Từ thế kỷ thừ IV, các giáo hội Đông phương đã dành chúa nhựt sau
lễ Chúa Thánh Thần Hiện xuống để mừng tất cả các thánh tử đạo,
ra như để chúc tụng Thiên Chúa vì hồng ân mà Thánh Linh đã ban
cho Giáo hội qua những kẻ đã làm chứng cho Tin mừng. Lễ này được
du nhập sang các Giáo hội Tây phương, đặc biệt kể từ
khi đức thánh cha Bonifaxiô IV cung hiến ngôi đền Pantheon, kính
các thần linh của các dân tộc thuộc lãnh thổ đế quốc Rôma, cho
Đức Maria nữ vương các thánh tử đạo. Biến cố này
diễn ra cách đây 1400 năm, vào ngày 13 tháng 5 năm 609. Về
sau lễ này được dời sang ngày 1 tháng 11 có lẽ do ảnh hưởng
của đan sĩ Alcuinô, người Anh, và được mở rộng
cho toàn thể các thánh. Phụng vụ lễ các thánh không chỉ nhắc nhớ tất cả tín hữu về
ơn gọi nên thánh, nhưng còn tuyên xưng sự thông
hiệp giữa các thánh, theo đó, các thánh trên trời chuyển cầu cho những
tín hữu trên trần gian bằng gương lành và lời cầu nguyện; và các tín
hữu lữ hành cũng hiệp thông với các người qua đời trong
lời cầu nguyện và hành vi đức ái, đồng thời nuôi
dưỡng niềm hy vọng sẽ được cùng nhau chia sẻ hạnh phúc trong
nhà Cha. Bài huấn dụ của Đức Thánh Cha trước khi
đọc kinh Truyền tin trưa chúa nhựt hôm qua đã ôn
lại đạo lý căn bản đó. Sau khi ban phép lành Toà
thánh, ngài nhắc đến kỷ niệm 10 năm ký kết Tuyên
ngôn giữa Giáo hội Công giáo và Liên đoàn Luther về ơn công chính
hoá, đánh dấu một chặng quan trọng trong nỗ lực đối thoại
đại kết. Sau đây là nguyên văn bài huấn dụ
Anh chị
em thân mến
Chúa nhựt hôm nay trùng hợp với lễ kính Tất cả các thánh. Lễ này
mời gọi Hội thánh lữ hành trên trần thế hãy nếm hưởng lễ hội trường cửu của cộng đoàn
thiên quốc, và hâm nóng niềm hy vọng vào cuộc sống bất diệt. Năm nay là kỷ niệm 1400
năm đền thờ Pantheon, vốn là một trong những di tích cổ điển và thời danh nhất của
đế quốc Rôma, được dành làm nơi thờ tự Kitô giáo và được cung hiến cho đức Trinh
nữ Maria và các thánh tử đạo, dưới tước hiệu “Sancta Maria ad Martyres”. Như vậy ngôi
đền dâng các thần linh ngoại giáo trở thành nơi kính nhớ những kẻ được sách Khải huyền
mệnh danh như là “đến từ cảnh gian truân cùng khổ và đã giặt tấm áo của mình được
nên trong trắng trong máu của Con Chiên” (Kh 7,14). Về sau, việc mừng kính các thánh
tử đạo được mở rộng đến tất cả các thánh, “một đoàn người đông đảo không thể nào đếm
xuể, thuộc mọi dân mọi nước, mọi chủng tộc và ngôn ngữ” (Kh 7,9), như thánh Gioan
đã mô tả. Trong năm dành cho các linh mục, tôi muốn nhắc nhớ cách riêng các thánh
linh mục, gồm những vị đã được tôn phong và được giới thiệu làm mẫu gương cho các
nhân đức tâm linh và mục vụ, cũng như những vị (với con số đông gấp bội) mà duy chỉ
một mình Chúa biết. Mỗi người trong chúng ta còn lưu giữ hình ảnh của vài linh mục
đã từng giúp đỡ chúng ta được lớn lên trong đức tin, và cho chúng ta được cảm thấy
sự gần gũi của Thiên Chúa nhân lành.
Ngày mai được dành để Kính nhớ tất cả
các tín hữu đã qua đời. Tôi muốn mời anh chị em hãy sống cơ hội này với tinh thần
đích thực của Kitô giáo, nghĩa là trong ánh sáng phát xuât từ Mầu nhiệm Vượt qua.
Đức Kitô đã chết và sống lại; Người đã mở lối vào nhà Cha, vào Vương quốc sự sống
và bình an. Ai đi theo đức Giêsu ở đời này thì được Người tiếp đón vào nơi mà Người
đã đi trước. Vì thế khi chúng ta đi viếng thăm nghĩa trang, chúng ta hãy nhớ rằng,
trong các ngôi mộ, chỉ còn các thi hài của những người thân đang chờ đợi ngày phục
sinh. Linh hồn của họ, như Kinh thánh đã nói, đang “nằm trong tay của Chúa” (Kn 3,1).
Bởi vậy cách thức thích hợp nhất và hữu hiệu nhất để tôn kính họ là cầu nguyện cho
họ, dâng hiến các hành vi nhân đức tin cậy mến để cầu cho họ. Kết hiệp với hy lễ
Thánh Thể, chúng ta có thể chuyển cầu cho họ được cứu rỗi, và được hưởng sự thông
hiệp sung mãn với Chúa, đang khi trông đợi sẽ được xum họp với nhau để vui hưởng mãi
mãi Đấng là Tinh Yêu đã dựng nên ta và cứu chuộc ta.
Các bạn thân mến, sự hiệp
thông các thánh quả là đẹp và an ủi biết mấy. Đó là một thực tại mang lại một chiều
kích mới mẻ cho cuộc đời chúng ta. Chúng ta không bị bỏ rơi một mình. Chúng ta họp
thành một đoàn ngũ tinh thần dựa trên tình liên đới khăng khít: điều lành mà mỗi người
thực hiện thì mang lại ích lợi cho tất cả mọi người, và đối lại, hạnh phúc chung của
mọi người thì phản chiếu ở nơi từng người. Đó là một mầu nhiệm mà chúng ta đã cảm
nghiệm phần nào ở trên đời này, trong gia đình, trong tình bằng hữu, đặc biệt là trong
cộng đoàn tinh thần của Giáo hội. Xin Mẹ Maria rất thánh giúp chúng ta bước đi mau
lẹ trong đường thánh thiện và tỏ ra là Mẹ từ bi đối với các linh hồn của những kẻ
qua đời.