Thánh lễ bế mạc Khóa họp Thượng hội đồng giám mục về châu Phu
Sau ba tuần làm việc, khóa họp lần thứ hai của Thượng hội
đồng Giám mục bàn về Phi châu đã kết thúc với Thánh Lễ lúc 10
giờ sáng chúa nhật tại đền thánh Phêrô. Cũng như vào dịp
khai mạc, đồng tế với đức thánh cha là toàn thể 239 nghị
phụ (gồm 33 hồng y, 3 giáo chủ Đông phương, 75 tổng giám mục, 120 giám
mục, 8 linh mục), cộng thêm 55 nhân viên của Văn phòng Tổng thư
ký. Các ngài đã nhận được áo lễ và dây stola
như món quà lưu niệm. Có một sự khác biệt về phía ca đoàn:
vào ngày khai mạc là cộng đoàn liên tu sĩ nước Congo, còn vào
ngày bế mạc là cộng đoàn liên tu sĩ Nigeria đảm nhiệm; đây là
hai nước Phi châu với số sinh viên đông nhất theo học tại Rôma.
Thánh lễ kéo dài cho đến 11 giờ 45 phút, rồi tất cả các vị đồng
tế đã tiến ra trước tiền đường của
đền thờ, để dự buổi đọc kinh kính Đức
Mẹ. Trong bài huấn dụ dẫn nhập đức Bênêđictô XVI đã giới
thiệu những công việc của Thượng hội đồng như sau:
Anh
chị em thân mến
Khóa họp đặc biệt lần thứ hai của Thượng hội đồng Giám mục
về Phi châu vừa kết thúc với Thánh lễ tại đền thánh Phêrô. Ba tuần lễ cầu nguyện và
lắng nghe để nhận định điều gì Chúa Thánh Thần ngày hôm nay muốn nói với Hội thánh
đang sống tại châu Phi, và đồng thời cho toàn thể Hội thánh. Các nghị phụ, đến từ
các quốc gia châu Phi, đã trình bày thực trạng phong phú của các giáo hội địa phương.
Chúng tôi đã cùng nhau chia sẻ những niềm vui của các ngài vì các cộng đoàn Kitô hữu
năng động đang tiếp tục tăng gia về lượng và về phẩm. Chúng tôi đã tạ ơn Thiên Chúa
vì niềm hăng say truyền giáo đã tìm được mảnh đất trù phú ở nhiều giáo phận và được
biểu lộ qua việc phái cử các thừa sai sang các nước khác của châu Phi và sang các
đại lục khác. Các nghị phụ đã quan tâm đặc biệt đến gia đình, là một tế bào nòng cốt
của xã hội tại châu Phi, nhưng hiện nay đang bị đe doạ bởi những trào lưu ý thức hệ
bắt nguồn từ các đại lục khác. Rồi còn phải nói chi đến giới trẻ bị đe doạ bởi áp
lực đó, bị ảnh hưởng của những khuôn mẫu tư duy và hành động trái ngược với những
giá trị nhân bản và Kitô giáo của các dân tộc châu Phi? Dĩ nhiên là trong khóa họp
người ta cũng nói đến những vấn đề hiện tại của châu Phi, và sự cần thiết của việc
hòa giải, công lý và hòa bình. Giáo hội muốn đáp ứng điều đó bằng các trưng bày lại
việc loan báo Tin mừng và hoạt động để thăng tiến nhân sinh, với một nhiệt khí mới.
Được thôi thúc nhờ Lời của Chúa và Mình Thánh Chúa, Giáo hội cố gắng làm sao để cho
đừng ai phải thiếu điều cần thiết để sinh sống, và để cho tất cả được sống xứng với
phẩm giá con người.
Nhắc lại chuyến thăm viếng nước Camerun và nước Angola
vào hồi tháng ba vừa rồi, với mục tiêu là khai mào công cuộc chuẩn bị trực tiếp của
Khóa họp lần thứ hai về châu Phi, hôm nay tôi muốn ngỏ lời với tất cả các dân tộc
châu Phi, cách riêng với những ai chia sẻ đức tin Kitô giáo, để trao cho họ sứ điệp
kết thúc của Thượng hội đồng. Đây là một sứ điệp gửi đi từ Rôma, tòa của vị kế nhiệm
thánh Phêrô, chủ toạ cộng đoàn Hội thánh toàn thế giới, nhưng theo một nghĩa cũng
đúng không kém, nó bắt nguồn từ châu Phi, mang theo vẻ phong phú của một biến cố của
tình hiệp thông sâu xa trong Chúa Thánh Thần. Thưa các anh chị em thân mến từ Phi
châu đang nghe tôi nói, tôi xin gửi gắm cho lời cầu nguyện của anh chị em những hoa
trái của công việc các nghị phụ, và tôi xin dùng lời Chúa để khuyến khích anh chị
em rằng: anh chị em hãy là muối và ánh sáng cho đất nước châu Phi thân yêu.
Vào
lúc bế mạc Thượng hội đồng này, tôi muốn nhắc nhở rằng vào năm tới sẽ có một khóa
họp đặc biệt bàn về miền Trung đông. Nhân chuyến viếng thăm nước Chypre, tôi sẽ hân
hạnh trao Tài liệu làm việc của khóa họp này. Chúng ta hãy tạ ơn Chúa là Đấng không
ngừng xây dựng Hội thánh của Người trong tình thông hiệp, và chúng ta hãy tin tưởng
khẩn xin Đức Trinh nữ Maria là mẹ chuyển cầu cho chúng ta.
Sau khi ban phép
lành Tòa thánh, Đức Thánh Cha đã thêm những lời chào các phái đoàn hành hương bằng
các tiếng Pháp, Anh, Đức, Tây ban nha, Bồ đào nha, Ba lan.
Trở lại với Thánh
lễ cử hành lúc 10 giờ sáng, đức Bênêđictô XVI đã dựa theo các bài đọc Sách Thánh của
chúa nhựt XXX Mùa Thường niên, để gửi đến sứ điệp hy vọng cho châu Phi. Thực vậy,
bài đọc thứ nhất được trích trong phần được mệnh danh là “sách An ủi” của ông Giêrêmia,
để phấn khích nhân dân Israel đang lâm cảnh thất trận và lưu đày. Ngôn sứ nhắc nhở
đồng bào rằng Thiên Chúa xưa kia đã giải thoát dân tộc khỏi cảnh nô lệ bên Ai cập
thì cũng sẽ tiếp tục bày tỏ tình thương, cứu vớt những người đang lâm cảnh lầm than.
Thực vậy, trải qua dòng lịch sử, Thiên Chúa không ngừng đến bên cạnh những người khao
khát tự do, công lý và hoà bình. Bài Tin mừng thuật lại việc Chúa Giêsu chữa lành
một người mù ở cửa thành Giêricô đã chứng tỏ điều đó. Chúa Giêsu đã đến gần anh ta
khi Người lên đường về Giêrusalem, nơi mà mình sẽ hoàn tất công trình cứu độ. Người
đã gặp anh ta trên đường đi của mình, con đường dẫn đến giải thoát. Người đã hỏi anh
ta: “anh muốn tôi làm gì cho anh?”. Người muốn mang lại ánh sáng cho anh, nhưng Người
muốn cho anh bày tỏ lòng tin và yêu mến. Người muốn cho anh ta chỗi dậy, can đảm yêu
cầu điều cần thiết cho phẩm giá của mình. Người đã chữa lành cho anh, theo như nguyện
vọng của anh: “Này anh, hãy lên đường, lòng tin của anh đã cứu anh”. Chúng ta cũng
có thể áp dụng điều này cho các dân tộc châu Phi: nhờ lòng tin vào Chúa Giêsu là ánh
sáng, các tín hữu lấy can đảm để làm chứng cho hoà giải, công lý và hoà bình, trở
nên muối và ánh sáng cho xã hội.
Bài đọc thứ hai nói đến Chúa Kitô là Thượng
tế. Tác giả của thư gửi Hipri nêu bật đặc trưng của Chúa Kitô ở chỗ Người biết cảm
thông với nỗi khổ của anh em đồng loại. Đức Kitô đã mở ra một viễn tượng mới về chức
vụ tư tế: một chức vụ không đặt ưu tiên vào việc tế tự nhưng là vào việc phục vụ.
Hội thánh được mời gọi tiếp tục con đường đó. Công tác truyền giáo của Hội thánh luôn
đi kèm với việc thăng tiến con người. Đó là một hình thức tư tế của Kitô giáo: nhờ
tình yêu, Hội thánh tìm hết mọi hình thức để cổ động cuộc phát triển toàn diện cho
con người: không những giúp cho họ vượt qua cảnh nghèo đói bệnh tật, nhưng còn giúp
cho họ phát triển các giá trị tinh thần thuộc văn hoá của họ.
Trong phần kết
luận, đức thánh cha đã trích dẫn những lời của sứ điệp bế mạc Thượng hội đồng để khuyến
khích các giáo hội châu Phi hãy can đảm, đứng dậy và lên đường, nhờ sức mạnh của Chúa
Thánh Thần. Công tác truyền giản Tin mừng thật là khẩn trương để thiết lập những mối
quan hệ hòa giải, công lý, hoà bình trong xã hội. Ước mong rằng Giáo hội sẽ mang Chúa
Kitô đến với mọi người, mang lại cho họ sự sống xứng hợp với phẩm giá của họ, sao
cho không còn ai phải chịu cảnh đói khổ nữa.