Giáo Hội Công Giáo Nam Hàn dấn thân cho công lý và nhân quyền
Phỏng vấn Linh Mục Michael Chang Jun Lee, Giám đốc Caritas
Nam Hàn về các dấn thân của Giáo Hội Công Giáo trong việc bệnh vực công lý và trợ
giúp bác ái xã hội
Trong số các nước Á châu có nền kinh tế phồn thịnh hiện
nay ngoài Trung Quốc, Ấn Độ và Nhật Bản phải kể tới Đại Hàn. Đại Hàn đã có môt lịch
sử truyền giáo đặc biệt có một không hai trên thế giới. Các người thành lập Giáo Hội
đã không phải là các thừa sai Tây Âu, mà là chính các giáo dân bản xứ.
Vào
năm 1631 bên Đại Hàn nảy sinh ra một phong trào trí thức ưu tú. Một vài thành phần
trí thức này đã có nhiều dịp viếng thăm Bắc Kinh trong tư cách là sứ bộ, vì hồi đó
Đại Hàn là chư hầu của Trung Hoa. Khi đi sứ bên Bắc Kinh, các nhà trí thức Đại Hàn
cũng đã có dịp tiếp xúc với một số tu sĩ dòng Tên lui tới triều đình Trung Hoa. Từ
đó họ biết Kitô giáo và nhận thấy nơi giáo đoàn công giáo Trung Hoa các yếu tố tinh
thần và văn hóa có thể hội nhập một cách hài hòa với các quan niệm tân khổng giáo.
Họ xin học đạo, theo đạo và khi trở về nước họ truyền đạo cho các người đồng hương.
Năm 1783 một nhà trí thức thuộc phong trào này đã được thụ phong linh mục tại Bắc
Kinh: đó là cha Sung Heun Lee. Khi các thừa sai Pháp đặt chân lên đất Đại Hàn năm
1784, các vị đã tìm thấy một giáo đoàn rất sinh động với khoảng 20.000 tín hữu. Năm
1866 hoàng thân Dewongun thuộc triều đại Chosun đã ra lệnh bách hại các tín hữu khốc
liệt đến độ khiến cho Giáo Hội Đại Hàn mất đi phân nửa số tín hữu đã có, và triệt
tiêu cộng đoàn do các thừa sai thành lập. Nó đã chỉ tái sinh, khi quân Pháp dùng súng
đạn uy hiếp giới lãnh đạo Đại Hàn, và vào thế kỷ XIX số tín hữu được rửa tội đã lên
tới 40.000 người.
Trong lịch sử của mình Đại Hàn đã từng bị Trung Hoa và Nhật
Bản đô hộ. Trong các năm từ 1950 tới 1953 nội chiến bùng nổ và kết thúc với việc chia
đôi đất nước thành Bắc Hàn theo chế độ cộng sản và Nam Hàn theo chế độ dân chủ tự
do. Chính sách tiêu diệt tôn giáo của nhà nước cộng sản Bắc Hàn đã khiến cho Giáo
Hội tại đây hầu như biến mất. Vào cuối thế chiến thứ II giáo đoàn công giáo Bắc Hàn
có hơn 30.000 tín hữu. Nhưng sau cuộc Nam Bắc phân tranh một phần chạy trốn xuống
miền Nam, phần khác bị tù đầy trong các trại lao động hay bị giết chết. Ngày nay không
ai biết rõ còn tất cả bao nhiêu tín hữu, có lẽ khoảng 3.000 người, nhưng không có
linh mục thường trú.
Trong khi Giáo Hội Nam Hàn phát triển rất mạnh và hiện
chiếm 11% trên tổng số 48,4 triệu dân. Hiện nay Nam Hàn đang tìm sự ổn định và thịnh
vượng cũng như một căn tính bao gồm những nét truyền thống và tân tiến, cởi mở và
độc lập.
Đức Cha Kang U Il, Giám Mục giáo phận Cheju kiêm Chủ tịch Hội Đồng
Giám Mục Nam Hàn, cho biết các giá trị của Khổng giáo như thảo kính cha mẹ, tôn trọng
người già trong truyền thống đại hàn không xung khắc với các giá trị của Giáo Hội
Công Giáo. Tuy trong các thập niên qua văn hóa và nền dân chủ tây âu đã ảnh hưởng
rất nhiều trên người dân Nam Hàn, nhưng không trở thành chướng ngại đối với việc theo
đạo. Bằng chứng là hiện nay có tới 30% người Nam Hàn là Kitô hữu. Đương kim tổng thống
Lee Myoung Bak là tín hữu tin lành trưởng lão. Trong khi cố tổng thống Kim Dae Jung,
người đã được giải thưởng Nobel Hòa Bình vì các dấn thân cho hòa bình và hòa giải
giữa hai miền Nam Bắc Hàn, là phật tử nhưng năm 1956 đã gia nhập công giáo. Ông được
coi như mẫu gương của hàng ngũ giáo dân dấn thân trong lãnh vực chính trị.
Trong số các nhân vật nổi bật của Giáo Hội Công Giáo Nam Hàn cũng phải kể đến Đức
Hồng Y Kim Sou Huan, Tổng Giám Mục thủ đô Seoul từ năm 1968 tới 1998, và mới qua đời
ngày 16-2-2009 thọ 86 tuổi. Đức Hồng Y đã là người cổ võ Giáo Hội dấn thân trong lãnh
vực xã hội. Giáo Hội Công Giáo Nam Hàn được như ngày nay cũng là nhờ công lao của
những vị lãnh đạo dấn thân này. Hiện nay Giáo Hội Công Giáo Nam Hàn có 5 triệu tín
hữu và là tôn giáo lớn thứ ba sau Phật giáo và Tin Lành. Giáo Hội Nam Hàn hiện có
5.000 linh mục, và vì có rất đông người trẻ xin gia nhập chủng viện nên hệ thống tuyển
chọn rất nghiêm ngặt.
Đức Hồng Y Nicholas Cheong Jin Suk, Tổng Giám Mục thủ
đô Seoul, nhấn mạnh rằng chỉ trong vòng 10 năm số tín hữu công giáo Nam Hàn từ 3 triệu
đã vọt lên 5 triệu. Và hiện nay Giáo Hội đang thực hiện chương trình ”Rao giảng Tin
Mừng 20-20”, để từ nay cho tới năm 2020 số tín hữu công giáo đạt 20% tổng số dân.
Đức Cha Kang U Il Chủ tịch Hội Đồng Giám Mục Nam Hàn cho biết Giáo Hội Công Giáo Nam
Hàn noi gương các thánh tử đạo, nên nhất quyết dấn thân bênh vực các quyền con người
và chống lại bất công. Các Giám Mục Nan Hàn đã không ngần ngại bênh vực tự do và nhân
quyền chống lại chế độ quân phiệt kéo dài cho tới năm 1993. Chuyến viếng thăm của
Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II hồi năm 1984 để tôn phong hiển thánh 103 vị tử đạo
Đại Hàn và Đại Hội Thánh Thể Quốc Tế lần thứ 44 hồi năm 1989, đã giúp đẩy mạnh phong
trào truyền giáo tại Nam Hàn.
Trong thời gian qua các phát triển kỹ nghệ đã
khiến cho khuynh hướng duy vật và cá nhân chủ nghĩa lan tràn, làm suy giảm ý thức
luân lý tôn trọng sự sống con người và môi sinh.
Và Giáo Hội lại nỗ lực cộng
tác với các tôn giáo khác mời gọi mọi người cùng nhau bảo vệ sự sống và môi sinh.
Sau đây chúng tôi xin gửi tới qúy vị và các bạn bài phỏng vấn Linh Mục Michael Chang
Jun Lee, Giám đốc Caritas Nam Hàn, về các dấn thân của Giáo Hội trong công tác trợ
giúp người nghèo, anh chị em di cư và bảo vệ môi sinh.
Hỏi: Thưa
cha Chang, Giáo Hội Công Giáo trợ giúp việc phát triển xã hội Đại
Hàn bằng các cách thế nào?
Đáp: Để hiểu cách thức Giáo Hội lựa
chọn trợ giúp việc phát triển xã hội Đại Hàn cần chú ý tới nhiều yếu tố như: sự tiến
triển từ xã hội nông nghiệp được tổ chức theo quan niệm của Khổng giáo sang xã hội
kinh tế, kỹ nghệ; các xung khắc bên trong và chế độ độc tài, sự căng thẳng giữa các
thế hệ già trẻ vv... Tất cả đều đã ảnh hưởng trên các lựa chọn của Giáo Hội. Và Giáo
Hội Công Giáo Nam Hàn đã ưu tiên dấn thân cho công lý bằng cách tìm đáp ứng các khát
vọng của người dân Nam Hàn trong các thập niêm 1970-1980 đang bị áp bức bởi chế độ
độc tài và đáp ứng các khát vọng của người nghèo, nạn nhân của các chương trình thành
thị hóa của chính quyền. Tiến trình kinh tế hóa nhanh chóng của thập niên 1980 đã
tạo ra tình trạng xa cách giữa lớp người giầu và lớp người nghèo, khiến cho cảnh sống
bần cùng và các kỳ thị gia tăng. Để giải quyết tình trạng này Giáo Hội Công Giáo ngày
càng dấn thân nhiều hơn trong các công tác trợ giúp dân nghèo, người già, người tàn
tật, giới công nhân và các người bị tù, và ở những nơi nào không có sự hiện diện của
các cơ cấu chính quyền. Từ thập niên 1990 chính quyền Nam Hàn đã dấn thân nhiều hơn
trong các công tác xã hội và điều này cũng thúc đẩy Giáo Hội tiến triển, nhưng không
phải là không có các khó khăn và các chống đối.
Hỏi: Hiện nay Giáo Hội
Công Giáo Nam Hàn hoạt động trong lãnh vực nào một cách mạnh mẽ nhất,
thưa cha?
Đáp: Chúng tôi ủng hộ các nhu cầu của hơn 1 triệu công
nhân di cư, bị kỳ thị và bị áp bức. Chúng tôi cũng dấn thân tranh đấu để hủy bỏ án
tử hình, bảo vệ môi sinh và nhiều vấn đề xã hội khác. Ngoài ra từ nhiều năm nay Giáo
Hội Công Giáo Nam Hàn cũng dấn thân đối với các anh chị em Bắc Hàn, bằng cách thăng
tiến cuộc đối thoại và gửi phẩm vật cứu trợ với mục đích giải quyết tình trạng xung
khắc và yểm trợ các nhu cầu của người dân Bắc Hàn.
Dĩ nhiên cũng không thiếu
người chỉ trích các hoạt động xã hội của Giáo Hội và họ yêu cầu Giáo Hội Công Giáo
Nam Hàn giữ thế ”trung lập” của tôn giáo đối với các vấn đề xã hội. Nhưng chúng tôi
có bổn phận phải hành động theo giáo huấn Kitô mời gọi tín hữu có các hành động cụ
thể, mặc dù phải gặp các khó khăn.
Nam Hàn là quốc gia kinh tế đứng hàng thứ
11 trên thế giới và là quốc gia cuối cùng trong số các nước thành viên của tổ chức
cộng tác phát triển kinh tế OCSE. Từ vị thế công cộng các trợ giúp ngày càng trở thành
tư nhân, nhưng không đủ. Hy vọng của chúng tôi đến từ giới trẻ: hiện có 2 triệu người
trẻ thiện nguyện dấn thân trong nhiều công tác bác ái xã hội khác nhau.
Hỏi: Thưa cha Chang, đâu là vai trò của tổ chức Caritas mà cha
là giám đốc trong xã hội Nam Hàn hiện nay?
Đáp: Chúng tôi
đảm trách các sinh hoạt từ thiện của Giáo Hội Công Giáo Nam Hàn và chúng tôi cũng
là dụng cụ chính thức của Giáo Hội trong công tác trợ giúp đối với hải ngoại. Bên
trong nước tổ chức Caritas Nam Hàn bắt đầu hoạt động từ năm 1991, phối hợp 16 Caritas
giáo phận, 10 hiệp hội trợ giúp bác ái quốc gia, 950 trung tâm xã hội với tất cả là
10.000 cộng sự viên. Đối với việc trợ giúp tại hải ngoại chúng tôi yểm trợ 40 dự án
tại hơn 20 quốc gia. Ngoài ra, chúng tôi cũng thực hiện chương trình của Caritas quốc
tế đối với Bắc Hàn. Và tổ chức Caritas Quốc Tế hiện quy tụ 164 Caritas quốc gia trên
thế giới.