Kardinali Bertone në Universitetin Evropian në Romë flet për etikën e kufijve në ekonomi.
(25.11.2009 RV)“Drejt një humanizmi të ri” ishte tema e Lectio magistralis,
që mbajti dje sekretari i Shtetit të Vatikanit, kardinali Tarçizio Bertone, për të
përuruar Vitin akademik të Universitetit Evropian në Romë, hapur më 2005, ku studentët
diplomohen në katër disiplina shkencore: drejtësi, ekonomi, shkenca historike e shkenca
teknike. Ceremoninë e rastit, hapur nga rektori i Universitetit, Atë Paolo Skarafoni,
e mbylli ministri italian i ekonomisë, Xhulio Tremonti, i cili foli për ’Botën pas
krizës”.
A është e mundur të flitet sot për një humanizëm të ri, që ta rivendosë
njeriun, dinjitetin e përgjegjësinë e tij, në qendër të jetës? Këtë pyetje bëri kardinali
Bertone, për të sintetizuar, më pas, historinë ekonomike të Evropës, në dritën e
Encilikës së Benediktit XVI ‘Caritas in Veritate’. Sot – vërejti Hirësia e Tij – jemi
përballë një kalimi epokal rrënjësor, jo vetëm për Evropën, por për mbarë familjen
njerëzore, që karakterizohet nga globalizimi, liberalizimi, finaciarizimi, teknologjitë
e reja, emigrimet globale, pabarazia shoqërore, konfliktet identitare, rreziqet ambientale”.
Kriza financiare – shpjegoi kardinali Bertone – e bën edhe më urgjente kërkesën për
një humanizëm global, në një kohë kur drejtpeshimet strukturore në ekonominë botërore
u lëkundën ndjeshëm. E kjo lëkundje vuri në dukje mungesën e bazave etike të financës,
e cila nuk është më mjet për të favorizuar ekonominë reale, mirëqenien dhe zhvillimin
e përditshëm. Kërkesa këmbëngulëse e vendeve perëndimore, duke nisur nga gjysma e
viteve ’70, për rezultate financiare gjithnjë më të shkëlqyera, u pasqyrua në të gjithë
sistemin ekonomik, duke u bërë model i mirëfilltë kulturor e duke rrënjosur në popull
idenë e ‘ethosit të rendimentit’ si kriter i fundit i gjykimit e i përligjjes së realitetit
ekonomik. Mjeti u shndërrua në qëllim. E kështu gjithçka u përmbys. Nisen përpjekjet
e njerëzve për t’u bërë të pasur pa kufi. Gjithnjë më të pasur. E me to, edhe synimi
i rritjes së pakufizuar të fitimit. Kjo është logjika shkatrrimtare e kapërcimit
të të gjitha kufijve. Por kapërcimi i kufijve çon në humbje, në një fund pa kuptim.
Prandaj, një situate të tillë ekonomike e financiare duhet t’i kundërvëmë etikën e
kufijve, rikthimin e moralit, që quhet ndryshe – përfundoi kardinali Bertone – përgjegjësi
e njeriut, para se e qeverive, për të tjerët e për dinjitetin e tyre.