ĐTC Biển Đức 16 viếng thăm quê hương của thánh Bonaventura

BAGNOREGIO. ĐTC Biển Đức 16 đã đến viếng thăm quê hương của thánh Bonaventura, Tiến Sĩ Hội Thánh, nhân dịp kỷ niệm 790 năm sinh nhật của Thánh Nhân.

Chúa nhật, 6-9-2009, sau khi viếng thăm và cử hành thánh lễ cho hơn 15 ngàn tín hữu tại thành phố Viterbo, cách Roma 85 cây số về hướng bắc, ĐTC Biển Đức 16 đã đến viếng thăm làng Bagnoregio, cách Viterbo 30 cây số. Thánh nhân nguyên là Bề trên tổng quyền dòng Phanxicô, rồi làm HY GM giáo phận Albano. Khi còn là một linh mục trẻ, ĐTC Biển Đức 16 đã soạn luận án hậu tiến sĩ về đạo lý thánh nhân và xuất bản thành sách với tựa đề ”Thánh Bonaventura. Thần học về lịch sử”.

Trước khi đến Bagnoregio, ĐTC đã gặp chung các nữ tu chiêm niệm thuộc 11 đan viện trong giáo phận Viterbo vào lúc quá 4 giờ rưỡi chiều tại Đền thánh Đức Mẹ Cây Sồi, bổn mạng giáo phận này. Gốc tích ảnh Đức Mẹ tại đây có từ thế kỷ 15 và Vương cung thánh đường hiện nay bảo quản bức ảnh Đức Mẹ Cây Sồi được vẽ trên một tấm ngói có từ thế kỷ 16.

Ngỏ lời với các nữ tu trong cuộc gặp gỡ, ĐTC bày tỏ vui mừng và phó thác cho các chị các ý nguyện của ngài, cũng như những ý nguyện của vị Chủ chăn giáo phận Viterbo này. ĐTC nói: ”Đặc biệt trong năm linh mục này, tôi phó thác cho chị em các linh mục, chủng sinh và các ơn gọi. Qua sự thinh lặng cầu nguyện, xin chị em hãy trở thành những người hỗ trợ từ xa cho các LM, chủng sinh và hãy thi hành chức phận làm mẹ thiêng liêng của chị em đối với họ, dâng lên Chúa hy sinh trong cuộc sống của chị em cho sự thánh hóa các linh mục và mưu ích cho các linh hồn.

Cuộc gặp gỡ kết thúc với kinh nguyện ĐTC và các nữ tu cùng dâng lên Đức Mẹ Cây Sồi, cầu cho người kế vị Thánh Phêrô, cho cộng đồng Giáo Hội và giáo phận, cũng như cho mọi thành phần dân Chúa cộng tác vào công trình cứu chuộc. Xin Mẹ nâng đỡ các gia đình, các giáo xứ, hội đoàn và các nhóm trong giáo phận.

Đến Bagnoregio

 
Giã từ Viterbo, ĐTC đã đáp trực thăng đến viếng thăm Bagnoregio, nơi sinh trưởng của thánh Bonaventura, nay là một làng có 3.600 dân cư. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, Bagnoregio được đón tiếp một vị Giáo Hoàng.
Tại nhà thờ chính tòa thánh Nicola, ĐTC đã kính viếng thánh tích là cánh tay của thánh Bonaventura. Thánh nhân qua đời ngày 15-7 năm 1274 trong lúc tham dự Công đồng chung thứ 2 tại thành Lyon bên Pháp. Thi hài ngài được an táng tại Nhà thờ Thánh Phanxicô ở Lyon, nhưng 216 năm sau đó, ngày 14-3 năm 1490, khi cải táng thánh nhân, một xương cánh tay của ngài được đặt trong một bình quí giá bằng vàng và bạc có hình cánh tay, trang trí nghệ thuật và được giữ tại Nhà thờ chính tòa ở quê hương Bagnoregio.

Sau khi kính viếng Mình Thánh Chúa và thánh tích của thánh Bonaventura trong thánh đường, ĐTC đã tiến ra quảng trường thánh Augustino bên ngoài để gặp gỡ hàng ngàn người dân với sự hiện diện của ông thị trưởng và Đức GM Chiarinelli của giáo phận Viterbo, cùng với chính quyền.

 
Đề cao đạo lý của thánh Bonaventura

 
Ngỏ lời với mọi người sau lời chào dân chúng tại Bagnoregio, ĐTC đặc biệt nhắc đến ảnh hưởng của thánh Bonaventura, tục danh là Giovanni Fidanza và nói rằng:

”Tại Bagnoregio này, thánh nhân đã trải qua thời thơ ấu và niên thiếu, rồi theo thánh Phanxicô, vị mà thánh nhân vẫn có lòng biết ơn đặc biệt vì, như ngài kể lại, khi còn nhỏ, ngài đã được thánh Phanxicô ”cứu thoát khỏi nanh vuốt thần chết” (Legenda Maior, Prologus, 3,3) và tiên báo sẽ được ”Buona ventura” số phận tốt lành.. Thánh Bonaventura đã biết thiết lập một quan hệ sâu xa và lâu bền với thánh Phanxicô, kín múc từ vị Thánh Nghèo thành Assisi lối sống khổ hạnh và biệt tài phục vụ Giáo Hội. Anh chị em gìn giữ cẩn trọng thánh tích quí giá là Cánh Tay Thánh của vị Đồng Hương lừng danh này, đồng thời giữ cho ký ức về thánh nhân được luôn sinh động, và đào sâu đạo lý của Người, đặc biệt là qua Trung Tâm Nghiên Cứu về Thánh Bonaventura do Bonaventura Tecchi thành lập, hàng năm trung tâm vẫn tổ chức các hội nghị nghiên cứu về thánh nhân.

ĐTC nhận xét rằng: “Thật không dễ tổng hợp đạo lý sâu rộng về triết học, thần học và thần bí học mà thánh Bonaventura để lại cho chúng ta. Trong năm Linh Mục này, tôi muốn đặc biệt mời gọi các linh mục hãy theo học tại trường của vị Đại Tiến Sĩ này của Giáo Hội để đào sâu giáo huấn khôn ngoan của thánh nhân được ăn rễ sâu nơi Chúa Kitô. Thánh nhân hướng dẫn mỗi bước tiến trong sự suy luận và hướng đi thần bí của ngài theo sự khôn ngoan được triển nở trong sự thánh thiện, tiến qua những cấp bực khác nhau: từ cấp mà ngài gọi là ”sự khôn ngoan đồng nhất” liên quan tới những nguyên tắc cơ bản của tri thức, tới ”sự khôn ngoan đa dạng” hệ tại ngôn ngữ huyền bí của Kinh Thánh, rồi tới sự ”khôn ngoan toàn dạng' (Omniforme), nhìn nhận nơi mỗi thực tại thụ tạo phản ánh của Đấng Tạo Hóa, cho đến ”sự khôn ngoan vô dạng” (informe), nghĩa là kinh nghiệm về sự tiếp xúc thần bí thân mật với Thiên Chúa, khi mà trí tuệ con người gần chạm tới Mầu Nhiệm Vô Cùng trong thinh lặng (Cf J. Ratzinger, San Bonaventura e la teologia della storia, Ed. Porziuncola, 2006, pp.92ss). Ngoài ra, khi nhắc đến Nhà Nghiên cứu uyên thâm và yêu mến sự khôn ngoan này, tôi muốn khuyến khích và bày tỏ lòng quí chuộng đối với sự phục vụ cộng đồng Giáo Hội mà các nhà thần học được kêu gọi thực hiện cho đức tin tìm kiếm trí tuệ, và đức tin chính là ”bạn của trí thông minh”, trở thành sự sống mới trong dự phóng của Thiên Chúa.

”Chiều hôm nay, từ gia sản đạo lý và thần bí phong phú của thánh Bonaventura, tôi chỉ muốn rút ra vài đường hướng suy tư, có thể hữu ích cho hành trình mục vụ của cộng đồng giáo phận Viterbo của anh chị em. Trước tiên, thánh nhân là một người không ngừng tìm kiếm Thiên Chúa từ khi theo học tại Paris, và vẫn tiếp tục như vậy cho đến khi qua đời. Trong các tác phẩm, thánh Bonaventura cho thấy hành trình phải theo. Thánh nhân viết: ”Vì Thiên Chúa ở trên cao, nên tâm trí cần hết sức hướng lên Chúa” (De reductione artium ad theologiam, n.25). Qua xác quyết này, thánh nhân phác họa con đường đức tin dấn thân, trong đó không phải chỉ ”đọc mà không có sự xoa dầu, suy luận mà không có lòng sùng mộ, nghiên cứu mà không ngưỡng mộ, cứu xét mà không phấn khởi vui mừng, chăm chỉ mà không có lòng đạo đức, tri thức mà không có lòng bác ái, thông minh mà không có sự khiêm nhường, học hỏi mà không có ơn thánh Chúa, là chiếc gương mà không có sự khôn ngoan được Chúa soi sáng” (Itinerarium mentis in Deum, prol. 4). Con đường thanh tẩy này bao trùm toàn thể con người, để qua Chúa Kitô, đi tới tình yêu biến đổi của Chúa Ba Ngôi. Và vì Chúa Kitô, vẫn luôn là Thiên Chúa và là con người, tạo nên nơi các tín hữu một công trình sáng tạo mới nhờ ơn thánh của Chúa, nên việc tìm kiếm sự hiện diện của Chúa trở thành sự chiêm ngắm Chúa trong tâm hồn, ”nơi mà Chúa ngự cùng với các hồng ân khôn cùng của tình yêu Chúa” (Ibv. IV,4), để sau cùng được đưa vào trong Chúa. Vì thế, đức tin là sự kiện toàn những khả năng tri thức của chúng ta và là sự tham phần vào sự ý thức của Thiên Chúa về chính Ngài và về thế giới, niềm hy vọng mà chúng ta cảm nghiệm thấy như một sự chuẩn bị cho cuộc gặp gỡ với Chúa, Đấng sẽ đánh dấu sự hoàn tất viên mãn tình bạn ngay từ bây giờ đang liên kết chúng ta với Chúa. Chính đức ái dẫn đưa chúng ta vào trong đời sống thần linh, làm cho chúng ta coi mọi người là anh chị em chúng ta, theo ý muốn của Cha Chung trên trời.

ĐTC nhận xét rằng: ”Thánh Bonaventura không những là người tìm kiếm Thiên Chúa, nhưng còn là một ca sĩ như thiên thần về công trình sáng tạo: theo gương thánh Phanxicô, thánh nhân học cách ”ca tụng Thiên Chúa trong tất cả các thụ tạo và nhờ mọi thụ tạo”, trong đó ”có phản ánh toàn năng, sự khôn ngoan và lòng từ nhân của Đấng Tạo Hóa” (Ibid. I,10). Thánh Bonaventura trình bày cho thế giới hồng ân tình yêu của Thiên Chúa cho con người, một cái nhìn tích cực: Người nhìn nhận trong đó phản ánh sự Tốt Lành và Vẻ Đẹp tột đỉnh là chính Thiên Chúa, như Thánh Augustino và Phanxicô đã quả quyết. Tất cả những điều đó được Thiên Chúa ban cho chúng ta. Từ Ngài, như từ một nguồn mạch nguyên thủy, nảy sinh chân, thiện, mỹ. Hướng lên Thiên Chúa, như qua các nấc thang, chúng ta leo lên đến độ đến gần và hầu như đạt tới được Sự Thiện Tối Cao và nơi Ngài, chúng ta tìm được hạnh phúc và an bình. Ngày nay, thật là hữu ích dường nào khi ta tái khám phá vẻ đẹp và giá trị của công trình sáng tạo dưới ánh sáng lòng từ nhân và vẻ đẹp của Thiên Chúa! Thánh Bonaventura nhận xét rằng trong Chúa Kitô, chính vũ trụ có thể trở thành tiếng nói về Thiên Chúa và thúc đẩy chúng ta khám phá sự hiện diện của Chúa; vũ trụ có thể khuyên nhủ chúng ta tôn kính và tôn vinh Chúa trong tất cả mọi sự (cf Ibid. I,15). Ở đây chúng ta nhận thấy được tâm hồn của Thánh Phanxicô, vị mà Thánh Bonaventura cùng chia sẻ lòng yêu mến đối với mọi loài thụ tạo.

 
Sứ giả hy vọng

 
Trong phần kết luận, ĐTC nói: ”Thánh Bonaventura là sứ giả hy vọng. Một hình ảnh đẹp về hy vọng chúng ta tìm thấy được trong một bài giảng của thánh nhân về mùa vọng, trong đó ngài so sánh động tác của hy vọng với cách bay lượn của con chim, nó xòe đôi cánh rộng bao nhiêu có thể, và để vỗ cánh, chim sử dụng tất cả sức mạnh của nó. Theo một nghĩa nào đó, nó dùng toàn chuyển động của mình để bay lên cao. Thánh Bonaventura nói Hy vọng là bay lên. Nhưng hy vọng đòi tất cả các chi thể của chúng ta phải cử động và phóng lên cao trong cuộc sống chúng ta, hướng về những lời hứa của Thiên Chúa. Thánh nhân quả quyết ai hy vọng thì phải ngẩng đầu lên, hướng những tư tưởng của mình lên cao, đưa cuộc sống của chúng ta hướng thượng, nghĩa là hướng về Thiên Chúa” (Sermo XVI, Chúa nhật I Mùa vọng, Opera omnia, IX, 40a).

ĐTC nhận xét rằng: ”Trong bài diễn văn, ông thị trưởng đã đặt câu hỏi: ”Làng Bagnoregio sẽ ra sao ngày mai?”. Trong thực tế, tất cả chúng ta đều tự hỏi về tương lai của mình và thế giới, và câu hỏi này có liên hệ rất nhiều tới niềm hy vọng, mà tâm hồn mỗi người đều khao khát. Trong thông điệp Spe salvi, tôi đã ghi nhận rằng không phải bất kỳ thứ hy vọng nào cũng đủ để đương đầu và vượt thắng được những khó khăn hiện tại; điều tối cần thiết là cần có một niềm hy vọng đáng tin cậy, mang lại cho chúng ta xác tín chắc chắn đạt tới một mục tiêu cao cả, biện minh cho sự vất vả trong cuộc hành trình” (Xc n.1). Chỉ với niềm hy vọng lớn lao và chắc chắn như thế, mới bảo đảm cho chúng ta rằng mặc dù những thất bại trong đời sống bản thân và những mâu thuẫn của lịch sử nói chung, quyền năng không thể tiêu diệt được Tình Yêu vẫn luôn giữ gìn chúng ta”. Khi được niềm hy vọng như thế nâng đỡ, chúng ta sẽ không bao giờ bị nguy cơ đánh mất can đảm trong việc góp phần vào phần rỗi của nhân loại, như các thánh đã làm, mở rộng bản thân và thế giới cho Thiên Chúa ngự vào: chân lý, tình thương và sự thiện” (Xc n.35). Xin Thánh Bonaventura giúp chúng ta mở rộng đôi cánh hy vọng, thúc đẩy chúng ta trở thành những người không ngừng tìm kiếm Thiên Chúa như thánh nhân, thành người ca ngợi vẻ đẹp của công trình sáng tạo và làm chứng về Tình Yêu và Vẻ Đẹp làm chuyển động mọi sự”.

Sau khi ban phép lành cho tất cả các tín hữu, ĐTC đã đáp trực thăng vào lúc quá 7 giờ để trở về Castel Gandolfo, cách đó hơn 100 cây số, kết thúc cuộc viếng thăm mục vụ thứ 16 tại Italia.

G. Trần Đức Anh OP