targnęła się na Papieża w czasie ostatniej Pasterki. 25-letania kobieta przeprosiła za swoje zachowanie. Benedykt XVI zapewnił ją o swym przebaczeniu i szczerym zatroskaniu jej sytuacją. Życzył jej także powrotu do zdrowia. W spotkaniu uczestniczyli również jej krewni. Jak poinformował watykański rzecznik prasowy ks. Federico Lombardi SJ, sprawa Sussany Maiolo będzie kontynuowana i rozstrzygnięta przez sąd Państwa Watykańskiego.

kb/ rv