Apostoł pojednania - listopadowe „Miejsca Święte”

Każdy widział, zatrzymując się przed przejazdem kolejowym, krzyż św. Andrzeja w kształcie litery „X”. Krzyż ten ostrzega nas przed niebezpieczeństwem miejsca, jakim jest skrzyżowanie drogi z torami kolejowymi. Ale czy tylko? Czym w istocie jest ten szczególny znak?

Odpowiada na to pytanie listopadowy numer „Miejsc Świętych” poświęcony w całości św. Andrzejowi Apostołowi - jego życiu, wędrówkom, pracy apostolskiej, wreszcie - męczeńskiej śmierci.

Z „Miejscami Świętymi” odbywamy wirtualną podróż po miejscach związanych z kultem Świętego. To m.in.: Amalfi, Patras, Watykan, ale także warszawski kościół środowisk twórczych z relikwiami Św. Andrzeja.

Szczególny charakter kultu Św. Andrzeja pojawia się tam, gdzie stykają się drogi katolików i wyznawców prawosławia. Z tego względu jest świętym Wschodu i Zachodu, patronem pojednania, często – zwłaszcza w przeszłości - obarczonego nieporozumieniami, ale też odwołującego się do wspólnego źródła.

Stąd w prawosławiu Andrzej uznawany jest za najważniejszą postać wśród apostołów. Należy do nielicznego grona uczniów Chrystusa, których ikonografia ukształtowała się już w sztuce wczesnochrześcijańskiej. Do sztuki wschodniej z Zachodu przeniknął najstarszy atrybut św. Andrzeja: krzyż w kształcie litery „X”, na którym apostoł miał według tradycji ponieść męczeńską śmierć. W „Miejscach Świętych” prezentujemy unikalne fotografie licznych szerzej nieznanych przedstawień apostoła, jak na przykład tryptyk Matii Pretiego z Bazyliki Sant’Andrea della Valle w Rzymie przestawiający sceny ukrzyżowania św. Andrzeja Apostoła, czy wieńcząca relikwiarz apostoła barokowa figura św. Andrzeja z krzyżem ufundowana przez prymasa Radziejowskiego do katedry we Fromborku.

Poczesne miejsce w miesięczniku zajmuje także prezentacja osoby Świętego. Przypomnijmy, że był on pierwszym apostołem powołanym do pójścia za Jezusem i to on, mimo że św. Piotr otrzymał apostolski prymat, przyprowadził do Mistrza swojego starszego brata Szymona Piotra (por. J 1,40-42). Właśnie z tego względu liturgia Kościoła bizantyjskiego obdarzyła Andrzeja przydomkiem „pierwszy wezwany”, a ze względu na braterskie więzi między Piotrem i Andrzejem Kościół Rzymu i Kościół Konstantynopola czują się kościołami siostrzanymi. W celu podkreślenia tej więzi papież Paweł VI zwrócił w 1964 roku cenną relikwię czaszki św. Andrzeja, przechowywaną do tego czasu w bazylice watykańskiej, prawosławnemu biskupowi metropolicie miasta Patras w Grecji, gdzie apostoł został ukrzyżowany.

Zapraszamy do lektury listopadowego numeru „Miejsc Świętych” przybliżających postać św. Andrzeja Apostoła.

Julia M. Jaskólska/ rv