Kraje Półwyspu Arabskiego i Zatoki Perskiej: BAHRAJN
Podobnie jak
Arabia Saudyjska, kraje Zatoki Perskiej kojarzone są przede wszystkim z bogatymi zasobami
ropy naftowej i dominującą rolą islamu w życiu społecznym i religijnym swoich obywateli.
Wbrew powszechnej opinii ich systemy polityczne nie są jednak tak bardzo zależne od
islamskich zasad i muzułmańskiego prawa szariatu, jak to ma miejsce w sąsiadującej
z tymi krajami Arabii Saudyjskiej. Znajduje to wyraz w większej swobodzie religijnej
żyjących tam niemuzułmanów. Uważa się, że wpływ na taki stan rzeczy miało z jednej
strony dłuższe panowanie Wielkiej Brytanii, które – w większości państw Półwyspu Arabskiego
– trwało do drugiej połowy lat 70. XX stulecia. Z drugiej zaś strony przyczyniło się
do tego korzystne położenie geograficzne sprzyjające uprawianiu handlu z Azją Południową.
Po upadku kolonializmu władzę w tych państwach przejęły dynastie, które powstały już
w XVIII oraz XIX w. i rządzą do dziś. W Bahrajnie jest nią przybyły z Półwyspu beduiński
ród sunnicki, Al-Chalifa, który w 1783 r. podporządkował sobie lokalnych szyickich
rolników.
Po wielowiekowym panowaniu osmańskim, portugalskim i brytyjskim Bahrajn
stał się w 1971 r. niepodległą monarchią konstytucyjną. Na krótko przed uzyskaniem
niepodległości był nawet częścią Zjednoczonych Emiratów Arabskich. W 2002 r. zmieniono
charakter państwa z emiratu na Królestwo Bahrajnu. Jego głową jest król Hamad II Ibn
Isa al-Chalifa, który przejął władzę w 1999 r. Współczesne władze Bahrajnu – podobnie
jak i rządzący w pozostałych krajach Zatoki Perskiej – muszą sprostać aktualnym wyzwaniom,
tzn. nasilającym się tendencjom demokratycznym oraz naciskom fundamentalistycznych
ruchów islamskich, wspieranych przez saudyjskich wahabitów.
Bahrajn składa
się z ponad trzydziestu wysp położonych niedaleko wybrzeży Arabii Saudyjskiej i Kataru.
Od największej z nich współczesne państwo wzięło swą nazwę, która oznacza dosłownie
„dwa morza”. Powierzchnia całego archipelagu wynosi zaledwie 680 km2, co
odpowiada mniej więcej obszarowi Warszawy. W Bahrajnie, jako pierwszym kraju Zatoki
Perskiej, odkryto w 1932 r. złoża ropy naftowej, które nie są jednak tak bogate, jak
w państwach sąsiednich. Niezależnie od tego Bahrajn uważany jest przez wielu za Hongkong
Arabii, przede wszystkim dzięki rozbudowanemu systemowi bankowemu i finansowemu. Jest
to możliwe dzięki bardziej liberalnej interpretacji zasad islamskich. Niezależnie
od liberalnego oblicza islamu zaleca się przestrzeganie muzułmańskich norm religijnych
i obyczajowych, dotyczących zwłaszcza ubioru kobiet w miejscach publicznych oraz postu
w ramadanie.
Wśród 730 tys. ludności tego kraju 70 proc. to Arabowie (z tego
ok. 5 proc. napływowych), natomiast pozostałą część społeczeństwa stanowią imigranci
pochodzący głównie z Azji Środkowej i Południowo-Wschodniej oraz Europy Zachodniej
i Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Do głównych grup etnicznych zalicza się
Al-Chalifa, czyli sunnickie plemiona rządzącego rodu o tej samej nazwie, następnie
szyickie grupy: Huwala i Ajam oraz Hindusów. Na przełomie XX i XXI w. do Bahrajnu
przybyło wielu imigrantów z krajów niemuzułmańskich (głównie z Filipin, Sri Lanki
oraz Indii), co znacznie wpłynęło na obniżenie odsetka muzułmanów w kraju.
Islam
jest religią państwową, który wyznaje ponad 80 proc. mieszkańców (z tego ok. 2/3 stanowią
szyici). Chrześcijan jest ok. 9 proc. a hindusów ok. 6 proc. ogólnej liczby ludności.
Większość chrześcijan w Bahrajnie stanowią grupy protestanckie, wśród których dominują
anglikanie. Od czasów rewolucji irańskiej (1979 r.) zauważalne są silne wpływy Iranu
na szyicką część społeczeństwa. Mimo uznania islamu za istotny element bahrajńskiej
tożsamości, władze muszą walczyć z silną opozycją islamskich ugrupowań, które zarzucają
rządzącym odchodzenie od ortodoksji muzułmańskiej. Niezależnie od istniejących podziałów
islam stanowi jednak siłę jednoczącą wszystkich Bahrajńczyków.
Wbrew powszechnemu
przekonaniu bahrajńska konstytucja gwarantuje wolność religijną. To właśnie Bahrajn
jako pierwsze państwo Zatoki Perskiej oficjalnie zezwolił chrześcijanom na budowę
kościołów. W 1939 r. w tym państwie powstał pierwszy kościół katolicki pod wezwaniem
Najświętszego Serca Pana Jezusa w stolicy kraju, Manamie. Do dziś wspólnotę parafialną
prowadzą kapucyni. W strukturach kościelnych Bahrajn wchodzi w skład wikariatu apostolskiego
Arabii, obejmującego niemal cały Półwysep Arabski z wyjątkiem Kuwejtu. Na czele wikariatu
Arabii stoi od marca 2005 r. szwajcarski kapucyn bp Paul Hinder.
Wyrazem
dobrych relacji Stolicy Apostolskiej z Bahrajnem była specjalna audiencja, na której
w lipcu 2008 r. Ojciec Święty Benedykt XVI przyjął króla Bahrajnu, Hamada Ibn Isę
al-Chalifę. Papież podziękował władcy za tolerancyjny stosunek do licznie osiedlających
się w jego królestwie chrześcijan. Natomiast obie strony wyraziły wolę współpracy
na rzecz pokoju, sprawiedliwości oraz wartości duchowych i moralnych oraz zaangażowania
się w dialog międzykulturowy. Na uwagę zasługuje fakt, że król zaprosił Papieża do
złożenia wizyty w Bahrajnie. Gdyby Ojciec Święty przyjął to zaproszenie, byłaby to
pierwsza wizyta głowy Kościoła rzymskokatolickiego w Arabii. Również w liście skierowanym
do ambasadora Bahrajnu przy Stolicy Apostolskiej Benedykt XVI wspomniał o panującej
w Bahrajnie tolerancji religijnej, a dziękując za istniejący kościół, Papież wskazał
na potrzebę budowy nowych świątyń dla wzrastającej liczby katolików w tym kraju.