Październikowy Przegląd Powszechny podejmuje temat młodości. W numerze oddajemy głos
młodym. W rozmowie z redakcją studenci mówią o współczesnym ideale młodości, poczuciu
wewnętrznej autonomii, rozumieniu własnej tożsamości oraz różnicach międzypokoleniowych.
Niektóre
wątki tej dyskusji rozwijają kolejne artykuły numeru. Ewa Marciniak, wicedyrektor
Instytutu Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego zastanawia się – jak się rodzi
obywatel, czyli – jak kształtuje się świadomość obywatelska młodego pokolenia Polaków.
Studenci mówią, że wymagania wobec młodego człowieka są dziś sprzeczne. Młodzi stają
przed wieloma dylematami, choćby pogodzenia studiów z pracą. Ewa Marciniak kładzie
nacisk na zaangażowanie obywatelskie. Jej zdaniem system demokratyczny wspiera obywatelską
aktywność, są inicjatywy i programy zachęcające młodzież do uczestnictwa w życiu państwa.
Ale socjalizacja w rodzinie i szkole wydaje się nie wspierać, a nawet utrudniać budowanie
świadomości obywatelskiej.
Młodość to także okres buntu – przeciw zastanemu
światu oraz przeciw autorytetom. Jacek Głażewski z Instytutu Literatury Polskiej Uniwersytetu
Warszawskiego zastanawia się nad przygotowaniem studenta do wyrażenia buntu. Według
niego potrzeba zbuntowania się często nie znajduje współcześnie spójnych form wyrazu.
Przede wszystkim zaś brak jej intelektualnego zaplecza. A taka kontestacja pozbawiona
podstaw ideowych staje się pustym gestem, wyczerpuje się w samym akcie negacji.
Na
marginesie artykułów o młodości zwracamy uwagę na kwestię zaufania. Pisze o nim ks.
Krzysztof Zdziarski. Piszemy też o roli szkoły w kształtowaniu człowieka, zdaniem
autora, na szkole spoczywa szczególne zobowiązanie, ponieważ kształtuje się w niej
wzorzec kultury zaufania.
Jezuita, o. Klaus Mertes rozpatruje zagadnienie
specyficznej kategorii szkół, jaką są szkoły kościelne. Szkoły kościelne otwarte są
na pluralizm i sekularyzację. „Otwarte” nie oznacza porzucenia wyznaniowej jednoznaczności.
Przeciwnie: szansą szkoły kościelnej jest możność spotkania członków zeświecczonego
i pluralistycznego społeczeństwa, szukających odpowiedzi na pytania „o dobre życie”,
przy zachowaniu wyrazistej tożsamości wyznaniowej.
Młodość kojarzy się przede
wszystkim ze zdrowiem. O kondycji młodego człowieka pisze Paweł Januszewicz. Autor
przyznaje, że między 25 a 35 rokiem życia jesteśmy zdrowi, mamy szczytowe osiągnięcia
sportowe, najżywszą aktywność intelektualną, zakładamy rodziny lub rozwijamy indywidualizm.
Jednak przestrzega: szybkie tempo życia, brak hamujących sygnałów ze strony biologicznie
prawie doskonałego młodego organizmu usuwa chwile refleksji nad przyszłością.
W
październikowym Przeglądzie Powszechnym ponownie dyskutujemy tematy, którymi żyje
światowa prasa. Jerzy Maria Nowak, dyplomata, były ambasador Polski przy NATO pisze
o ewolucji kultury strategicznej Paktu. Zauważa, że europejska kultura obronna nie
nabrała jeszcze w pełni zdecydowanego i jasnego kształtu. NATO ewoluować będzie jego
zdaniem w kierunku bardziej globalnej organizacji dostosowanej do nowych wyzwań i
zachowującej zdolności zarówno do ekspedycyjnej, jak i terytorialnej obrony oraz do
organizowania efektywnych misji stabilizujących.
Historia – w Przeglądzie
Powszechnym domena Jerzego Gaula – to w bieżącym numerze sprawa swego rodzaju „lustracji”
jezuitów galicyjskich w latach I wojny światowej. Otóż podziały polityczne okresu
zaborów i I wojny światowej nie ominęły zakonu jezuitów. Narzędziem sporu stał się
w końcu także donos.
W październikowym numerze również Andrzej Osiński wspomina
o Tadeuszu Brzozowskim. Pojawi się też rozmowa z Jackiem Trznadlem, poetą, krytykiem
literackim, badaczem i wydawcą twórczości Bolesława Leśmiana.